moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Walczyli o wolną Polskę, zginęli od kul UB

1 marca 1951 roku po pokazowym procesie przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie zostali straceni członkowie IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Wyrok wykonano w warszawskim więzieniu na Mokotowie. Strzałem w tył głowy zamordowano pułkownika Łukasza Cieplińskiego, prezesa WiN, i szóstkę jego współpracowników.

„Wszyscy oskarżeni w niniejszej sprawie są typowymi przedstawicielami obozu reakcji i wstecznictwa, złożonego z ludzi wyzbytych wszelkich skrupułów, pozbawionych jakichkolwiek ideowych pobudek działania, ludzi, którzy w zaciekłej ślepej nienawiści do Związku Radzieckiego, Polski Ludowej i całego obozu demokracji i postępu nie cofają się przed żadną zbrodnią, bez wahania dopuszczają się zdrady własnej ojczyzny i wysługują się jawnym wrogom kraju – podejmując się najbrudniejszej roboty w zakresie dywersji i szpiegostwa” – brzmiało uzasadnienie wyroku z 14 października 1950 roku Rejonowego Sądu Wojskowego w Warszawie w procesie IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

Zrzeszenie utworzone zostało przez środowiska poakowskie 2 września 1945 roku. – Organizacja konspiracyjna była próbą kontynuowania walki o niepodległość w zmienionych warunkach geopolitycznych – mówi dr Dariusz Siwek, historyk zajmujący się najnowszymi dziejami Polski. WiN domagał się przeprowadzenia w Polsce wolnych wyborów parlamentarnych, deklarował walkę w obronie praw obywateli i wolności państwa polskiego, przeciwstawiał się sowieckiej okupacji Polski i prześladowaniom politycznym.

REKLAMA

Organizacja zakładała przede wszystkim działanie na płaszczyźnie politycznej, dopuszczała jednak możliwość zbrojnej samoobrony. – Na Lubelszczyźnie, Białostocczyźnie i Podlasiu nadal się utrzymały oddziały partyzanckie, które deklarowały podległość WiN – podaje historyk. W latach 1945–1946 zrzeszenie liczyło ponad 30 tys. członków. Z powodu aresztowań kolejne trzy zarządy zostały rozbite przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa.

W styczniu 1947 roku płk Łukasz Ciepliński „Pług”, prezes Obszaru Południowego WiN, a wcześniej m.in. inspektor rzeszowski Armii Krajowej i komendant krakowskiej Delegatury Sił Zbrojnych, wraz z grupą współpracowników powołał IV Zarząd Główny WiN. Odtwarzano strukturę rozbitą aresztowaniami, rozwinięto działalność wywiadowczą, aby gromadzić informacje o działalności komunistycznych władz i sowieckich jednostek na ziemiach polskich.

Działania te przerwała kolejna fala aresztowań jesienią 1947 roku. Funkcjonariusze UB po kolei zatrzymywali członków Zarządu, w tym płk. Cieplińskiego. Przetrzymywano ich w warszawskim więzieniu przy ul. Rakowieckiej na Mokotowie i brutalnie przesłuchiwano. 5 października 1950 roku rozpoczął się pokazowy proces. Na ławie oskarżonych obok płk. Cieplińskiego zasiedli: mjr Adam Lazarowicz, wiceprezes IV Zarządu WiN, kpt. Józef Batory, szef łączności zewnętrznej, por. Karol Chmiel, doradca polityczny, mjr Mieczysław Kawalec, szef wydziału informacji, por. Franciszek Błażej, szef propagandy, kpt. Józef Rzepka, szef działu politycznego, Ludwik Kubik, szef wydziału organizacyjnego i dwie łączniczki Janina Czarnecka i Zofia Michałowska.

Rozprawa została tak wyreżyserowana, aby skompromitować w oczach społeczeństwa zarówno podsądnych jako liderów konspiracji niepodległościowej, jak i Rząd RP na uchodźstwie – tłumaczy dr Siwek. „To zwykła szajka szpiegów i morderców, którzy działali na rzecz imperialistów, a przede wszystkim na rzecz amerykańskich podżegaczy wojennych” – pisała o nich komunistyczna „Trybuna Ludu”.


Żołnierze 5 Brygady Wileńskiej AK - plut. Jerzy Lejkowski „Szpagat”, plut. Zdzisław Badocha „Żelazny”, plut. Henryk Wieliczko „Lufa”, Białostocczyzna, 1945 r.

