Bohaterowie Niepodległej
Józef Piłsudski i Roman Dmowski to w powszechnej opinii dwaj ojcowie niepodległej Polski. Wielkie dzieło, jakim było odzyskanie niepodległości to efekt walki i pracy wielu pokoleń Polaków. Oddajmy hołd tym, którzy na różnych frontach i różnymi środkami walczyli o realizację najważniejszego celu – odbudowę Rzeczpospolitej.
fot. Muzeum Narodowe w Kielcach, Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych
Bohaterowie Niepodległej
Marszałek Józef Piłsudski Twórca odrodzonej Polski, legendarny komendant 1 Brygady Legionów i wódz polskiej armii zmarł 12 maja 1935 roku. „Józef Piłsudski był głównym architektem odbudowy państwa polskiego i jego siły zbrojnej, wybitnym politykiem i dowódcą” – napisali senatorowie w uchwale wydanej w 80. rocznicę śmierci Marszałka. |
||
Dlaczego Piłsudski Wprawdzie Piłsudski podpisał depeszę do „wszystkich państw wojujących i neutralnych”, w której ogłoszono „wznowienie niepodległości i suwerenności Polski na podstawach demokratycznych”, ale Polska nie miała wtedy jeszcze służb dyplomatycznych. Nie było normalnego sposobu powiadomienia o tym wiekopomnym wydarzeniu. Sprawę rozwiązał niemiecki podoficer ze Śląska, który miał kolegę obsługującego radiostację. Kazał mu nadawać depeszę przez cały dzień (16.11.1918) co trzy godziny. |
||
Listopadowe dni Marszałka W przemówieniu wygłoszonym w 1923 roku w warszawskim hotelu „Bristol” Józef Piłsudski postawił pytanie, dlaczego właśnie jemu powierzono w listopadzie 1918 roku władzę nad wojskiem oraz tworzącym się państwem polskim. I odpowiedział: dlatego, że był Komendantem I Brygady i wracał z Magdeburga. |
||
Uwolnić Piłsudskiego, czyli operacja Magdeburg Wielka wojna nieuchronnie zmierzała ku końcowi, rodziła się szansa na wolną Polskę, tymczasem Józef Piłsudski, który mógł pokierować nowym państwem, od roku więziony był w Magdeburgu. Jego współpracownicy postanowili go uwolnić. A zadanie to powierzyli konspiratorom z Wielkopolski. |
||
Powstanie Komitetu Narodowego Polski – zapomniana rocznica? Komitet Narodowy Polski, założony 15 sierpnia 1917 roku, wciąż pozostaje w cieniu legendy marszałka Piłsudskiego. Warto jednak pamiętać, że najważniejszym dokonaniem KNP było powołanie Armii Polskiej, zwanej Błękitną – mówi dr hab. Mirosław Szumiło, pracownik naukowy Instytutu Historii UMCS w Lublinie. |
||
W Senacie o zasługach gen. Hallera dla polskiej niepodległości Generał Józef Haller był jednym z głównych konstruktorów odzyskania przez Polskę niepodległości i jej odrodzonej armii, miał też udział w kształtowaniu polskich granic – mówili uczestnicy zorganizowanej w Senacie konferencji naukowej poświęconej generałowi. Podkreślano też, że oficer był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców. |
||
Błękitna Armia. Jedyna samodzielna, sojusznicza i współwalcząca Dekretem prezydenta Raymonda Poincaré została powołana 4 czerwca 1917 roku we Francji ochotnicza formacja wojskowa – Armia Polska. Od kolorów mundurów została nazwana Błękitną Armią. Dowodzone przez gen. Józefa Hallera oddziały liczyły 70 tys. Gdy przybyły do kraju, były najlepiej wyszkoloną i uzbrojoną częścią rodzącego się Wojska Polskiego. |
||
Pomnik nieznanych bohaterów „Tu leży żołnierz polski poległy za Ojczyznę” – taki napis widnieje na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Trumnę z ciałem bezimiennego polskiego obrońcy Lwowa złożono w grobowcu pod kolumnadą Pałacu Saskiego 2 listopada 1925 roku. |
||
Ulubiony oficer Piłsudskiego Był jednym z najmłodszych oficerów w historii polskiej armii i bohaterem, który stał się legendą za życia. Pułkownik Leopold Lis-Kula poszedł na wojnę, mając 17 lat. Przeszedł cały szlak bojowy I Brygady Legionów Polskich. A przyszedł na świat symbolicznie: 11 listopada. W jego 22. urodziny zakończyła się zatem I wojna światowa, a Polska odzyskała niepodległość. Pułkownik Lis-Kula zginął kilka miesięcy później – w marcu 1919 roku w bitwie z Ukraińcami. |
||
Przedwojenny dowódca floty spocznie w Polsce Biuro Bezpieczeństwa Narodowego chce sprowadzić do Polski szczątki wiceadmirała Józefa Unruga. Przedwojenny dowódca Floty miałby zostać pochowany na cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni. – Uroczystość zbiegłaby się z setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości oraz odtworzenia sił morskich Rzeczypospolitej – mówi Marcin Skowron, rzecznik BBN. |
||
Wiceadmirał Porębski – ojciec polskiej marynarki Przez blisko trzy dekady był oficerem carskiej floty i został bohaterem wojny rosyjsko-japońskiej. Nigdy jednak nie zapomniał, że w jego żyłach płynie polska krew. Po odrodzeniu Rzeczypospolitej odbudowywał jej flotę wojenną i handlową. 97 lat temu wiceadmirał Kazimierz Porębski został szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych. |
||
Blisko Marszałka. Adiutanci Piłsudskiego Życiorysy aż trzydziestu sześciu oficerów zawiera słownik biograficzny „Adiutanci Marszałka Józefa Piłsudskiego”. Większość z nich służyła w Legionach. Kilku należało do najbardziej zaufanych ludzi Marszałka, znających jego tajemnice, także prywatne. Poznawanie ich biogramów to cenna lekcja, dzięki której lepiej można zrozumieć historię II Rzeczypospolitej. |
||
Najmłodszy kawaler Virtuti Militari 98 lat temu, 16 stycznia 1919 roku zmarł w szpitalu polowym od ran odniesionych w walce Antoś Petrykiewicz, uczeń II klasy gimnazjum. Był jednym z najmłodszych obrońców Lwowa w walkach z Ukraińcami, w chwili śmierci miał 13 lat. Pochowano go na Cmentarzu Orląt Lwowskich, a Naczelny Wódź Józef Piłsudski za wybitne zasługi na polu bitwy nadał mu order Virtuti Militari. |
||
20 generałów II RP wywodziło się z „Sokoła” 150 lat temu we Lwowie powstało Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół", polska organizacja patriotyczna i paramilitarna. Jej członkowie walczyli podczas I wojny m.in. w szeregach Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji, brali udział w powstaniach i bitwach II wojny. Dzisiaj „Sokół” prowadzi działalność paramilitarną, przygotowując działaczy np. do służby w obronie terytorialnej. |
||
Pułkownik Łukasz Przybylski, weteran trzech powstań Walczył w powstaniu listopadowym, styczniowym i wielkopolskim oraz w I wojnie światowej. Przeżył 108 lat, kilka razy był ranny, ćwierć wieku spędził na Syberii, doczekał jednak niepodległej Polski. Dziś 95. rocznica śmierci pułkownika Łukasza Przybylskiego, jednego z najstarszych walczących żołnierzy. |
||
Indianin w armii Hallera Chcę służyć w waszej armii ze względu na pamięć o Kościuszce – tłumaczył. Członkowie punktu rekrutacyjnego w Nowym Jorku zaniemówili, ale po chwili wpisali go na listę chętnych. I tak Indianin Jack Wheelbarrow z plemienia Siuksów został żołnierzem Błękitnej Armii Generała Hallera. |
||
Szahid – polski niepodległościowiec Walka o niepodległość łączyła Polaków różnych wyznań i narodowości. Jednym z bojowników był Tatar Aleksander Sulkiewicz, którego życiorysem można obdarować kilku innych ludzi. Całe swoje dorosłe życie poświęcił pracy niepodległościowej jako przemytnik, rewolucjonista, kurier, działacz polityczny, konspirator i polski żołnierz w legionowym mundurze. |
||
Pogromca Sowietów i King Konga W 1920 roku amerykańscy lotnicy bronili Polski przed Rosjanami. Jednym z nich był kpt. Merian Cooper, przyszły producent hollywoodzkich hitów. To on zorganizował Eskadrę Kościuszkowską, jeden z najaktywniejszych naszych oddziałów lotniczych walczących w wojnie polsko-bolszewickiej. |
||