moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Sztab Generalny – „kotwica obronności”

Powstał razem z niepodległą Polską. Od 95 lat jest jednym z najważniejszych ogniw w systemie bezpieczeństwa kraju. Sztab Generalny Wojska Polskiego to główna instytucja planowania operacyjnego i dowodzenia. Od przyszłego roku, po wprowadzeniu reformy kierowania armią, czekają go nowe zadania.

 

– Jest jak kotwica w systemie obronności. Sztab Generalny był i będzie, a z mądrości tej instytucji korzystają już kolejne pokolenia – mówił minister obrony Tomasz Siemoniak podczas konferencji z okazji 95. rocznicy utworzenia sztabu. Szef tej instytucji gen. broni Mieczysław Gocuł podkreślał, że historia sztabu jest nierozerwalnie związana z dziejami naszego państwa.

Powstał 25 października 1918 roku. Powołała go Rada Regencyjna Królestwa Polskiego, a pierwszym jego szefem został gen. Tadeusz Rozwadowski. Sztab Generalny szybko przejął najważniejsze w armii zadania. W latach 1921 – 1926 był główną instytucją wojska odpowiedzialną za dowodzenie i przygotowanie do działań wojennych. Podlegał wtedy Ministrowi Spraw Wojskowych. Jednak po przewrocie majowym w 1926 roku sztab podporządkowano nowoutworzonemu Generalnemu Inspektorowi Sił Zbrojnych. Od tego czasu pełnił jedynie rolę organu planistycznego na wypadek wojny, w czasie której miał przejąć rolę sztabu Naczelnego Wodza. Dwa lata później nazwę instytucji przemianowano na Sztab Główny.

Swoje znaczenie Sztab odzyskał w 1935 roku, kiedy przywrócono mu uprawnienia w sprawach organizacyjno-mobilizacyjnych wojska, a na czele instytucji stanął gen. bryg. Wacław Stachiewicz. – Sztab Główny zajmował się wtedy unowocześnianiem armii m.in. jej rozbudową oraz przygotowaniami obronnymi – mówi historyk dr Andrzej Czesław Żak, dyrektor Centralnego Archiwum Wojskowego.

Jednocześnie przygotowywano nowy plan mobilizacyjny, którego autorem był płk Józef Wiatr. – Plan się świetnie sprawdził, bo dzięki niemu we wrześniu tajnie zmobilizowano dwie trzecie armii – przypomina dr Andrzej Wesołowski, zastępca dyrektora Centralnego Archiwum Wojskowego.

Wraz z wybuchem wojny Sztab Główny przekształcono w Sztab Naczelnego Wodza. Doktor Żak wyjaśnia, że instytucja była gotowa do wojny, ale nasza armia walcząc z dwoma potężnymi przeciwnikami nie miała szans na wygraną. Działalność sztabu zakończyła się 18 września 1939 roku gdy, jego kierownictwo zostało zatrzymane po przekroczeniu rumuńskiej granicy.

 

Instytucja utworzona na wzór sztabu działała do końca wojny w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie – we Francji i Anglii. Była sztabem Naczelnym Wodza gen. Władysława Sikorskiego.

8 sierpnia 1944 roku w Lublinie rozpoczęto organizować Sztab Główny Wojska Polskiego w ramach Naczelnego Dowództwa. Rok później przemianowano go na Sztab Generalny, główny organ dowodzenia Ministra Obrony Narodowej, któremu podlegał bezpośrednio szef Sztabu Generalnego. Zadaniem instytucji było opracowywanie planów obrony państwa, a także koordynacja działalności resortów cywilnych i urzędów centralnych na rzecz obronności.

Kiedy po przemianach ustrojowych po 1989 roku oddzielono funkcje dowodzenia wojskiem od politycznego kierowania resortem obrony, sztab stał się organem dowodzenia. Podporządkowano mu wszystkie rodzaje sił zbrojnych. Zajmował się też przygotowaniem armii do wstąpienia do Sojuszu Północnoatlantyckiego.

1 stycznia 2014 roku, gdy wejdzie w życie reforma systemu kierowania i dowodzenia armią, Sztab Generalny zostanie przekształcony w instytucję planowania. Teraz za pośrednictwem szefa sztabu minister obrony kieruje armią, jednak nowe przepisy zakładają, że Sztab zajmie się planowaniem strategicznym i opracowywaniem wieloletnich programów rozwoju sił zbrojnych. Będzie też instytucją doradzająca ministrowi obrony.

„Sztab pozostanie najważniejszym i najwyższym strategicznym organem w Siłach Zbrojnych” – napisał prezydent Bronisław Komorowski w liście do uczestników jubileuszowej konferencji. Podkreślił, że przywrócona zostanie główna funkcja sztabu, czyli instytucji pracującej nad strategią modernizacji armii. Minister Siemoniak zapewnia, że rola sztabu zmieni się, ale nie zmaleje.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Arch. PZ

dodaj komentarz

komentarze


Tukan na smyczy
Brytyjczycy żegnają Malbork
Rekompensaty na nowych zasadach
W Sejmie o rosyjskich dronach nad Polską
Nagrody MSPO – za uniwersalność konstrukcji
Z najlepszymi na planszy
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Kurs dla najlepszych w SERE
Święto Wojsk Lądowych
„Road Runner” w Libanie
Laury MSPO przyznane
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
NATO – jesteśmy z Polską
Pytania o rosyjskie drony. MON wyjaśnia
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Największy transport Abramsów w tym roku
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Terytorialsi na pętli
Bumar-Łabędy szykują się do produkcji K2
Niemiecki plan zniszczenia Polski
Defendery skompletowane
Wielkie zbrojenia za Odrą
Dobre wieści o Muzeum Wojska Polskiego
Beret „na rekinka” lub koguta
Pożegnanie z Columbią
NATO uruchamia „Wschodnią Straż”
Żandarmeria skontroluje także cywilów
Dwie agresje, dwie okupacje
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Hekatomba na Woli
Świetne występy polskich żołnierzy
Wojskowi szachiści z medalem NATO
Szkolenia antydronowe tylko w Polsce
„Saber Junction” – gotowi do obrony
Żołnierze USA i Bradleye jadą do Polski
Black Hawki nad Warszawą
Pogrzeb ofiar rzezi wołyńskiej
Światowe podium dla zawodniczek Wojska Polskiego
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
Husarz z polskim instruktorem
Triumf żołnierzy-lekkoatletów
Grupa E5 o bezpieczeństwie wschodniej flanki NATO
„Nieustraszony Rekin” na wodach Bałtyku
Koncern Hanwha inwestuje w AWL
Orlik na Alfę
Trenują przed „Zapadem ‘25”
Premier do pilotów: Jesteście bohaterami
Aby państwo polskie było gotowe na każdy scenariusz
Zwycięska batalia o stolicę
Nawrocki: zdaliśmy test wojskowy i test solidarności
Sojusznicy wysyłają dodatkowe wojska
Prezydent przestrzega przed rosyjską dezinformacją
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
Polska zwiększy produkcję amunicji artyleryjskiej
Sikorski: potrzebujemy ściany antydronowej
Premier: prowokacja bez precedensu
Nielegalny skład amunicji został zlikwidowany
Już mają brąz, a mogą mieć złoto!

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO