Filmy o Powstaniu Warszawskim, zagładzie getta w Mińsku i dowódcy „Zgrupowania Radosław” znalazły się wśród zwycięzców piątej edycji Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych. Ich autorzy odebrali wczoraj Złote, Srebrne i Brązowe Szable. Nagrodzone obrazy można oglądać do końca tygodnia.

Kadr z filmu „Miasto 44”.

– Trudno wyobrazić sobie sztukę filmową bez tematyki historycznej i militarnej – podkreślał wiceminister obrony Maciej Jankowski, otwierając V Międzynarodowy Festiwal Filmów Historycznych i Wojskowych w warszawskim Centrum Konferencyjnym MON.

Jak zaznaczył podczas gali inauguracyjnej dyrektor programowy festiwalu Andrzej Brzoza, polska historia w wyjątkowy sposób spleciona jest z dziejami dramatycznych czynów zbrojnych, o których często wiedzę przez lata zacierano. – Dlatego celem festiwalu organizowanego przez Towarzystwa Wiedzy Obronnej jest promocja sztuki filmowej poświęconej wiedzy o dziejach narodów oraz popularyzacja tradycji obronnych państw, szczególnie współczesnych armii – podkreślał dyrektor Brzoza.

Jak zaznaczali organizatorzy, do konkursu każdy twórca mógł zgłosić dzieło, które jego zdaniem wpisywało się w festiwalową wizję. Spośród 78 obrazów nadesłanych przez autorów i producentów z Polski oraz ośmiu innych krajów, m.in. Brazylii, Francji, Iranu i Węgier, komisja konkursowa zakwalifikowała 48 filmów, w tym 36 historycznych i 12 wojskowych.

Znalazły się wśród nich dzieła poświęcone eksterminacji Polaków na Wołyniu, zagładzie Żydów na Białorusi, walkom Węgrów z Rumunią, Powstaniu Warszawskiemu, obecności polskich wojsk w Afganistanie czy przeobrażeniom w naszej armii.

Twórcy filmów, które jury pod przewodnictwem gen. broni Lecha Konopki uznało za najlepsze, odebrali podczas uroczystej gali festiwalowe trofea: Złote, Srebrne i Brązowe Szable w kategoriach fabuły, dokumentu i filmu wojskowego.

Wręczono też nagrody specjalne. Platynową Szablę za całokształt twórczości filmowej poświęconej polskiej historii i tradycji obronnej otrzymał Andrzej Wajda, reżyser filmów „Kanał”, „Człowiek z marmuru” czy „Katyń”.

Za działalność gospodarczą na rzecz tworzenia filmów poświęconych naszej historii minister gospodarki Janusz Piechociński przyznał nagrodę Włodzimierzowi Niderhausowi, dyrektorowi Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. To tam nakręcono m.in. takie obrazy jak „Nil” czy powstająca obecnie „Karbala”.

Nagrodę specjalną ministra obrony narodowej otrzymali Norbert Rudaś i Andrzej Jachim za dwa filmy prezentujące w roku 15-lecia naszej obecności w NATO nowy obraz współczesnej polskiej armii. – To nasza forma spłaty zobowiązań wobec polskiego wojska za to, co robi dla kraju – mówił, odbierając nagrodę, Norbert Rudaś.

Do końca tygodnia wszystkie zakwalifikowane do konkursu filmy będą wyświetlane w warszawskim Muzeum Niepodległości. Wstęp na projekcje jest darmowy. Program na stronie: www.militaryfilmfestival.pl.

„Polska Zbrojna” objęła festiwal patronatem medialnym.

Nagrody V Międzynarodowego Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych

Film fabularny

Srebrna Szabla – „Maritime silk road” reż. Mohammad Reza Bozorgin (Iran). Blisko dwugodzinny film opowiada o wytyczaniu przez Persów w XI wieku jedwabnego szlaku morskiego do Chin.

Brązowa Szabla – „We mgle” reż. Sergei Łoznica (Łotwa). Fabuła obrazu rozgrywa się w 1942 roku na zachodniej granicy ZSRR okupowanej przez Niemców. To historia niesłusznie oskarżonego o zdradę Rosjanina i dwóch rosyjskich partyzantów, którzy mają wykonać na nim wyrok.

Film dokumentalny

Złota Szabla – „Mourir pour Varsovie” (Umrzeć za Warszawę) reż. Krzysztof Talaczewski (koprodukcja francusko-polska). Historia Powstania Warszawskiego, jego genezy i znaczenia oraz motywacji walczących widziana z perspektywy zachodniej Europy.

Złota Szabla – „The chronicles of Minsk ghetto” reż. Vladimir Łuckij (Białoruś). Film o zagładzie największego getta na okupowanych ziemiach ZSRR, w którym zamknięto ponad 100 tys. Żydów. Reżyser oparł opowieść na rozmowach z kilkoma ocalałymi z pogromu osobami. Film miał premierę jesienią zeszłego roku, w 70. rocznicę likwidacji getta.

Złota Szabla – „Radosław” reż. Małgorzata Brama (Polska). Fabularyzowana biografia Jana Mazurkiewicza „Radosława", komendanta Kedywu, a w Powstaniu Warszawskim dowódcy „Zgrupowania Radosław”. Reżyserka dotarła do żyjących żołnierzy zgrupowania, którzy opowiadają o swoim dowódcy.

Srebrna Szabla – „Czarodzieje Honoratki” reż. Leopold Rene Nowak (Polska). Wajda, Polański, Skolimowski, Hoffman wspominają początki powojennej kinematografii i czasy słynnej kawiarni „Honoratka”. To tam w latach 50. i 60. XX w. spotykali się studenci łódzkiej Szkoły Filmowej.

Srebrna Szabla – „Paderewski. Człowiek czynu, sukcesu i sławy” reż. Wiesław Dąbrowski (Polska). Opowieść o twórczości muzycznej i działalności  politycznej Ignacego Jana Paderewskiego, pianisty, kompozytora, działacza niepodległościowego i polskiego premiera w 1919 roku.

Srebrna Szabla i nagroda Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych – „Jeżeli zapomnimy o nich…” reż. Adam Sikorski (Polska). Obraz autora telewizyjnej serii programów „Było, nie minęło” o ludobójstwie na Wołyniu podczas II wojny. Według szacunków historyków ok. 50-60 tys. Polaków zostało w latach 1942 i 1943 zamordowanych przez ukraińskich nacjonalistów.

Srebrna Szabla i nagroda biskupa polowego WP – „Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy” reż. Tomasz Bardorsch (Polska). Film opowiada o losie księdza Jana Leona Ziółkowskiego oraz kilkudziesięciu innych kapelanów, pełniących służbę w polskim wojsku w dwudziestoleciu międzywojennym, którzy razem z innymi oficerami zostali zgładzeni w Katyniu.

Brązowa Szabla – „Album z Gdyni” reż. Marek Widarski (Polska). Film dokumentalny oparty na relacji Tadeusza Filipkowskiego, którego ojciec  Stanisław kierował przed wojną zespołem tworzącym plan zabudowy Gdyni. Obraz uzupełniają niepublikowane fotografie z lat 1930–1939 dokumentujące rozwój miasta, pracę urbanistów i życie rodziny architekta.

Brązowa Szabla i nagroda Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego – „Wybaczyć wszelkie zło” reż. Grzegorz Linkowski (Polska). Opowieść historyków: Polaka dr. Mariusza Zajączkowskiego i Ukraińca dr. Romana Kabaczija o nieznanych faktach dotyczących prób porozumienia pomiędzy Armią Krajową i Ukraińską Powstańczą Armią z maja 1945 r. po tragicznej rzezi na Wołyniu.

Film wojskowy

Złota Szabla i nagroda Agencji Mienia Wojskowego – „The brazilian expirience in Minustah” reż. Paulo Jose Benedito (Brazylia). Historia i doświadczenia brazylijskich żołnierzy, biorących od 10 lat udział w pokojowej misji stabilizacyjnej ONZ na Haiti.

Srebrna Szabla – „Piekło misjonarza” reż. Rafał Stańczyk (Polska). Reportaż o działaniach w Afganistanie, patrolach i codziennym życiu w bazie w Ghazni opowiedziany z perspektywy polskich żołnierzy z 6 Brygady Powietrznodesantowej.

Srebrna Szabla i nagroda dyrektora Muzeum Wojska Polskiego – „The birth of The Swiss Air Force” reż. Kristian Dietiker (Szwajcaria). Opowieść o szwajcarskich siłach powietrznych i lotnictwie wojskowym, które w tym roku obchodzi stulecie powstania.

Brązowa Szabla – „W oku Boga” reż. Wojciech Królikowski (Polska). Dokument o powrocie do zdrowia po półrocznej terapii w Klinice Psychiatrii i Stresu Bojowego Wojskowego Instytutu Medycznego jednego z najwybitniejszych polskich fotografów Krzysztofa Millera. Dokumentował on największe konflikty na świecie m.in. w Bośni, Rwandzie, Burundi, Afganistanie, Czeczenii i Iraku.

Nagroda Prawosławnego Ordynariusza Polowego – „Dwudziestolecie restytucji Prawosławnego Ordynariatu WP” reż. Urszula Boruch i Sławomir Bartkiewicz (Polska). Historia powtórnego powołania, po latach wojny i komunistycznych rządów, Prawosławnego Ordynariatu Polowego. Film podkreśla znaczenie opieki kapłańskiej dla żołnierzy i miejsce religii w armii.

Nagroda prezesa Targów Kielce – „Człowiek. Szkice do portretu Sokratesa Iwanowicza Starynkiewicza” reż. Tamara Jakżyna (Polska). Opowieść o rosyjskim generale, który w latach 1875–1892 pełnił obowiązki prezydenta Warszawy. Dzięki jego rządom miasto zmieniło się w nowoczesną metropolię, m.in. rozbudował warszawską sieć wodociągową.

Nagroda ministra obrony narodowej Tomasza Siemoniaka – „Wojsko polskie w NATO i UE” oraz „Wojsko polskie. Twoja armia” reż. Norbert Rudaś i Andrzej Jachim (Polska). Dokumenty prezentujące obraz współczesnego polskiego wojska, jego wyposażenie i zasady szkolenia. Filmy pomagają zrozumieć widzowi realia obecnych działań zbrojnych, nową filozofię funkcjonowania armii oraz umiejętności żołnierskie potrzebne na polu walki.