Józef Piłsudski jest przykładem dla kolejnych pokoleń polskich patriotów – argumentował Sejm uchwałę ustanawiającą 2017 Rokiem Marszałka. Posłowie wybrali także gen. Tadeusza Kościuszkę na drugiego patrona przyszłego roku. Będziemy w nim obchodzić 150. rocznicę urodzin Piłsudskiego, minie też 200 lat od śmierci Kościuszki.
Posłowie wyrażali podczas debaty nadzieję, iż przyjęte uchwały skłonią resorty kultury i edukacji do przygotowania na przyszły rok specjalnego programu edukacyjnego dla młodzieży. – Powinien on umożliwić uczniom lepsze poznanie naszych bohaterów – patronów 2017 roku – mówiono w Sejmie.
Pierwszy Marszałek
Rocznica 150. urodzin komendanta I Brygady Legionów Polskich, Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego przypada 5 grudnia 2017 roku. Jak przypomniał podczas obrad Sejmu Piotr Babinetz (PiS), poseł sprawozdawca Komisji Kultury i Środków Przekazu, postać Józefa Piłsudskiego nierozerwalnie wiąże się z niepodległością Rzeczypospolitej. – Marszałek był też twórcą idei bliskiej współpracy narodów Międzymorza, czyli utworzenia grupy państw w Europie Środkowo-Wschodniej, które stanowiłyby barierę dla ekspansji sowieckiej Rosji – mówił poseł PiS-u.
Z kolei posłanka Elżbieta Kruk (PiS) zaznaczyła, że Józef Piłsudski to najwybitniejszy, obok papieża Jana Pawła II, Polak, który stworzył nasze państwo i obronił je przed sowiecką nawałą w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Wątpliwości wobec uchwały miał natomiast Wojciech Król. Zdaniem posła PO, byłoby bardziej odpowiednie, gdyby to rok 2018 otrzymał patronat Piłsudskiego. Wówczas to bowiem przypada 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Polityk przypomniał, że postać marszałka może też budzić kontrowersje. – Był ojcem naszej niepodległości i zwycięskim wodzem, ale dokonał także zamachu majowego, który wprowadził autorytarne rządy sanacyjne – mówił Król.
Józef Piłsudski urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie pod Wilnem, w zamożnej rodzinie ziemiańskiej, patriotycznej i pielęgnującej polskie tradycje. Był jednym z organizatorów niepodległościowej Polskiej Partii Socjalistycznej, twórcą ruchu strzeleckiego i Polskiej Organizacji Wojskowej, a po wybuchu I wojny światowej został komendantem I Brygady Legionów Polskich. Gdy Rzeczpospolita odzyskała niepodległość, objął naczelne dowództwo nad polskimi wojskami oraz otrzymał misję utworzenia rządu narodowego. W latach 1919–1921 jako naczelny wódz toczył walki z bolszewikami, zakończone pokojem w Rydze, na mocy którego Polska odzyskała Galicję Wschodnią.
W roku 1923 Marszałek wycofał się z życia politycznego, jednak trzy lata później niepokoje społeczne i kryzys gospodarczy spowodowały, że zażądał złożenia władzy przez ówczesny rząd Wincentego Witosa. Kiedy apele nie odniosły skutku, 12 maja 1926 roku na czele wiernych oddziałów Piłsudski wkroczył do Warszawy i zmusił do ustąpienia rząd oraz prezydenta.
Zamach majowy rozpoczął okres sanacji, czyli rządów autorytarnych, zmierzających do poprawy sytuacji państwa. Piłsudski sprawował w tym czasie funkcję m.in. ministra spraw wojskowych, był też dwukrotnie premierem.
Zmarł 12 maja 1935 roku i został pochowany w Katedrze na Wawelu, jego serce zaś złożono w grobie matki, na cmentarzu Na Rossie w Wilnie.
Na czele insurekcji
Sejm zdecydował także o ustanowieniu 2017 roku Rokiem Tadeusza Kościuszki w związku z przypadającą wtedy 200. rocznicą śmierci naczelnika powstania kościuszkowskiego. – Ten znakomity dowódca wojskowy i wspaniały organizator, podczas wielkiego zrywu niepodległościowego, insurekcji kościuszkowskiej, zjednoczył przeciw zaborcom wszystkie stany oraz grupy etniczno-wyznaniowe – przypomniała Małgorzata Kidawa-Błońska, posłanka PO.
Grzegorz Puda, poseł PiS-u, dodał, że generał jest symbolem niezłomności nie tylko dla Polaków, lecz także dla Amerykanów. – Thomas Jefferson, jeden z autorów amerykańskiej „Deklaracji niepodległości”, nazwał Kościuszkę najprawdziwszym synem wolności, oddając mu hołd w związku z jego działalnością w Stanach Zjednoczonych Ameryki – mówił Puda.
Tadeusz Kościuszko urodził się 4 lutego 1746 roku na Polesiu. Ukończył Korpus Kadetów Szkoły Rycerskiej w Warszawie, po czym wyjechał do Ameryki Północnej, gdzie jako pułkownik armii amerykańskiej brał udział w budowaniu fortyfikacji pod Saratogą oraz fortów w Filadelfii i West Point. Za swoje zasługi został mianowany amerykańskim generałem.
Wrócił do Polski w 1789 roku i wziął udział w wojnie z oddziałami rosyjskimi w obronie „Konstytucji 3 maja”. Był też jednym z twórców idei powstania narodowego, nazwanego insurekcją kościuszkowską, i 24 marca 1794 roku stanął na jego czele. Podczas walk wydał „Uniwersał połaniecki”, łagodzący pańszczyznę dla ochotników i zapewniający chłopom opiekę rządu. Niestety, powstanie zakończyło się klęską i III rozbiorem Polski.
Generał Kościuszko trafił do rosyjskiej niewoli, a po zwolnieniu z więzienia wyjechał do Paryża. Pod koniec życia zamieszał w Szwajcarii, gdzie zmarł 15 października 1817 roku. W następnym roku jego szczątki sprowadzono do Krakowa i złożono w kryptach królewskich na Wawelu.
autor zdjęć: Narodowe Archiwum Cyfrowe
komentarze