moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Żołnierze wyklęci spoczęli w Panteonie-Mauzoleum

– Nie jesteście od dzisiaj anonimowymi ofiarami, pogrzebanymi na zapomnienie w dołach śmierci. Wydobywamy was z ciemności i zapomnienia – powiedział Andrzej Kunert, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, na warszawskich Powązkach. Dziś otworzył tam Panteon-Mauzoleum żołnierzy i działaczy podziemia niepodległościowego, zamordowanych w latach 1945-1956. W 76. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego spoczęły w nim szczątki 35 ofiar zbrodni komunistycznych.

Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą na placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie, celebrowaną przez biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Guzdka. Przy ołtarzu wystawiono trumny ofiar reżimu komunistycznego, działaczy i żołnierzy podziemia niepodległościowego, którzy walczyli z ustrojem narzuconym Polsce po II wojnie światowej. Następnie, w kondukcie żałobnym, trumny przewieziono na Cmentarz Wojskowy na Powązkach. Pięć z nich udekorowano wstęgami Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Pochylamy czoło

– W imieniu całego narodu polskiego pochylam czoło w hołdzie dla poległych i zamordowanych żołnierzy drugiej konspiracji. Składając ich doczesne szczątki w Panteonie-Mauzoleum, niepodległa Polska wypełnia chrześcijańską powinność i choć w niewielkiej części spłaca dług wdzięczności wobec swoich najwierniejszych synów – napisał prezydent Andrzej Duda do uczestników uroczystego pochówku. List ten w imieniu zwierzchnika sił zbrojnych odczytał podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski. Głowę państwa reprezentował też minister w jego Kancelarii Maciej Łopiński. Zwierzchnik sił zbrojnych w liście zaznaczył również, że bliscy ofiar i wszyscy Polacy zbyt długo musieli czekać na godne upamiętnianie bohaterów.

– Żołnierze wyklęci należeli do pokolenia, dla którego odzyskana w 1918 roku niepodległość była wartością niemal mistyczną. Uznawali ją za skarb, którego należy bronić nawet za cenę własnego życia – podkreśliła premier Ewa Kopacz. – Dziś składamy im hołd za wierność i niezłomność – dodała.

W ceremonii pogrzebowej uczestniczyli też wicepremier i minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak, minister kultury i dziedzictwa narodowego Małgorzata Omilanowska, szef Kancelarii Prezes Rady Ministrów Jacek Cichocki oraz wicemarszałek Senatu Stanisław Karczewski. Obecni byli kombatanci, rodziny ofiar oraz poczty sztandarowe związków i stowarzyszeń kombatanckich.

Wydobyci z ciemności

Panteon-Mauzoleum ma być miejscem spoczynku oraz upamiętnienia zamordowanych w latach 1945-1956 działaczy i żołnierzy nazywanych wyklętymi, należących do podziemia niepodległościowego. Powstał w części wojskowej warszawskich Powązek na terenie kwatery „Ł”, na tzw. Łączce”. To tutaj w czasach stalinowskich potajemnie grzebano więźniów politycznych zamordowanych w areszcie na Mokotowie przy ul. Rakowieckiej. Dziś, w 76. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego, w zbudowanym na tym miejscu mauzoleum pochowano szczątki 35 spośród 40 ofiar odnalezionych w kwaterze „Ł” i zidentyfikowanych. Poszukiwania kolejnych będą nadal prowadzone.

– Nie jesteście od dzisiaj anonimowymi ofiarami, pogrzebanymi na zapomnienie w dołach śmierci – powiedział podczas uroczystości Andrzej Kunert, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. – Macie swoje miejsce w Panteonie – Mauzoleum, zbudowanym z jasnego kamienia. Z jasnego, bo wydobywamy was z ciemności i zapomnienia – zaznaczył.

W Panteonie spoczęli: Stanisław Abramowski „Bury”, Władysław Borowiec „Żbik”, por. Henryk Borowy-Borowski „Trzmiel”, Bolesław Budelewski „Pług”, por. Edmund Bukowski „Edmund”, mjr Jan Czeredys, por. Julian Czerwiakowski „Jurek”, Bolesław Częścik „Orlik”, mjr Hieronim Dekutowski „Zapora”, Adam Gajdek „Agata”, por. Stefan Głowacki „Smuga”, Marian Kaczmarek „Paweł”, ppłk Stanisław Kasznica „Maszkowski”, ppłk Aleksander Kita, mjr Bolesław Kontrym „Żmudzin”, por. Józef Kozłowski „Las”, Zygfryd Kuliński „Albin”, Stanisław Kutryb „Ryś”, kpt. Stanisław Łukasik „Ryś”, Józef Łukaszewicz „Kruk”, ppłk Antoni Olechnowicz „Pohorecki”, płk Marian Orlik, Henryk Roman Pawłowski „Henryk Orłowski”, por. Tadeusz Pelak „Junak”, ppor. pil. Edward Pytko, Karol Rakoczy „Bystry”, Eugeniusz Smoliński „Kazimierz Staniszewski”, kpr. pchor. Dionizy Sosnowski „Zbyszek”, por. Zygmunt Szymanowski „Jezierza”, mjr Ludwik Świder „Johann Puk”, kpt. Aleksander Tomaszewski „Al”, por. Edmund Tudruj „Mundek”, por. Wacław Walicki „Tesaro”, por. Arkadiusz Wasilewski „Biały”, Ryszard Widelski „Irydion”.

Z woli najbliższych w grobach rodzinnych poza Panteonem-Mauzoleum na „Łączce” zostaną pochowane szczątki mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, ppor. Jerzy Miatkowskiego „Zawady”, kmdr ppor. Zbigniewa Przybyszewskiego, por. Romana Grońskiego i kmdr. Stanisława Mieszkowskiego.

Uroczystości zakończył Apel Pamięci,  salwa honorowa i złożenie kwiatów przed mauzoleum.

Poszukiwania będą trwały

Prace archeologiczno-ekshumacyjne w kwaterze „Ł” na cmentarzu Powązkowskim rozpoczęto latem 2012 roku. Dzięki współpracy Instytutu Pamięci Narodowej, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Ministerstwa Sprawiedliwości,  do dziś ekshumowano w tym miejscu 198 osób. 40 z nich już zostało zidentyfikowanych.

Budowa monumentu rozpoczęła się w lipcu. Jego uroczyste odsłonięcie oraz uroczysty pogrzeb zidentyfikowanych poległych zaplanowano na 27 września, gdyż tego dnia przypada 76. rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego.  

Prace ekshumacyjne mają być kontynuowane w przyszłym roku, gdyż w zbiorowych bezimiennych dołach na „Łączce” nadal spoczywają szczątki kilkudziesięciu osób. Prawdopodobnie  w tym miejscu są pochowani m. in. rotmistrz Witold Pilecki, generał August Emil Fieldorf „Nil” i płk. Łukasz Ciepliński.

Magdalena Miernicka

autor zdjęć: Magdalena Miernicka, ppor. Robert Suchy/DKS MON

dodaj komentarz

komentarze


„Koalicja chętnych” o kolejnych działaniach w sprawie Ukrainy
„Pamięć o nim będzie szybować wysoko”
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Już mają brąz, a mogą mieć złoto!
K9 ładowane z automatu
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
„Road Runner” w Libanie
Szef MON-u: Panujemy nad sytuacją, apeluję o spokój
Nagrody MSPO 2025 cz. 4
Informacja geoprzestrzenna na współczesnym polu walki
Miliardy euro na obronność dla Polski!
Granica z Białorusią zamknięta. Przez ćwiczenia „Zapad”
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Terytorialsi na pętli
NATO – jesteśmy z Polską
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
„Saber Junction” – gotowi do obrony
Hekatomba na Woli
Gen. Nowak: Pilotom wolno mniej
Drony zestrzelone. Trwają poszukiwania szczątków maszyn
W Sejmie o rosyjskich dronach nad Polską
Świetne występy polskich żołnierzy
Kuna na poligonie
Polska chce przyjąć więcej wojsk z USA
Sikorski: potrzebujemy ściany antydronowej
PGZ idzie w morze
Wielkie zbrojenia za Odrą
Współpraca z Koreą ma wymiar strategiczny
Rosyjskie drony spowodowały zniszczenia
Nowelizacja ustawy o obronie z podpisem prezydenta
Brytyjczycy żegnają Malbork
Drony zneutralizowane. Wojsko odnajduje resztki bezzałogowców
Nagrody MSPO – za uniwersalność konstrukcji
Wojsko i policja odnajdują szczątki kolejnych dronów
Dobre wieści o Muzeum Wojska Polskiego
Spotkanie Trump-Nawrocki
Nocne ataki na Ukrainę
Kolejne naruszenie polskiej przestrzeni powietrznej
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Żandarmeria skontroluje także cywilów
Prezydent: to bezprecedensowy moment w historii NATO i Polski
Defender dla oryginalnych i użytecznych
Pogrzeb ofiar rzezi wołyńskiej
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Polski żołnierz pobił w Chinach rekord świata
Beret „na rekinka” lub koguta
Drony nad Polską
Wyróżnienia dla najlepszych
„Żelazny obrońca” wkracza w decydującą fazę
Zielona lista, czyli decyzja należy do żołnierza
Terytorialsi w Pieninach
Premier: Sytuacja wydaje się być pod kontrolą
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Premier i szefowa UE na granicy w Krynkach
Zwycięska batalia o stolicę
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Nawrocki: zdaliśmy test wojskowy i test solidarności
Szwecja kupuje Pioruny!
Amerykańsko-rosyjski szczyt na Alasce
Dwie agresje, dwie okupacje
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Sojusznicy wysyłają dodatkowe wojska
Nielegalny skład amunicji został zlikwidowany
Z najlepszymi na planszy
Premier do pilotów: Jesteście bohaterami
Grupa E5 o bezpieczeństwie wschodniej flanki NATO
Prezydent przestrzega przed rosyjską dezinformacją
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Certyfikacja „Dwunastki” na XII zmianę do Libanu
Premier: prowokacja bez precedensu
Laury MSPO przyznane
Orlik na Alfę
Drony na celowniku
Polska i Szwecja, razem na rzecz bezpieczeństwa
„Żelazny obrońca” na Bugu
Szczyt przywódców ws. Ukrainy

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO