Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudy, awansowany został pośmiertnie do stopnia wiceadmirała kontradmirał Adam MOHUCZY (1891-1953). Oficer o trudnych do przecenienia zasługach dla Polski morskiej, jednocześnie postać niezwykle tragiczna – ofiara stalinowskich represji.
Uczestnik obu wojen światowych i wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari. Zapisał piękne karty w historii pionierskich lat polskiego szkolnictwa morskiego, zarówno wojskowego jak i cywilnego. Wychowawca wielu roczników oficerów polskiej Marynarki Wojennej i Handlowej. Żołnierz, dowódca, działacz społeczny, gorący patriota. Po II wojnie światowej wrócił do kraju, doszedł do stanowiska p.o. dowódcy Marynarki Wojennej.
Aresztowany na fali stalinowskich represji, po sfingowanym procesie skazany na długoletni wyrok, zmarł po kilku latach w więzieniu. Pochowany został w Warszawie na bródnowskim cmentarzu. W 1957 r. został całkowicie zrehabilitowany.
SZKIC BIOGRAFICZNY
Adam MOHUCZY wychowanek Korpusu Morskiego w Petersburgu, który ukończył w 1911 r., w stopniu miczmana rozpoczął służbę w rosyjskiej marynarce wojennej. Służył na kilku stanowiskach oficerskich w bazie i na okrętach floty. Następnie, po ukończeniu kursu podwodnego pływania i awansie na lejtnanta, pełnił oficerskie funkcje kolejno na trzech okrętach podwodnych, ostatnio na stanowisku zastępcy dowódcy. Ostatnim przydziałem w carskiej flocie było stanowisko kierownika naukowego wyszkolenia podwodnego Nikołajewskiej Akademii Morskiej w Piotrogrodzie.
W listopadzie 1919 r. dotarł do odradzonej Polski i w stopniu kapitana marynarki wstąpił do Departamentu dla Spraw Morskich MSWojsk, by objąć z kolei stanowisko dowódcy Kadry Marynarki Wojennej w Toruniu. Wyznaczony na dowódcę 2. Batalionu Morskiego brał udział w walkach podczas wojny polsko-bolszewickiej.
Po zwycięskiej wojnie i awansie na stopień komandora podporucznika organizował Tymczasowe Kursy Instruktorskie przekształcone następnie (1922 r.) w Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej, której został pierwszym komendantem. W latach 1924-1926 ukończył École de Guerre Navale w Paryżu. Awansowany w 1926 r. na komandora porucznika, najpierw objął stanowisko komendanta Portu Wojennego w Pucku, a od 15 stycznia 1927 r. został komendantem Szkoły Specjalistów Morskich w Świeciu.
Na skutek rozgrywek personalnych odszedł z Marynarki Wojennej i objął stanowisko dyrektora cywilnej Państwowej Szkoły Morskiej. Zorganizował przeniesienie Szkoły z Tczewa do nowego kompleksu budynków w Gdyni (1930 r.). Miał wielkie zasługi w znacznym podniesieniu rangi PSM-ki, organizując m.in. pionierski rejs Daru Pomorza dookoła świata (1934/1935 r.). Od 1936 r. pracował w cywilnych firmach żeglugowych.
Zmobilizowany w sierpniu 1939 r. trafił na Hel. W przededniu kapitulacji brał udział w nieudanej próbie przerwania blokady na kutrze rybackim. Okres niewoli spędził w oflagach: XVIII A Lienz i IIC Woldenberg.
Po powrocie do kraju został powołany do Marynarki Wojennej w stopniu komandora porucznika na zastępcę komendanta Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej i dyrektora nauk. Awansowany na komandora obejął funkcje dowódcze w Sztabie MW, następnie pełnił obowiązki dowódcy Marynarki Wojennej. Awansował w 1946 r. na stopień kontradmirała.
Ze względów zdrowotnych w 1947 r. został przeniesiony do dyspozycji ministra obrony narodowej. Został prezesem Ligi Morskiej, a w 1948 r. przeszedł w stan spoczynku. 7 grudnia 1949 r. został aresztowany w Warszawie, sądzony w ramach procesu o tzw. sabotaż wraz z trzema komandorami - oficerami służby technicznej MW. Na podstawie fałszywych zarzutów skazany na 13 lat więzienia. Zmarł 7 maja 1953 r. w więzieniu w Sztumie.
autor zdjęć: Arch. Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni
komentarze