W wyniku działań wojennych na ziemiach polskich pozostała ogromna ilość niewybuchów i niewypałów. Kilkadziesiąt milionów sztuk udało się wykryć i zneutralizować bezpośrednio po zakończeniu lI wojny światowej, jednak niemal cała powierzchnia kraju wymagała szczegółowego sprawdzenia pod kątem lokalizacji przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych dla ludzkiego życia.
Zgodnie z „Planem użycia sił i środków Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych w sytuacjach kryzysowych” „śmiertelnymi” pozostałościami wojennymi zajmuje się 39 patroli rozminowania i 2 grupy nurków minerów, które rocznie realizują średnio kilka tysięcy interwencji związanych z podejmowaniem i neutralizacją śmiercionośnego zagrożenia.
Do najważniejszych akcji realizowanych w połowie okresu wakacyjnego 2019 r. należy zaliczyć interwencje związane z ewakuacją ludzi w miejscowościach Skarżysko Kamienna, Głogów i Świnoujście. 09 sierpnia patrol rozminowania nr 31 z CPdMZ z Kielc dowodzony przez st. chor. sztab. Roberta Krasowskiego zrealizował rozpoznanie, podjęcie i neutralizację 100 kg bomby lotniczej typu FAB-100, która znajdowała się w rejonie Dworca Głównego PKP w Skarżysku Kamienna. W czasie realizacji zgłoszenia zamknięto dla ruchu okoliczne ulice oraz ewakuowano ok. 1000 mieszkańców. Bombę przetransportowano na poligon Nowa Dęba, gdzie została zdetonowana.
10 sierpnia patrol rozminowania nr 24 z 4 binż z Głogowa dowodzony przez chor. Jarosława Romanowskiego przeprowadził rozpoznanie i podjęcie 250 kg bomby lotniczej niemieckiej typu SC-250 z zawartością MW 135 kg z okresu II Wojny Światowej, która znajdowała się na dnie Odry około 350 m od Mostu Tolerancji. W czasie podjęcia PWiN został wstrzymany ruch kolejowy, samochodowy i rzeczny oraz ewakuowano około 600 osób. 12 sierpnia bomba została zneutralizowana na poligonie Żagań.
12 sierpnia marynarze z grupy nurków minerów 8 Flotylli Obrony Wybrzeża z 12 dTR ze Świnoujścia i 13 dTR GNM z Gdyni pod dowództwem mł. chor. Marcina Czaplewskiego przeprowadzili wydobycie z toru wodnego Szczecin-Świnoujście brytyjskiej lotniczej miny morskiej typu Mark VI oraz niemieckiej bomby głębinowej typu DM. Na czas wydobycia i transportu PWiN ze strefy niebezpiecznej ewakuowano ok. 500 osób, wprowadzono ograniczenia w żegludze na Zalewie Szczecińskim, wstrzymano kursowanie promów oraz ograniczono ruch pociągów. Przedmioty wybuchowe i niebezpieczne zostały przetransportowane i zneutralizowane na poligonie morskim.
19 sierpnia ewakuowano także pracowników Centralnej Biblioteki Wojskowej, gdzie w pobliżu znaleziono granat moździerzowy. Patrol rozminowania nr 20 dowodzony przez st. sierż. Marcina drozda z 2 pinż, jak zawsze w sposób profesjonalny zajął się „śmiertelnym znaleziskiem”.
Kolejna ewakuacja miała miejsce 20 sierpnia w Gdańsku. Aby dowodzony przez st. chor. szt. Krzysztofa Miszta patrol rozminowania nr 8 z 2 dplot mógł podjąć pocisk kal. 150 mm przeprowadzono ewakuacje ok. 100 mieszkańców.
Aby zadania realizowane przez saperów były bezpieczne dla nich samych, a przede wszystkim dla społeczności cywilnej, sukcesywnie wprowadzany jest nowy sprzęty poprawiający bezpieczeństwo. Są to między innymi samochody Jelcz z urządzeniami dźwigowymi czy też roboty specjalistyczne. Ale to nie tylko sprzęt wpływa na wykonywanie zadań. Unormowania prawne, które obowiązują wpływają na przejrzystość kompetencji w zakresie rozdziału prac prowadzonych przez firmy cywilne a wykonywaniem zadań przez patrole rozminowania w zakresie oczyszczania terenów z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych. Jednym z takich aktów prawnych jest obowiązująca od 01 sierpnia 2019 roku „Ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicja oraz wyrobami i technologia o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym”. W związku z tym, że zakres działania patroli sukcesywnie jest dostosowywany do współczesnych zagrożeń, trwają także prace nad zmianą nazwy „patrol rozminowania” na „patrol saperski”. Nowa nazwa ma obowiązywać od 01.01.2020 r.
Przypominamy, że niewybuchy i niewypały są bardzo niebezpieczne. W przypadku znalezienia wszelkiego rodzaju materiałów wybuchowych i niebezpiecznych nie należy dotykać, przenosić ani wydobywać ponieważ grozi to kalectwem lub śmiercią. Natychmiast należy powiadomić Policję lub Państwową Straż Pożarną.
Tekst: M. Matuszewska, płk A. Talik
autor zdjęć: arch. patroli rozminowania
komentarze