4 grudnia świętuje drugi pod względem wielkości rodzaj sił lądowych. Wojska rakietowe i artyleria to dziś głównie haubice Goździk, armatohaubice Dana, wyrzutnie Langusta czy ppk Spike. Ale w najbliższych latach artylerzystów czeka prawdziwa rewolucja – na nowe uzbrojenie armia chce wydać 15 miliardów złotych.
– Od sprawności artylerii, wyszkolenia oraz zdolności rażenia na współczesnym polu walki może zależeć powodzenie operacji. Nie bez znaczenia jest fakt, że działanie tych wojsk zawsze planuje się w pierwszym etapie obrony czy natarcia. Dlatego uważam, że przyszłość wojsk rakietowych i artylerii jest bardzo istotna, z punktu widzenia budowania zdolności obronnych naszego państwa – mówi gen. broni dr Mirosław Różański, dowódca generalny rodzajów sił zbrojnych.
Artylerzyści oraz pracownicy prochowni i arsenałów swoją patronkę wybrali już w średniowieczu. I nie bez przyczyny była to święta Barbara – opiekunka niebezpiecznych zawodów, m.in. górników i flisaków, idealnie odpowiadała żołnierzom, którzy na co dzień mieli do czynienia z granatami prochowymi.
Określenia „artyleria, królowa bitewnych pól” i „artyleria – bóg wojny” ukute jednak zostały dopiero w ogniu wojen napoleońskich. Bonaparte, artylerzysta z wykształcenia, uczynił z tego rodzaju uzbrojenia swoje najważniejsze narzędzie walki. A jego powiedzenie, iż zwycięstwo jest po stronie tych, którzy mają więcej armat, znalazło odbicie w taktyce i strategii wojsk na całym świecie.
Drudzy w linii
Polskie wojska rakietowe i artylerii są drugim pod względem liczebności rodzajem wojsk lądowych. Ich trzonem są obecnie trzy pułki: 5 Pułk Artylerii w Sulechowie, 11 Pułk Artylerii w Węgorzewie, 23 Pułk Artylerii w Bolesławcu. Poza nimi w brygadach zmechanizowanych i pancernych funkcjonują dywizjony artylerii samobieżnej, a na szczeblu batalionów zmechanizowanych kompanie wsparcia. W dwóch jednostkach zaliczanych do wojsk aeromobilnych, czyli 6 Brygadzie Powietrznodesantowej i 25 Brygadzie Kawalerii Powietrznej, znajdują się kompanie lub plutony wsparcia.
Podstawowym wyposażeniem wojsk rakietowych i artylerii są obecnie 122-milimetrowe haubice samobieżne 2S1 Goździk, których wojsko ma ponad trzysta. Trzykrotnie mniej, bo około stu, jest w służbie 152-milimetrowych samobieżnych armatohaubic Dana. Z klasycznego artyleryjskiego uzbrojenia w jednostkach znajdziemy jeszcze moździerze – 120-milimetrowe – około stu pięćdziesięciu, oraz 98-milimetrowe – ponad sto.
Podstawową bronią artylerii rakietowej są wyrzutnie WR-40 Langusta, których armia ma ponad siedemdziesiąt, oraz RM-70 – około trzydziestu. Poza nimi w służbie są jeszcze leciwe, bo pochodzące z lat sześćdziesiątych, BM-21 (około siedemdziesięciu), ale to broń stopniowo zastępowana kolejnymi Langustami.
Osobną grupą broni rakietowej są wyrzutnie przeciwpancernych pocisków kierowanych. Najwięcej, bo ponad trzysta, armia ma ppk Spike. Poza nimi w wojskowych magazynach można jeszcze znaleźć „zabytkowe”, bo pochodzące z lat sześćdziesiątych, wyrzutnie ppk Malutka i Fagot.
Nowa broń
– Będziemy robić wszystko, aby rozwijać naszą artylerię, a zapowiedzią tego niech będzie fakt, że coraz bliżej jesteśmy wyposażenia naszych pododdziałów w nowe 155 mm armatohaubice Krab – zapowiada gen. Różański.
Rzeczywiście wojska rakietowe i artylerii czeka jednak w najbliższych latach prawdziwa rewolucja. Na nowe moździerze, armatohaubice i wyrzutnie rakietowe polska armia chce przeznaczyć około 15 miliardów złotych. – Zyskamy uzbrojenie, które pozwoli nam razić przeciwnika oddalonego nie tylko o kilkadziesiąt kilometrów, bo takim zasięgiem będą dysponowały armatohaubice Krab i Kryl, ale o kilkaset kilometrów. Takie możliwości mają wieloprowadnicowe wyrzutnie rakietowe o kryptonimie Homar – zapowiada emerytowany generał brygady Jarosław Wierzcholski, były dowódca wojsk rakietowych i artylerii.
Pierwsze dwa typy nowej broni najprawdopodobniej trafią do służby już w przyszłym roku. Wojsko kończy badania Krabów, czyli osadzonych na gąsienicach 155-milimetrowych armatohaubic (którym w tym roku zmieniono dostawcę podwozia). Dobiegają też końca testy Raków, czyli automatycznych moździerzy na podwoziu kołowym i gąsienicowym.
Z kolei w najbliższych miesiącach armia rozpocznie testy Kryla, czyli prototypowej, osadzonej na podwoziu kołowym, 155-milimetrowej armatohaubicy. Jeśli działo przejdzie je pomyślnie, może zostać skierowane do produkcji seryjnej za dwa lata. Nieco dalszy jest termin wdrożenia do służby Homarów. Choć armia już wskazała krajowego wykonawcę tego kontraktu – Hutę Stalowa Wola, to nie dokonała jeszcze wyboru zagranicznego dostawcy technologii.
autor zdjęć: chor. Rafał Mniedło, st. chor. sztab. Adam Roik / Combat Camera DORSZ
komentarze