19 czerwca w Rożnowie k. Obornik Wlkp. odsłonięta została tablica upamiętniająca gen. Włodzimierza Bonawenturę Krzyżanowskiego.
Generał urodził się w Rożnowie 8 lipca 1824. Po nieudanym wielkopolskim zrywie roku 1846 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. W czasie wojny secesyjnej sformował 58 New York State Volunteer i dowodził tą jednostką zwaną „Polskim Legionem”. Służyło w nim ok. 100 naszych rodaków. Gen. Krzyżanowski i jego żołnierze wyróżnili się w wielu bitwach wojny secesyjnej. M.in. pod Cross Keys, drugiej bitwie pod Bull Run, Chancellorsville, a przede wszystkim w najważniejszej bitwie wojny – pod Gettysburgiem. Generał, mimo że dowodził tam całą 3 dywizją, osobiście poprowadził swoich żołnierzy do ataku na bagnety, odpierając konfederackie natarcie. Zmusiło to przeciwnika do odwrotu i podjęcia następnego dnia desperackiej frontalnej szarży, co doprowadziło do klęski w całej bitwie.
Po wojnie negocjował zakup Alaski od carskiego rządu, co zadało cios w plecy imperialnym planom Rosji i stanowiło prawdziwie złoty interes dla Stanów Zjednoczonych. Pracował też dla amerykańskiego departamentu skarbu.
W swojej tawernie w San Francisco gościł Henryka Sienkiewicza, który właśnie tam poznał Rudolfa Korwina Piotrowskiego, który stał się pierwowzorem Onufrego Zagłoby. Gościła tam też Helena Modrzejewska, której Krzyżanowski zorganizował pierwsze, zakończone ogromnym sukcesem, tournee po Ameryce. Do końca życia pomagał przybywającym do USA polskim emigrantom, licznie przybywających za chlebem do nowej ojczyzny. Zmarł 31 stycznia 1887r. w Nowym Jorku. W roku 1937 jego prochy uroczyście przeniesiono na Cmentarz Narodowy w Arlington. Przemowę radiową z tej okazji wygłosił prezydent Roosevelt, a w Polsce prezydent Mościcki.
Uroczystość w Rożnowie zorganizowana została przez Fundację im. gen. Włodzimierza Krzyżanowskiego, 3 Skrzydło Lotnictwa Transportowego w Powidzu i Urząd Miejski w Obornikach. Patronat medialny objęła m.in. Polska Zbrojna. W uroczystości uczestniczyła asysta honorowa
ze Szkoły Podoficerskiej Wojsk Lądowych z Poznania. Oprawę muzyczną zapewniła orkiestra dęta domu kultury z Obornik.
Ceremonię rozpoczęła salwa honorowa oddana pod dworem w Rożnowie – miejscu urodzin generała. Następnie uczestnicy przemaszerowali po kościół parafialny, gdzie odprawiono mszę polową. Po przybliżeniu sylwetki generała przez mjr. Grzegorza Janiszewskiego z 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego w Powidzu nastąpiło odsłonięcie tablicy i jej poświęcenie.
Największe zainteresowanie wzbudziły pokazy grup rekonstrukcyjnych z okresu wojny secesyjnej. Swoje umiejętności zaprezentowali rekonstruktorzy z grupy odtwarzającej pododdział generała 58 New York State Volunteer i 14 Luisiana Infantry ze strony Południa. Po pokazie musztry nastąpiła potyczka, w której Konfederaci, chociaż stawali dzielnie, ulegli przewadze żołnierzy Unii.
Uroczystości towarzyszył też festyn rodzinny zorganizowany przez parafię w Rożnowie z ks. proboszczem Przemysławem Prętkim. Podawano grochówkę z kuchni polowej, dzieci miały okazję wziąć udział w grach i zabawach, zorganizowano też licytację prac uczniów z zespołu szkół
w Rożnowie przedstawiających gen. Krzyżanowskiego.
Tablica została ufundowana przez Megmar Spz. z o.o. z Kutna i Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne S.A. w Poznaniu.
Tekst: Grzegorz Janiszewski
autor zdjęć: Grzegorz Janiszewski
komentarze