To był bardzo intensywny czas. Nie tylko walka z pandemią, ale też ćwiczenia antykryzysowe i prawdziwe akcje ratunkowe na terenie województwa zachodniopomorskiego a także ćwiczenia z wojskami operacyjnymi i amerykańską armią wypełniły ubiegłoroczny kalendarz 14 Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej. Jednostka wzbogaciła się o nowy, intensywnie rozrastający się 142 batalion lekkiej piechoty w Trzebiatowie i otrzymała sztandar.

Ćwiczenia antykryzysowe

To był jeden z najważniejszych elementów szkolenia zachodniopomorskich terytorialsów, którzy muszą być gotowi do natychmiastowego niesienia pomocy na terenie rejonu odpowiedzialności, jakim w przypadku 14 ZBOT jest województwo zachodniopomorskie. Ćwiczenia te realizowano we współpracy ze służbami podległymi wojewodzie zachodniopomorskiemu.

Jednym z najważniejszych ćwiczeń było „Renegade/Sarex-21” zorganizowane w maju m.in. na terenie województwa zachodniopomorskiego przez Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych. W jednym z epizodów policjanci z całego województwa zachodnio-pomorskiego, strażacy z jednostek państwowej i ochotniczej straży pożarnej, służby ra-townictwa medycznego, straż graniczna i wojsko, w tym żołnierze 14 ZBOT, przeprowa-dzili działania poszukiwawczo – ratownicze po wypadku lotniczym. Wg. scenariusza manewrów, nad drawskim poligonem, doszło do awarii silników wojskowego samolotu Casa C-295 M, który rozbija się w trudno dostępnym terenie nadleśnictwa Złocieniec. Całą akcję koordynowało Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody Zachodniopomorskiego. Renegade/Sarex-21 był „chrztem bojowym” dla żołnierzy 14 Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Kolejnym ćwiczeniem w zakresie działań przeciwkryzysowych było „Gniazdo-21”, w którym w czerwcu wzięły udział wszystkie służby struktury bezpieczeństwa poziomu wojewódzkiego z wojskami 14 Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej. Na terenie poligonu drawskiego wojsko i służby szkoliły się wspólnie w przeciwdziałaniu skutkom ataku terrorystów, wypadku autokaru, pożaru elektrowni i skażeniu środowiska.

Na jeziorze Resko Przymorskie żołnierze 14ZBOT i służby przeprowadziły wspólne ćwiczenia w sytuacji wystąpienia „białego szkwału”. Należało uratować rozbitków z wywróconych na jeziorze jednostek.

Wreszcie w październiku zachodniopomorscy terytorialsi wzięli udział w ćwiczeniu ”Wrzos-21”. wspólnie z Państwową Strażą Pożarną, Żandarmerią Wojskową, Lasami Państwowymi przećwiczono gaszenie wielkopowierzchniowego pożaru lasu, ewakuację obozu harcerskiego, ratowanie dzieci po wypadku szkolnego autobusu. W trakcie ćwiczenia doszło także do prawdziwej akcji poszukiwawczej, po kilku godzinach udało się odnaleźć zaginionego w lesie starszego mężczyznę.

Podtopienia w Szczecinie

Bardzo szybko umiejętności, wyszkolenie i szybkość reagowania żołnierzy 14 ZBOT zostały zweryfikowane w prawdziwej akcji ratunkowej. Setka żołnierzy 14. Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej pracowała przy usuwaniu skutków nawałnicy, która przeszła nad Szczecinem na początku lipca. Terytorialsi budowali zapory z worków z piaskiem, by kanalizować płynącą wodę, pomagali też mieszkańcom ratować zalany dobytek.

Terytorialsi działal w ścisłej współpracy z wydziałem zarządzania kryzysowego wojewody zachodniopomorskiego, służbami prezydenta Szczecina i Państwową Strażą Pożarną, która dowodziła akcją. Pierwsi żołnierze byli na miejscu już rano dzięki temu, że po otrzymaniu od wojewody zachodniopomorskiego wniosku o wsparcie o godz. 3 w nocy, na-tychmiast rozpoczęło się powoływanie żołnierzy.

