Czują się częścią wielkiej lotniczej rodziny. Są zapraszane na wojskowe święta, pokazy Air Show, uroczystości organizowane w Dowództwie Sił Powietrznych. Wdowy po lotnikach, którzy zginęli w katastrofach, są dla siebie także grupą wsparcia. Razem pielęgnują pamięć o swoich tragicznie zmarłych mężach.
– Od jedenastu lat rodziny poległych lotników przyjeżdżają do nas na turnus rehabilitacyjny. Staramy się zapewnić im jak najlepszą opiekę – mówi ppłk Dariusz Jaraszek, komendant Wojskowego Ośrodka Szkoleniowo-Kondycyjnego w Kościelisku pod Zakopanem. Na co dzień Ośrodek szkoli personel latający w ramach odnowy psychofizycznej. Rocznie z turnusów szkoleniowych korzysta około 1200 pilotów, nawigatorów i techników pokładowych.
Rodziny lotników same płacą za dojazd, wyżywienie i zakwaterowanie. W Ośrodku mają możliwość skorzystania z zabiegów rehabilitacyjnych, pomocy psychologa, lekarzy i fizjoterapeutów, w czasie wolnym zaś mogą wędrować z instruktorem po górach. Takie turnusy są organizowane raz w roku w ramach „Programu działań osłonowych rodzin żołnierzy, którzy ponieśli śmierć podczas wykonywania obowiązków służbowych”. W życie wprowadził go w 2008 roku dowódca sił powietrznych.
W siłach powietrznych opieką jest objętych obecnie 58 rodzin żołnierzy, którzy zginęli podczas wykonywania obowiązków służbowych. W tej grupie są też rodziny żołnierzy, którzy zginęli w katastrofach lotniczych w latach 1986–2010. Jednym z punktów wspomnianego programu jest współpraca z organizacjami, które zrzeszają rodziny poległych lotników, m.in. ze Stowarzyszeniem „W Cieniu Orła”, które łączy rodziny ofiar lotniczych katastrof wojskowych. Powstało ono w 2009 roku z inicjatywy dowódcy sił powietrznych gen. Andrzeja Błasika i jego żony. Większość uczestników turnusu jest jego członkami.
Nazwa Stowarzyszenia została wybrana nieprzypadkowo. – Orły to nasi mężowie. A my, ich żony, zawsze byłyśmy w cieniu, zawsze jeden kroczek za nimi, zawsze gotowe rzucić wszystko i pójść za nimi na kolejne miejsce służby – mówi Iwona Piłat, która jest wiceprezesem. Jej mąż Jerzy Piłat, dowódca 12 Bazy Lotniczej w Mirosławcu, zginął w katastrofie CASY. Stowarzyszenie zrzesza 36 rodzin nieżyjących pilotów. ¬– Drzwi są otwarte i członkowie każdej rodziny, która w wypadku lotniczym straciła syna, męża, ojca czy brata, są u nas mile widziani – wyjaśnia skarbnik Stowarzyszenia Wiesława Zugaj. Jej mąż, Wiesław Zugaj, zginął w 1976 roku w katastrofie Mi-8. W wielu rodzinach synowie i córki poległych lotników kultywują tradycje wojskowe. Pilotem jest syn Wiesławy Zugaj, a jej wnuczka rozpocznie wkrótce naukę w licealnej klasie wojskowej.
Wdowy po lotnikach zgodnie twierdzą, że w Stowarzyszeniu rozumieją się bez słów. – Nie tylko korzystamy z zabiegów rehabilitacyjnych. Jesteśmy dla siebie grupą wsparcia, pomagamy sobie w trudnych chwilach. Na turnusie jest z nami zawsze psycholog dr Anna Piskorz z DGRSZ, z którą możemy się spotykać indywidualnie – podkreśla Wiesława Zugaj.
Iwona Piłat, wiceprzewodnicząca Stowarzyszenia, przypomina, że w poprzednich latach organizowało ono także warsztaty terapeutyczne. Były zajęcia z psychologiem czy spotkania z przedstawicielami Wojskowego Centrum Aktywizacji Zawodowej na temat rekonwersji. – Dzięki informacjom uzyskanym podczas warsztatów ukończyłam kurs szycia oraz komputerowy, a mój syn, student Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych, kurs szybowcowy – mówi Halina Chudzik. Jej mąż Tomasz Chudzik zginął w 1996 roku w katastrofie samolotu Iryda. – Dziś pomoc oferowana przez wojsko jest nieporównanie większa niż dawniej – podkreśla Danuta Budzisz. Gdy jej mąż Lech Budzisz, pilot oblatywacz, zginął w 1993 roku w Indiach w katastrofie Iskry, musiała radzić sobie sama. Rodziny ofiar wypadków z lat 80. czy 90. nie mogły liczyć na zadośćuczynienie czy odszkodowanie. Nie miały zapewnionej opieki psychologicznej.
Dziś rodziny ofiar katastrof lotniczych mogą korzystać z pomocy psychologa oraz ze stypendiów dla dzieci, a także z dofinansowania kursów kwalifikacyjnych dla wdów. – Kiedy spotkałyśmy się po raz pierwszy, wszystkie płakałyśmy. Połączyły nas tragedia, ból i cierpienie, a także wspólne problemy i tematy, na które nie zawsze możemy porozmawiać z sąsiadką – zgodnie twierdzą wdowy. Dziś potrafią się uśmiechać i wzajemnie wspierać.
autor zdjęć: Wojskowy Ośrodek Szkoleniowo-Kondycyjny Zakopane, Małgorzata Schwarzgruber
komentarze