moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Powązki – pomnik narodowej pamięci

Najsłynniejszy w Polsce cmentarz wojskowy obchodzi w tym roku setną rocznicę powstania. Chociaż założono go z myślą o żołnierzach, spoczywają tu najwybitniejsi politycy, artyści i działacze społeczni.

Dziś cmentarz Wojskowy na Powązkach zajmuje 24 hektary i ma wytyczone aż trzy Aleje Zasłużonych, ale kiedy pojawiły się tu pierwsze groby teren nie był nawet uznany za nekropolię. W skromnych mogiłach chowano tu ciała poległych powstańców listopadowych. Dopiero 80 lat później, w 1912 roku, oficjalnie otwarto cmentarz. Nowa nekropolia miała być miejscem spoczynku dla carskich żołnierzy. Wybuch I wojny światowej sprawił, że pozostające na obrzeżach miasta Powązki zapełniły się grobami wojskowych różnych narodowości, poległych w okolicach Warszawy.


Mało kto wie, że zdjęcia cmentarza były wykorzystywane przez propagandę niemiecką do pokazania potęgi germańskiej armii. W archiwach zachowała się pocztówka z 1915 roku ukazująca morze drewnianych krzyży i podpis, że to groby 250 tysięcy Rosjan i ledwie 250 Niemców.

Z kolei pierwsze mogiły żołnierzy wojska polskiego pochodzą z końca 1918 roku. Wtedy też opiekę nad nekropolią przejęła Kuria Biskupa Polowego WP. Trzy lata później cmentarz uzyskał rangę wojskowego.

Po 1939 roku historia Powązek Wojskowych splotła się z wojennymi losami Warszawy. Podobnie jak w mieście, także i tu niemieccy okupanci postanowili wydzielić obszar „nur fur Deutsche”. Zlecili Polakom ogrodzenie 5 hektarowego obszaru, na którym można było chować tylko Niemców. Ale polscy robotnicy „uszczknęli” trochę z niemieckich pieniędzy i potajemnie uporządkowali groby żołnierzy broniących stolicy w 1939 roku. Paradoksalnie, niedaleko niemieckiej kwatery, chowano pod przybranymi nazwiskami, żołnierzy podziemia.


Tu także, przenoszono po wojnie groby powstańców warszawskich odnajdywane w ruinach Warszawy.

Wojskowe Powązki nazywane są często panteonem narodowym, a spacer po nich porównywany jest do lekcji historii. Spoczywa tu wielu znanych ludzi sztuki, polityków i działaczy społecznych. Są tu aż trzy Aleje Zasłużonych. Pierwsza powstała w 1925 roku, kolejne dwie w latach 60-tych. Chowano tu wtedy ówczesnych prominentów, w tym generała broni Karola Świerczewskiego. Robiąc miejsce na jego sarkofag usunięto wówczas pomnik bohaterów wojny polsko-bolszewickiej.

To jedyny w Polsce cmentarz, na którym leżą żołnierze – uczestnicy wszystkich powstań i wojen od połowy XIX wieku. Pochowano tutaj powstańców listopadowych, styczniowych i śląskich, uczestników Powstania Wielkopolskiego i I wojny, bohaterów wojny polsko-bolszewickiej i wrześniowych walk, żołnierzy Armii Krajowej, powstańców warszawskich.

Wśród znanych wojskowych nazwisk na powązkowskich nagrobkach znajdziemy generała brygady Stanisława Sosabowskiego, dowódcę Samodzielnej Brygady Spadochronowej; generała dywizji Tadeusza Kutrzebę, dowódcę Armii „Poznań”; generała brygady Stanisława Skalskiego, asa myśliwskiego; generała dywizji Wiktora Thommée, dowódcę obrony Modlina.  Na wojskowym cmentarzu pożegnano też Aleksandra Kamińskiego. Autor "Kamieni na szaniec" spoczął niedaleko miejsca, gdzie pochowano trzech głównych bohaterów jego książki: podporucznika Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”, Macieja Dawidowskiego „Alka” i Jana Bytnara „Rudego”.

Ostatnie uroczyste wojskowe pogrzeby odbywały się na Powązkach po katastrofie prezydenckiego samolotu Tu-154. W Kwaterze Smoleńskiej spoczęło kilkunastu wojskowych – wśród nich generał Franciszek Gągor, szef Sztabu Generalnego WP, generał Andrzej Błasik, dowódca Sił Powietrznych oraz generał dywizji Kazimierz Gilarski, dowódca Garnizonu Warszawa.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Anna Dąbrowska

dodaj komentarz

komentarze


„Nitro-Chem” i Grupa Azoty łączą siły
Cel – pełna suwerenność w dziedzinie zbrojeń
Gratulacje dla naszej katorżniczki!
Najważniejszy jest żołnierz
Kolejne spotkanie Trump-Zełenski
Nowelizacja ustawy o obronie z podpisem prezydenta
Nas nikt nie oszuka
Donald Trump ostrzega Władimira Putina
Polscy piloci trenują już na symulatorach FA-50
Jak zostać kapralem rezerwy
Kosmiczny prestiż
Rosyjski atak po spotkaniu w sprawie pokoju
Polskie drony dla wojska
Beret „na rekinka” lub koguta
Muzeum Bitwy Warszawskiej otwarte
Rekonstrukcja bitwy pod Ossowem
Służby badają wybuch pod Łukowem
Brytyjczycy żegnają Malbork
Terytorialsi i czarna taktyka
„Koalicja chętnych” rozmawia w sprawie Ukrainy
Eksplozja na Lubelszczyźnie
Kosiniak-Kamysz: Tylko zjednoczeni zwyciężamy
Cisza przed wojną
Rozkaz: sformować brygadę
Polskie szkolenie dla pilotów FA-50
Amunicja dla FA-50 kupiona
Coraz więcej Panter w Polsce
Organy ścigania na tropie współpracowników rosyjskich służb
Muzeum Bitwy Warszawskiej zaprasza!
Żołnierze-sportowcy o bezpieczeństwie nad wodą
Szczyt przywódców ws. Ukrainy
Cena wolności. Powstańcze wspomnienia
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Rosnąca sprzedaż i inwestycje
Warszawo, do broni!
Amerykańsko-rosyjski szczyt na Alasce
Celne oko sportowców z „armii mistrzów”
Nawrocki: Będę wspierał modernizację armii
Sławomir Cenckiewicz szefem BBN-u
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Strzelanina w bazie US Army
Eksplozja pod Łukowem – rosyjska prowokacja
ORP „Necko” idzie do natowskiego zespołu
Prezydent Nawrocki: Będziemy najsilniejszą armią NATO w Europie
Flytrap, czyli młot na drony
Na rowerach szlakiem Bitwy Warszawskiej 1920 roku
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Hekatomba na Woli
„Piorun” już nie tylko dla łącznościowców
Świetne występy polskich żołnierzy
Polski żołnierz pobił w Chinach rekord świata
Skok na głęboką wodę, ale ze spadochronem
Orlik na Alfę
Akcja ratunkowa amerykańskich żołnierzy
Zwycięska batalia o stolicę
„Road Runner” w Libanie
Wojskowa Bożena i jej możliwości
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Uszyte na miarę
Więcej żołnierzy z pieniędzmi za dyżur bojowy

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO