Tablica upamiętniająca żołnierzy podziemia antykomunistycznego i ich walkę z ówczesną władzą zostanie odsłonięta na Grobie Nieznanego Żołnierza w Święto Wojska Polskiego. Prawdopodobnie zostaną na niej wypisane miejscowości, w których doszło do największych potyczek. Projekt tablicy i jej treść ustalają wspólnie MON i Kancelaria Prezydenta.
– Aby w pełni uhonorować żołnierzy wyklętych powinniśmy umieścić na Grobie Nieznanego Żołnierza tablicę z nazwami stoczonych przez nich walk – mówi Maciej Szymczak, członek zarządu lubelskiej Fundacji Niepodległości.
Przedstawiciele tej organizacji jako pierwsi zaproponowali, żeby w ten sposób upamiętnić żołnierzy antykomunistycznego podziemia. – Uznaliśmy, że pora zaktualizować tablice na grobie. Jako ostatnie wypisano na nich walki z 1945 roku, a przecież Polacy bili się jeszcze do 1963 roku – dodaje Szymczak.
Uhonorować niezłomnych
Trzy lata temu fundacja zwróciła się do kancelarii prezydenta Bronisława Komorowskiego z wnioskiem o nową tablicę poświęconą żołnierzom wyklętym. – Nasze pismo pozostało jednak bez echa – mówią członkowie organizacji. Kolejny wniosek wysłali na początku tego roku, tym razem odzew był pozytywny.
– Brakuje dziś w tym miejscu niezwykle ważnej tablicy, która na tym grobie musi się w najbliższym czasie znaleźć. To tablica upamiętniająca bohaterstwo żołnierzy niezłomnych – mówił prezydent Andrzej Duda przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Narodowym Dniu Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.
Ministerstwo Obrony Narodowej zapowiada, że tablica zostanie odsłonięta 15 sierpnia, w Święto Wojska Polskiego. Obecnie trwają uzgodnienia dotyczące jej projektu. Fundacja zaproponowała, aby znalazł się na niej napis: „Akcje podziemia antykomunistycznego w latach 1944–1963. Żołnierze Niezłomni/Wyklęci”. Poniżej wymienione byłyby nazwy miejscowości, w których doszło do największych potyczek oddziałów podziemia niepodległościowego: Las Stocki, Kuryłówka, Krasnosielc, Rembertów, Radomsko, Kraków, Pułtusk. Miejsca kaźni upamiętniałaby fraza: „katownie UB i NKWD".
Decyzja o tym, jaki napis znajdzie się na tablicy, zostanie podjęta podczas trwających obecnie konsultacji. – Pracuje nad tym grupa robocza. Treść tablicy ustalana jest we współpracy z Kancelarią Prezydenta – informuje MON. Na razie nie wiadomo, kiedy projekt będzie gotowy. – Jesteśmy na etapie wstępnych uzgodnień, dlatego obecnie nie możemy podać bardziej szczegółowych informacji – mówi Bartłomiej Misiewicz, rzecznik prasowy MON.
Miejsce pamięci
Grób Nieznanego Żołnierza pod kolumnadą Pałacu Saskiego w Warszawie powstał w 1925 roku. Szczątki bezimiennego polskiego żołnierza, obrońcy Lwowa, złożono tam 2 listopada. Pod koniec 1944 roku niemieckie oddziały wysadziły w powietrze pałac, jednak fragment z grobowcem ocalał.
Monument odbudowano odnawiając trzy środkowe arkady pałacu. Komunistyczne władze dodały na nim tablice upamiętniające walki z okresu II wojny, usunęły zaś przedwojenne płyty z nazwami pól bitewnych z lat 1914–1920.
Ich kopie zamontowano w 1990 roku na filarach grobu. Odsłonięto też 14 nowych płyt, które upamiętniają 180 najważniejszych bitew w historii Polski. Dziś na grobie płonie wieczny znicz, służbę pełni warta honorowa, a protokół dyplomatyczny nakazuje odwiedzić grób wszystkim zagranicznym delegacjom.
autor zdjęć: Jarosław Wiśniewski, ppor Robert Suchy / CO MON
komentarze