moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

O stresie bojowym na światowym forum

PTSD staje się problemem społecznym. Dostrzegają to naukowcy i szukają sposobów na profilaktykę. W Holandii terapią są objęci nie tylko weterani, ale również policjanci, strażacy oraz załogi karetek pogotowia – mówi mł. chor. Przemysław Wójtowicz ze Stowarzyszenia Rannych i Poszkodowanych w Misjach poza Granicami Kraju.


Wrócił Pan właśnie z międzynarodowej konferencji w Holandii, poświęconej leczeniu i zapobieganiu PTSD. W gronie dyskutujących specjalistów był Pan jedynym weteranem rannym na misji.

Konferencję „Meaning as a mission” zorganizowałaholenderska federacja weteranów BNMO. Byłem tam jednym z członków polskiej delegacji – oprócz wiceministra Jacka Polańczyka, prof. Mieczysława Szostaka i gen. Stanisława Woźniaka ze Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ. O profilaktyce i sposobach leczenia PTSD rozmawiali profesorowie, światowej sławy psychiatrzy, generałowie, którzy kiedyś sami byli na misji, a dziś pomagają rannym żołnierzom. I choć faktycznie było to spotkanie tzw. szczebla wykonawczego, to mogłem tam zabrać głos jako jedyny żołnierz ranny na misji.

Opowiadał Pan o stosowanej przez polskich weteranów idei rehabilitacji przez sport i rekreację. Jak odebrali to specjaliści zawodowo zajmujący się PTSD?

Temat wzbudził dyskusję. Wybrałem go nieprzypadkowo. Jestem pomysłodawcą sportowych przedsięwzięć weteranów, a jednocześnie żołnierzem, który został ranny na misji. Sam po wypadku jeździłem na wózku i się przekonałem, że dzięki aktywności fizycznej można wyjść z każdych opresji. Dlatego na własnym przykładzie chciałem pokazać, że wypadek nie musi oznaczać końca aktywnego życia, a dla niektórych może się stać początkiem przygody ze sportem. Przedstawiłem ten projekt jako jedną z dróg leczenia stresu bojowego. Mówiłem o tym, że polscy weterani chcą i coraz częściej udowadniają, że potrafią pokonać własne ograniczenia fizyczne i psychiczne. Że nurkują, wspinają się po górach, biorą udział w rowerowych rajdach. Przedstawiłem też plany naszych kolejnych sportowych przedsięwzięć, w tym górskiego rajdu i kursu wodnego.

Czy naukowcy też byli zdania, że sport to doskonałe lekarstwo na pourazowy stres?

W przypadku zaburzeń związanych z PTSD wielu z nich podkreśla korzyści płynące ze sportowej aktywności. Jest przecież znaczna grupa żołnierzy z PTSD, którym bieganie czy jazda na rowerze pomogły w powrocie do normalnego życia.

Jak zapobiegają PTSD w armiach innych państw?

Na zachodzie jest na przykład ścisła kontrola wyjazdów misyjnych. W efekcie nie ma możliwości, by żołnierz wrócił z jednej zmiany i niedługo potem wyjechał na kolejną. Jest to ściśle przestrzegane, a odstęp między wyjazdami musi wynosić co najmniej dwa lata. Dzięki temu żołnierz ma czas ochłonąć i zmniejszyć poziom adrenaliny, która na misji bywa uzależniająca. Wykluczone jest także, by na misję jechał żołnierz, który został ranny podczas służby poza granicami swojego kraju. W profilaktyce PTSD, bez względu na kraj, ważna jest też dyskusja o tym, czym jest ta choroba i z czym się wiąże. I że może dopaść każdego z nas.

Są żołnierze, którzy myślą wręcz odwrotnie „dopadnie wszystkich, tylko nie mnie” …

Tym bardziej szkolenia dotyczące takich zagrożeń muszą się stać powszechne. Po zwykłej pogadance na ten temat żołnierz uczestniczący w misji nie będzie wiedział, kiedy i jak reagować. Doskonale przedstawiła to na konferencji holenderska psycholog, która omówiła poszczególne etapy rodzenia się PTSD. Posłużyła się przy tym terminem „road lights”, czyli świateł drogowych. Pomarańczowe światło to sytuacja, w której żołnierz zaczyna czuć, że coś niedobrego zaczyna się z nim dziać. To pierwszy alarm i już wtedy powinien reagować. I dlatego musi wiedzieć, jak w praktyce ma to zrobić, do kogo się zwrócić, gdzie szukać pomocy.