Walka z Covid-19

Niemal od początku swojego istnienia 14 ZBOT zaangażowana jest do dziś w walkę z pandemią koronawirusa. Działania te zachodniopomorscy terytorialsi prowadzili w 2021 roku w ramach operacji „Trwała Odporność”. Wspólnie z wojskami operacyjnymi wspieraliśmy ponad 30 placówek medycznych. Było to zaangażowanie w punktach wymazowych, wykonywania triażu w szpitalach czy przychodniach oraz wsparcie logistyczne. W dwóch szpitalach: przy ul. Arkońskiej i szpitalu zapasowym na Pomorzanach specjalnie przeszkoleni żołnierze pracowali na oddziałach covidowych. Pomagali także w budowie szpitala na Netto Arena, później w tym miejscu wspierali działanie masowego punktu szczepień. Żołnierze wspierali także powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne oraz rejonowe centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa.

Do szpitali docierały organizowane przez 14 ZBOT transporty butli z tlenem czy środków medycznych. Żołnierze 14 ZBOT w ub. roku pomagali także w akcji szczepień przeciwko Covid-19. Żołnierze WOT wspierali działalność 20 masowych, stacjonarnych punktów szczepień, a także mobilne punkty kontenerowe, które działały na terenie całego województwa zachodniopomorskiego. Organizowali, wspólnie z wojskami operacyjnymi, ich transport oraz prowadzili prace logistyczno-administracyjne podczas ich działania. Terytorialsi pomagali także weteranom i kombatantom organizując dla nich transport do punktów szczepień a seniorom pomagali w procesie rejestracji do zaszczepienia się.

„Victory Eagle - 1"

„Victory Eagle - 1" prowadzone na poligonie w Drawsku Pomorskim wspólnie z żołnierzami amerykańskimi i 17. Wielkopolską Brygadą Zmechanizowaną. Łącznie w ćwiczeniach wzięło udział ok. tysiąca polskich i amerykańskich żołnierzy wy-posażonych w m.in. kołowe transportery opancerzone Rosomak, samobieżne armatuhaubice Krab, samobieżne moździerze Rak, transportery opancerzone Bradley, czołgi Abrams, samobieżne armatohaubice Palladin, śmigłowce Apache, Black Hawk i polskie Mi-8. Terytorialsi używali m.in. quadów, pojazdów ciężarowych i terenowych.
Ćwiczenie było wstępem do dużo większych przyszłorocznych ćwiczeń o kryptonimie „Victory Eagle– 2”.

Udział WOT zapewnił doskonalenie umiejętności żołnierzy WOT w działaniach wprowadzających w rejon działań wojsk sojuszniczych. Ćwiczenie to polegało m. in na zabez-pieczaniu lądowisk i szlaków zajmowanych przez pododdziały US Army, ochronie obiektów wykorzystywanych przez sojusznicze siły wsparcia oraz prowadzeniu działań o charakterze wiążąco – opóźniającym.

„Wargacz - 21”

Na lotnisku polowym w Wędrzynie Terytorialsi zgrali swoją taktykę z procedurami obowiązującymi wielozadaniowych śmigłowcach Mi-8 i Mi-17, by dołączyć do cyklicznych ćwi-czeń 8 Flotylli Obrony Wybrzeża „Wargacz-21”. Udział w ćwiczeniach doskonalił umiejętności niezbędne przy przemieszczaniu żołnierzy w obszar działania różnymi środkami transportu. Po kilkugodzinnym przejściu po morzu i przeszkoleniu z zakresu procedur na pokładzie okrętu wojennego, nastąpił rozładunek wojska i sprzętu na nabrzeżu. Następnie Terytorialsi przejęli od marynarzy z batalionu saperów 8. FOW ochronę pola minowego przygotowanego na terenie portu wojennego. Udział w ćwiczeniach umożliwił zapoznanie ze specyfiką służby na morzu, poznanie procedur obowiązujących w MW oraz kontynuowanie zgrywania z wojskami operacyjnymi.

Utworzenie 142 batalionu lekkiej piechoty w Trzebiatowie

To kolejny etap w rozwoju Zachodniopomorskiej Brygady WOT. W pierwszej połowie 2021 roku Ministerstwo Obrony Narodowej zaplanowało utworzenie 142 batalionu lekkiej piechoty wchodzącego w skład 14. Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej. Rejonem odpowiedzialności batalionu jest cały pas wybrzeża o długości 185 km, należący do województwa zachodniopomorskiego od Świnoujścia przez Kołobrzeg i Koszalin aż po Sławno. Specyfiką 142. batalionu lekkiej piechoty w Trzebiatowie jest realizacja szkoleń "przeciwdesantowe" w pasie nadmorskim. Wiosną 2020 r. powstał jej pierwszy batalion lekkiej piechoty – 141 blp w Choszcznie. Trzeci batalion lekkiej piechoty ma zostać powołany w Wałczu.

Sztandar 14 Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej

Podczas pierwszej uroczystej przysięgi wojskowej w 142 batalionie lekkiej piechoty w Trzebiatowie wręczony został sztandar 14 ZBOT. Jest to najwyższe wyróżnienie dla jednostki wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz nobilitacja jej żołnierzy. Fundatorami sztandaru były jednostki samorządowe, przedsiębiorstwa i osoby fizyczne z terenu województwa.

Ufundowanie i wręczenie sztandaru było jednym z najważniejszych wydarzeń w dotychczasowej historii 14. ZBOT. Kontynuująca tradycje Armii Krajowej „czternastka” otrzymała swój sztandar z rąk rodziców chrzestnych: Prezes Zarządu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Szczecin Jolanty Szyłkowskiej oraz Sławomira Sędziaka syna Patrona Brygady, „Cichociemnego”, Stanisława Sędziaka ps. „Warta”. Sztandar podczas uroczystości wręczył jednostce Dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej, gen. dyw. Wiesław Kukuła.

W uroczystości wzięli udział także m.in. wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki, parlamentarzyści, dowódcy jednostek wojskowych i wszyscy członkowie komitetu honorowego sztandaru, a dookoła rynku w Trzebiatowie zgromadzili się mieszkańcy miasta i rodziny składających przysięgę żołnierzy. Przysięgę na sztandar złożyło w Trzebiatowie 44 nowych żołnierzy, którzy ukończyli intensywne szkolenie podstawowe.

Mistrzowie sportu z 14ZBOT

Sportowcy 14. Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej zostali mistrzami Wojsk Obrony Terytorialnej 2021 roku. Podczas grudniowej gali z okazji podsumowania sporto-wego roku w Zegrzu, zachodniopomorscy Terytorialsi odebrali trofeum z rąk dowódcy WOT. Klasyfikację jednostek stworzono na podstawie wyników zawodów. W większości tych konkurencji 14 ZBOT zajmowała miejsca na podium a wygrywała w strzelaniu sportowym z MSBS i pięcioboju wojskowym. Dwóch żołnierzy 14 ZBOT znalazło się także w dziesiątce najlepszych sportowców - terytorialsów. To szer. Sławomir Korzeniewski, który zdobył m.in. 1 miejsce w Mistrzostwach WOT w pływaniu stylem dowolnym i szer. Paweł Gadomski - zdobywca m.in. I miejsca w Mistrzostwach WOT w biegach przełajowych na 3000 m.

Powstanie Centrum Edukacji

To przestrzeń spotkań do celów edukacyjnych: wystawy stałej, wystaw czasowych, miejsca spotkań z kombatantami i weteranami misji pokojowych oraz przestrzeni warsztatowej. Na terenie Centrum znajduje się obszar wystawowy tworzony ze współpracującą z 14. ZBOT grupą rekonstrukcyjną.

14 Zachodniopomorska Brygada Obrony Terytorialnej powstała we wrześniu 2019 roku, jako jedna z najmłodszych brygad WOT. Dziś liczy już ponad 900 żołnierzy. Jej sztab i dowództwo mieści się w Szczecinie - Podjuchach a w Choszcznie i Trzebiatowie funkcjonują bataliony lekkiej piechoty.

Tekst: Marcin Górka/14ZBOT