Po kilkudniowym procesie sąd wydał wyroki. Płk Ciepliński został skazany na pięciokrotną karę śmierci, utratę praw publicznych oraz przepadek mienia. Najwyższy wymiar kary orzeczono także wobec sześciu jego współpracowników. Tylko Kubik, dzięki staraniom rodziny, otrzymał wyrok dożywocia, a łączniczki skazano na kilkanaście lat pozbawienia wolności. Prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. 1 marca 1951 roku w mokotowskim więzieniu między godziną 20 a 21 kat Aleksander Drej zabił strzałem w tył głowy siedmiu skazanych działaczy WiN-u.

Po rozbiciu IV Zarządu WiN funkcjonariusze UB przeprowadzili prowokację. W 1948 roku powołano fikcyjny „V Zarząd WiN", w którego skład weszli m.in. funkcjonariusze UB i zmuszeni do współpracy oficerowie WiN. Przez cztery lata UB prowadziło grę wywiadowczą pod kryptonimem „Cezary”. – W jej efekcie rozpracowano większość struktur WiN, aresztowano jego członków i zlikwidowano oddziały zbrojne – mówi historyk.

„Odbiorą mi tylko życie. A to nie najważniejsze. Cieszę się, że będę zamordowany, jako katolik za wiarę świętą, jako Polak za Polskę niepodległą i szczęśliwą, jako człowiek za prawdę i sprawiedliwość. Wierzę dziś bardziej niż kiedykolwiek, że Idea Chrystusowa zwycięży i Polska niepodległość odzyska, a pohańbiona godność ludzka zostanie przywrócona” – napisał przed śmiercią w grypsie do żony i syna płk Ciepliński.

Do dziś nieznane jest miejsce pochówku zamordowanych członków IV Zarządu. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego 17 września 1992 roku stwierdził nieważność wydanych na nich wyroków śmierci, a dzień 1 marca Sejm ustanowił Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.

AD

autor zdjęć: IPN

dodaj komentarz

komentarze


Letnia Bryza na Morzu Czarnym
 
Polski Kontyngent Wojskowy Olimp w Paryżu
Partyzanci z republiki
Posłowie wybrali patronów 2025 roku
Londyn o „Tarczy Wschód”
„Armia mistrzów” – kolarstwo, łucznictwo, pięciobój nowoczesny, strzelectwo, triatlon i wspinaczka sportowa
Rusza operacja „Bezpieczne Podlasie”
Awaria systemów. Bezpieczeństwo Polski nie jest zagrożone
Nie wierzę panu, mister Karski!
Posłowie o efektach szczytu NATO
Silniejsza obecność sojuszników z USA
Kmdr Janusz Porzycz: Wojsko Polskie wspierało i wspiera sportowców!
Ankona, czyli polska operacja we Włoszech
Operacja „Wschodnia zorza”
Zabezpieczenie techniczne 1 Pułku Czołgów w 1920
Szczyt NATO w Waszyngtonie: Ukraina o krok bliżej Sojuszu
Włoski Centauro na paryskim salonie
Jaki będzie czołg przyszłości?
Hala do budowy Mieczników na finiszu
Most III, czyli lot z V2
„Armia mistrzów” – sporty wodne
Incydent przy granicy. MON chce specjalnego nadzoru nad śledztwem
Lotnicy pamiętają o powstaniu
Pioruny dla sojuszników
Sejm podziękował za służbę na granicy
„Armia mistrzów” – lekkoatletyka
Roczny dyżur spadochroniarzy
Szczyt NATO: wzmacniamy wschodnią flankę
Paryż – odliczanie do rozpoczęcia igrzysk!
Na ratunek… komandos
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Krzyżacka klęska na polach grunwaldzkich
Feniks – następca Mangusty?
Specjalsi zakończyli dyżur w SON-ie
Spadochroniarze na warcie w UE
Kaczmarek z nowym rekordem Polski!
Jak usprawnić działania służb na granicy
Prezydent Zełenski w Warszawie
Olimp gotowy na igrzyska!
Patrioty i F-16 dla Ukrainy. Trwa szczyt NATO
Za zdrowie utracone na służbie
Medycy na poligonie
Bezpieczeństwo granicy jest również sprawą Sojuszu
The Suwałki Gap in the Game
International Test
Prezydent Warszawy: oddajmy hołd bohaterom!
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Ciężko? I słusznie! Tak przebiega selekcja do Formozy
W Sejmie o zniszczeniu Tupolewa
„Operacja borelioza”
„Armia mistrzów” – sporty walki
Z parlamentu do wojska
Szczyt NATO, czyli siła w Sojuszu
Formoza. Za kulisami
Terytorialsi w gotowości do pomocy
Tridon Mk2, czyli sposób na drona?

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO