moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Ramię w ramię z sojusznikami – przegląd wrześniowej prasy

Czym żyła Warszawa we wrześniu 1939 roku? Zapraszamy do naszego cyklu artykułów prezentujących codzienność Polski i stolicy widzianą oczami ówczesnej prasy. O tym pisały m.in. „Polska Zbrojna”, „Robotnik”, „Kurjer Poranny” i „Kurjer Warszawski”.


W obronie wolności, niepodległości i honoru. Do broni, zwarci i zjednoczeni zwyciężymy wroga! Polska będzie dla Niemiec karzącym mieczem przeznaczenia! – wzywała „Polska Zbrojna” 2 września 1939 roku. We wszystkich dziennikach na pierwszych stronach widniało orędzie prezydenta do narodu zakończone słowami: Idziemy do boju i pełnego zwycięstwa! Przedrukowano też obwieszczenie o zarządzeniu stanu wojennego oraz informację, że marszałek Edward Śmigły-Rydz został naczelnym Wodzem Armii Polskiej.

„Kurjer Warszawski” podał, że Komisarz Rządu na m.st. Warszawę wydał rozporządzenie o wprowadzeniu cenzury prewencyjnej dla druków i utworów przeznaczonych do rozpowszechniania, a „Polska Zbrojna” przypominała o zarządzeniu składania na komisariatach policji broni palnej, białej i materiałów wybuchowych użytkowanych w celach osobistych. Nastąpiły zmiany w prawie – od 2 września działały sady doraźne, a w „Kurjerze Porannym” 4 września znalazła się informacja o amnestii. Puszcza się w niepamięć popełnione przez 31 sierpnia wykroczenia zwykłe i skarbowe, przestępstwa podatkowe zagrożone karą do 3 tys. zł grzywny, łagodzi się kary pozbawienia wolności do lat 10.

Nadchodziły pierwsze komunikaty z frontu: 2 września Sztab Główny Naczelnego Wodza informował, że trzykrotne natarcie na Westerplatte zostało odparte. Następnego dnia ogłoszono sukcesy polskiej artylerii przeciwlotniczej i czołgów. Nasze pułki pancerne zgniotą pychę wroga - w rejonie Rawicza i Leszna oddziały Polskie przeszły do natarcia. Nasze wojsko strąciło 37 samolotów niemieckich i zniszczyło 100 czołgów. 4 września wyliczano, że straty własne lotnictwa wyniosły 11 maszyn, a nieprzyjaciela – 27. Pisano też o zwycięskim pojedynku lotniczym nad Warszawą ppor. Jerzego Palusińskiego. 5 września prasa donosiła: Nasza kawaleria posuwa się w głąb Prus Wschodnich, nieprzyjaciel wycofuje się szybko. Niestety na odcinku Pomorza byliśmy zmuszeni opuścić Bydgoszcz i Grudziądz.

Z ogromną nadzieją oczekiwano reakcji sojuszników. Anglia postawiła Niemcom ultimatum. Francja dochowa sojuszu, podejmie walkę z zimną krwią i stanowczości – zapewniali 2 września dziennikarze. Po wypowiedzeniu przez oba kraje wojny Niemcom zapanowała euforia. Wielka manifestacja w Warszawie na cześć sojuszników. Wobec podłego i nie sprowokowanego ataku na Polskę Anglia i Francja stają ramię w ramię z Polską. Nareszcie zostanie położony kres szaleństwom i awanturom Hitlera – pisał 4 września „Kurjer Warszawski”. Dwa dni potem „Kurjer Poranny” podawał, że oba kraje rozpoczęły atak na Niemcy. Lotnictwo angielskie bombarduje porty niemieckie. W Berlinie przygnębienie – brak żywności, starcia z policją. Rzesza powoli stacza się w przepaść. Wtórował mu „Robotnik”: Niemiecka gospodarka ma podstawowe braki, nie ma surowców i z tego powodu nie jest w stanie prowadzić długiej wojny.

Informowano też, że Włochy i Szwajcaria zachowują neutralność, Arabowie w Jerozolimie chcą wstępować do wojska angielskiego, aby walczyć z niemieckim barbarzyńcą, a Egipt zerwał stosunki dyplomatyczne z Niemcami. Oburzenie na łamach gazet wywołał niemiecki atak torpedowy na brytyjski parowiec pasażerski SS Athenia płynący do Kanady. Z 1400 pasażerów zginęła ponad setka – wyliczała „Polska Zbrojna”.

5 września do warszawskich szpitali napłynęły pierwsze transporty rannych. Potrzebna jest krew dla żołnierza polskiego, można się zgłaszać do szpitala Dzieciątka Jezus na Lindleja. W stolicy szczególny nacisk kładziono na obronę przeciwgazową. „Kurjer Warszawski” napominał, aby każde mieszkanie miało przynajmniej jeden pokój uszczelniony i przeznaczony na schron dla rodziny i uczył, jak zrobić maskę gazową domowym sposobem z flaneli lub gazy opatrunkowej. Przypominano też o zabezpieczeniu żywności przed gazami: Całkowite zabezpieczenie daje tylko blacha, szkło i folia metalowa.

Drugim priorytetem było zaciemnienie. Okna zasłania się przy zgaszonych światłach, a nie po ich zapaleniu. Winni niewłaściwego zaciemnienia będą karani aresztem – groziła „Polska Zbrojna”. „Robotnik” apelował natomiast o znakowanie dzieci. Zgodnie z zarządzeniem Ministerium Opieki Społecznej wszystkie dzieci na wypadek zagubienia mają być zaopatrzone w szyldzik zawierający ich dane personalne.

Obok obwieszczeń mobilizacyjnych pojawiły się apele o pomoc rodzinom rezerwistów. „Powierzam wam swoją rodzinę tak jak wy powierzyliście mi waszą obronę”, głosił plakat w „Kurjerze Porannym”. W opiekę nad rodzinami włączyła się marszałkowa Aleksandra Piłsudska wraz z córkami. Gazety przypominały też, że osoby powołane do czynnej służby wojskowej mogą podejmować wkłady w instytucjach kredytowych bez ograniczeń, nie wolno eksmitować z mieszkań rodzin rezerwistów, a dzienna norma zasiłku dla nich wynosi w Warszawie 1,60 zł dla 1 osoby.

Nieustannie ostrzegano przed niemieckimi dywersantami. „Kurjer Warszawski” 4 września pisał: Niemcy zrzucają na Polskę po kilkanaście osób na spadochronach, mają oni niszczyć linie telegraficzne, wysadzać mosty i zbierać wiadomości. Dlatego ludność powinna dążyć do wykrycia dywersantów, ujęcia i przekazania policji. Ostrzegano też przed zatrutymi cukierkami. Z niemieckich samolotów zrzucane są słodycze i papierosy, a nawet różańce i święte obrazki – wszystko niewątpliwie zatrute. Nie dotykać! – alarmował dziennikarz „Robotnika”.

4 września ogłoszono, że rozpoczęcie roku szkolnego planowane jest na 11 września. Swoje podwoje po wakacjach otwierały już prywatne szkoły i kursy m.in. Szkoła Sztuk Pięknych Blanki Mercere ogłaszała zapisy na rysunek, malarstwo i fresk, nabór prowadzono też na kursy racjonalnej kosmetyki. Normalnie pracowali też inni fachowcy. Weneryczna lecznica prywatna Hauswita zaprasza – pełna dyskrecja. Akuszerka nadal przyjmuje Chmielna 43. Pluskwy i inne robactwo tępię doszczętnie w 3 godziny, Radwański.

Pełną parą ruszył sezon teatralny. 3 września grano w Teatrze Nowym komedię „Baba-dziwo”, w Letnim „Serce w rozterce czyli ślusarz-widmo”, w Romie „Trzech podchorążych”, a w Małym lekką komedyjkę „Ostrożnie świeżo malowane”. Teatr Powszechny otworzył sezon dwiema sztukami – „Damy i huzarzy”, czyli pełną żołnierskiego humoru komedią Fredry oraz „Sprawa Jakubowskiego” o tragicznych dziejach robotnika polskiego na emigracji niemieckiej. Natomiast dyrekcja kinoteatru Napoleon uruchomiła służbę informacyjną. W przerwach między seansami nadawane będą przez mikrofon wiadomości bieżące.

W „Kurjerze Porannym” w dziale dla pań pojawiły się pierwsze porady „wojenne”. Lepszy do osłony okien niż koce i chusty jest czarny papier, można go kupić za 40 gr. za metr. Nie wolno marnować ani grama żywności, jadłospis trzeba więc zestawić tak, aby dawał wszystkie konieczne składniki, ale skrócić menu, najlepiej do potrawy z jednego garnka.

Anna Dąbrowska

dodaj komentarz

komentarze

~проходил мимо
1347098280
Какая Русь им в союзники? Что за бред? Упоротым руссофобам только англосакский йух в помощь.
64-07-27-0B
~владеющий миром
1347040260
Ну что братья-славяне помогли ВАМ ВАШИ союзники - Англия и Франция???
4E-5F-88-D8
~Fear Russin Partyzan
1347032880
Ну что ляхи молчите или сказать нечего? Помогли вам союзники ваши англосаксы? Запомните Русь Великая ваш союзник!!!!
DB-C1-22-49

Formoza. Za kulisami
 
The Suwałki Gap in the Game
Sejm podziękował za służbę na granicy
Most III, czyli lot z V2
Pioruny dla sojuszników
Kaczmarek z nowym rekordem Polski!
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Kmdr Janusz Porzycz: Wojsko Polskie wspierało i wspiera sportowców!
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
„Armia mistrzów” – kolarstwo, łucznictwo, pięciobój nowoczesny, strzelectwo, triatlon i wspinaczka sportowa
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
Letnia Bryza na Morzu Czarnym
Feniks – następca Mangusty?
Za zdrowie utracone na służbie
Nie wierzę panu, mister Karski!
Prezydent Zełenski w Warszawie
Hala do budowy Mieczników na finiszu
Ankona, czyli polska operacja we Włoszech
Spadochroniarze na warcie w UE
Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
Incydent przy granicy. MON chce specjalnego nadzoru nad śledztwem
Awaria systemów. Bezpieczeństwo Polski nie jest zagrożone
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Lotnicy pamiętają o powstaniu
Jak usprawnić działania służb na granicy
Partyzanci z republiki
Jaki będzie czołg przyszłości?
Roczny dyżur spadochroniarzy
Medycy na poligonie
Olimp gotowy na igrzyska!
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
International Test
W Sejmie o zniszczeniu Tupolewa
„Armia mistrzów” – sporty wodne
Z parlamentu do wojska
Paryż – odliczanie do rozpoczęcia igrzysk!
„Armia mistrzów” – sporty walki
Posłowie wybrali patronów 2025 roku
Londyn o „Tarczy Wschód”
Bezpieczeństwo granicy jest również sprawą Sojuszu
„Armia mistrzów” – lekkoatletyka
Prezydent Warszawy: oddajmy hołd bohaterom!
Na ratunek… komandos
„Operacja borelioza”
Posłowie o efektach szczytu NATO
Tridon Mk2, czyli sposób na drona?
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
Operacja „Wschodnia zorza”
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu
Silniejsza obecność sojuszników z USA
Zabezpieczenie techniczne 1 Pułku Czołgów w 1920
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
Terytorialsi w gotowości do pomocy
Włoski Centauro na paryskim salonie
Ciężko? I słusznie! Tak przebiega selekcja do Formozy

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO