93 lata temu polskie wojska zatrzymały ofensywę Armii Czerwonej. Zwycięska Bitwa Warszawska została uznana za 18. wśród decydujących o dziejach świata. Dlatego 15 sierpnia obchodzimy Święto Wojska Polskiego. W tym roku mija 90 lat, od kiedy ustanowił je minister spraw wojskowych gen. Stanisław Szeptycki.
Rocznica Bitwy Warszawskiej była bardzo hucznie świętowana w II RP. Na zdjęciu ostatnie przed II wojną światową obchody z okazji 15 sierpnia.
– Polskie wojska, zatrzymując w czasie polsko-bolszewickiej wojny natarcie Armii Czerwonej, nie tylko obroniły naszą niepodległość, ale też powstrzymały rewolucję komunistyczną – podkreśla Roman Kozłowski, historyk z Wrocławia.
Bitwa Warszawska rozpoczęła się 13 sierpnia 1920 roku od uderzenia radzieckich wojsk Frontu Zachodniego. Dowodził nimi Michaił Tuchaczewski. Sowieci od razu zdobyli Radzymin. Potem ruszyli na Pragę, Nieporęt i Jabłonnę.
Po dwudniowych walkach Polakom dowodzonym przez Józefa Piłsudskiego udało się zatrzymać rosyjskie natarcie. 15 sierpnia rozpoczęto kontrofensywę, która rozbiła wojska bolszewickie. – Po ostrej walce Radzymin został ostatecznie przez nas opanowany. Oddziały na całej linii posuwają się naprzód – podawał wówczas polski Sztab Generalny.
Edgar D'Abernon, szef misji alianckiej, która przybyła do Warszawy latem 1920 roku, określił bitwę jako „osiemnastą decydującą w dziejach świata”. – Dzięki temu zwycięstwu w marcu 1921 roku zawarto traktat pokojowy, który na ponad 18 lat uregulował stosunki polsko-sowieckie – podkreśla Roman Kozłowski.
Znaczenie bitwy docenił też w 1923 roku ówczesny minister spraw wojskowych gen. broni Stanisław Szeptycki. Ustanowił on 15 sierpnia Świętem Żołnierza. „W rocznicę wiekopomnego rozgromienia nawały bolszewickiej pod Warszawą święci się pamięć poległych w walkach z wiekowym wrogiem o całość i niepodległość Polski” – podał w rozkazie.
Z okazji 90. rocznicy ustanowienia święta prezydent Bronisław Komorowski napisał tydzień temu list okolicznościowy: „Generał znał wagę zwycięstwa nad bolszewikami dla historii Polski i Europy i wiedział, że jego świętowanie ma kluczowe znaczenie dla morale wojska w odradzającym się państwie. Dlatego datę Bitwy Warszawskiej związał na trwałe z upamiętnianiem bohaterstwa Polskich Sił Zbrojnych” – podkreślał prezydent.
15 sierpnia był świętem wojska do 1947 roku. Później władze PRL-u przeniosły święto na 12 października, rocznicę udziału w bitwie pod Lenino 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Święto Wojska Polskiego przywrócono 15 sierpnia w 1992 roku.
autor zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowe
komentarze