Mundur gen. Stanisława Szeptyckiego czy gen. Franciszka Gągora, odznaki, dokumenty, archiwalne fotografie i osobiste pamiątki – to wszystko można obejrzeć na wystawie zorganizowanej z okazji stulecia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Ekspozycja w Muzeum Wojska Polskiego będzie otwarta do końca lutego 2019 roku.
– Wystawa obrazuje sto lat funkcjonowania Sztabu Generalnego, głównego mózgu sił zbrojnych – mówił gen. broni Rajmund Andrzejczak, szef Sztabu Generalnego WP, otwierając wystawę „Od generała Rozwadowskiego do generała Andrzejczaka. Stulecie ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego 1918–2018”. Ekspozycję zorganizowano w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Gen. Andrzejczak mówił o roli, jaką odegrał Sztab, gdy formujące się w 1918 roku polskie wojsko, już dwa lata później było w stanie obronić kraj przed bolszewikami.
Ocalałe mundury
Z kolei dr Adam Buława, dyrektor MWP, przypomniał, że powołanie Sztabu Generalnego związane było z tworzeniem pierwszych struktur polskiej państwowości. A pierwszym zadaniem SG było formowanie armii. – Nasza ekspozycja opowiada o działalności i roli SG w dziejach oręża polskiego, ale też o losach ludzi z nim związanych, a eksponaty przybliżają życiorysy szefów Sztabu i ich podwładnych – mówił Tomasz Kozakiewicz, kustosz wystawy. Podkreślił, że wśród najcenniejszych eksponatów są mundury szefów SG, m.in. gen. Stanisława Szeptyckiego, który kierował Sztabem na przełomie 1918 i 1919 roku, mundur galowy gen. Leszka Surawskiego, szefa SGWP w latach 2017–2018, oraz mundur polowy gen. Andrzejczaka.
Są tu też mundury gen. Tadeusza Klimeckiego, szefa Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, który poniósł śmierć w katastrofie lotniczej 4 lipca 1943 roku nad Gibraltarem, oraz mundur gen. Franciszka Gągora, który zginął w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 roku. – Mundury generałowie mieli na sobie w chwili śmierci – podkreślał kustosz. Na wystawie można też obejrzeć dokumenty związane ze Sztabem, m.in. dekret o jego ustanowieniu, zdjęcia, wyposażenie oficerskie oraz osobiste pamiątki, m.in. pocisk artyleryjski z dedykacją od Zakładów Amunicyjnych Pocisk dla gen. Władysława Sikorskiego, szefa SG w 1922 roku.
Ekspozycja będzie otwarta od 24 października do końca lutego 2019 roku. Honorowym patronatem wystawę objął prezydent Andrzej Duda, medialnym – „Polska Zbrojna”.
Od niepodległości do NATO
Sztab Generalny to jedna z najstarszych instytucji w Rzeczypospolitej. Został powołany dekretem Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego 25 października 1918 roku. Urząd Szefa Sztabu 28 października objął gen. por. Tadeusz Rozwadowski. Po przewrocie majowym w 1926 roku Sztab podporządkowano generalnemu inspektorowi sił zbrojnych.
Po zakończeniu wojny obronnej 1939 roku SGWP kontynuował swoją działalność w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie – we Francji oraz Wielkiej Brytanii jako Sztab Naczelnego Wodza. 8 sierpnia 1944 roku w Lublinie rozpoczęto organizować Sztab Główny Wojska Polskiego w ramach Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Rok później przemianowano go na Sztab Generalny, główny organ dowodzenia ministra obrony.
Po przemianach ustrojowych po 1989 roku Sztabowi podporządkowano wszystkie rodzaje sił zbrojnych. Odpowiadał on również za przygotowanie armii do wstąpienia do NATO. Obecnie do zadań SGWP należy m.in. opracowywanie wieloletnich programów rozwoju sił zbrojnych. Rola szefa Sztabu Generalnego wzrośnie po wejściu w życie reformy systemu kierowania i dowodzenia siłami zbrojnymi. Będą mu podlegać dowódca generalny i dowódca operacyjny rodzajów sił zbrojnych, a także szef Inspektoratu Wsparcia.
autor zdjęć: UdSKiOR, ppłk Sławomir Ratyński
komentarze