A gdy PTSD stanie się już faktem?

Programy pomocy w różnych krajach są w sumie bardzo podobne, choć w większości państw europejskich prowadzi je armia. Są to m.in. warsztaty psychologiczne czy turnusy rehabilitacyjne dla weteranów.

Mnie akurat spodobał się odwiedzony przez nas ośrodek terapeutyczny w Doorn. Jest on przeznaczony nie tylko dla weteranów, ale i dla osób cywilnych z różnymi postaciami stresu pourazowego. Może pomieścić jednorazowo 300 pacjentów. Jest nie tylko ładnie zbudowany i wykończony; każdy drobiazg dostosowany jest w nim do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Warto podkreślić, że akurat w Holandii terapią PTSD objęci są nie tylko żołnierze weterani, ale również policjanci, strażacy oraz członkowie załóg karetek pogotowia. To dowód, że PTSD staje się problem społecznym. W wielu krajach na tyle dużym, że interesują się nim szerokie grupy naukowe.

Młodszy chorąży Przemysław Wójtowicz służy w 1 Warszawskiej Brygadzie Pancernej. Jest starszym instruktorem, pełni też funkcję pomocnika dowódcy brygady ds. rannych i poszkodowanych w misjach. Był na VII zmianie Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie.
Paulina Glińska

autor zdjęć: Ewa Korsak

dodaj komentarz

komentarze

~scooby
1384519020
Wszyscy ze zdiagnozowanym , przez lekarza wojskowego stresie bojowy wracać bezzwłocznie do cywila. Nie narażamy kolegów z drużyny.
DB-A6-73-01

Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
 
Poznaliśmy laureatów konkursu na najlepsze drony
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Polska i Kanada wkrótce podpiszą umowę o współpracy na lata 2025–2026
W Toruniu szkolą na międzynarodowym poziomie
Więcej powołań do DZSW
Rehabilitacja poprzez sport
Wigilia ‘44 – smutek i nadzieja w czasach mroku
Wyścig na pływalni i lodzie o miejsca na podium mistrzostw kraju
Nowa ustawa o obronie cywilnej już gotowa
Kosmiczny zakup Agencji Uzbrojenia
Sukces za sukcesem sportowców CWZS-u
Podziękowania dla żołnierzy reprezentujących w sporcie lubuską dywizję
Fiasko misji tajnych służb
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Srebro na krótkim torze reprezentanta braniewskiej brygady
Świąteczne spotkanie pod znakiem „Feniksa”
Cele polskiej armii i wnioski z wojny na Ukrainie
Wkrótce korzystne zmiany dla małżonków-żołnierzy
Miliardowy kontrakt na broń strzelecką
Ciało może o wiele więcej, niż myśli głowa
Kluczowy partner
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Opłatek z żołnierzami PKW Rumunia
Wybiła godzina zemsty
Rekord w „Akcji Serce”
Olimp w Paryżu
Kluczowa rola Polaków
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Zmiana warty w PKW Liban
W drodze na szczyt
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Podchorążowie lepsi od oficerów
Zimowe wyzwanie dla ratowników
W obronie Tobruku, Grobowca Szejka i na pustynnych patrolach
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Rosomaki i Piranie
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Wstępna gotowość operacyjna elementów Wisły
Miliardy dla polskiej zbrojeniówki
Ustawa o zwiększeniu produkcji amunicji przyjęta
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Polskie Pioruny bronią Estonii
Posłowie o modernizacji armii
Zrobić formę przed Kanadą
Ryngrafy za „Feniksa”
Prawo do poprawki, rezerwiści odzyskają pieniądze
Nowe łóżka dla szpitala w Libanie
Chirurg za konsolą
Awanse dla medalistów
Wiązką w przeciwnika
Druga Gala Sportu Dowództwa Generalnego
Estonia: centrum innowacji podwójnego zastosowania
Opłatek z premierem i ministrem obrony narodowej
Jeniecka pamięć – zapomniany palimpsest wojny
Olympus in Paris
Czworonożny żandarm w Paryżu
Świąteczne spotkanie w POLLOGHUB
Łączy nas miłość do Wojska Polskiego
21 grudnia upamiętniamy żołnierzy poległych na zagranicznych misjach
W hołdzie pamięci dla poległych na misjach
Ochrona artylerii rakietowej
„Niedźwiadek” na czele AK
Świadczenie motywacyjne także dla niezawodowców

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO