Wojna o granice
Powstanie w listopadzie 1918 roku Polski nie kończyło walki o niepodległą i bezpieczną Ojczyznę. Wersalskie decyzje mocarstw pozostawiły nasz kraj z nieustalonymi granicami i wieloma nierozwiązanymi problemami. Nie minęło dużo czasu, gdy okazało się, że znów z bronią w ręku trzeba było walczyć o Polskę. Na zachodzie, północy, południu i wschodzie kraju wybuchły walki, których stawką było istnienie młodego państwa.
Polskie pozycje pod Miłosną, sierpień 1920. Fot. CAW
Wojna o granice
Hrabiowie, chórzyści i dywersanci Chórzyści śpiewająco przechodzili profesjonalne szkolenie wojskowe, a gimnastycy, zamiast na drążku, ćwiczyli głównie walkę wręcz i strzelectwo. Tak wyglądały przygotowania do wybuchu III Powstania Śląskiego. |
||
Niemiecki Gdańsk w Polsce Miało dwa tysiące kilometrów kwadratowych, własną konstytucję, parlament i 350 tysięcy mieszkańców, z których 98 proc. było Niemcami. Wolne Miasto Gdańsk utworzono na mocy porozumień pokojowych, zawartych po I wojnie światowej. |
||
„Bunt” Żeligowskiego, czyli jak Polacy zdobyli Wilno 96 lat temu „zbuntowane” polskie oddziały dowodzone przez gen. Lucjana Żeligowskiego zajęły Wilno. Oficjalnie była to samowolna akcja, którą władze w Warszawie potępiły. Jednak za starannie zaplanowaną operacją stał marszałek Józef Piłsudski, który wiedział, że tylko w ten sposób Wileńszczyzna może zostać włączona w obszar Rzeczypospolitej. |
||
Nad Niemnem Polacy zadali ostateczny cios bolszewikom „Celem tego uderzenia będzie szybkie i możliwie silne rozbicie nieprzyjaciela oraz ewentualne odrzucenie go od głównych linii komunikacji” – brzmiał rozkaz Józefa Piłsudskiego z 19 września 1920 roku. W bitwie nad Niemnem polskie wojska rozgromiły Sowietów. Operacja i zajęcie znacznych obszarów Kresów Wschodnich miały duży wpływ na rokowania pokojowe w Rydze. |
||
Polacy zatrzymali bolszewicką nawałę Decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej rozegrała się na przedpolach Warszawy 13-16 sierpnia 1920 roku. Polskie wojska 96 lat temu zatrzymały ofensywę Armii Czerwonej i zmusiły ją do odwrotu. Zwycięska batalia nazywana „cudem nad Wisłą” jest uznawana za 18. przełomową bitwę w historii świata, a symbolem ofiarności Polaków była śmierć ks. Ignacego Skorupki. |
||
Cud nad Wisłą, który nie był cudem Cud? Nie, choć na pewno mieliśmy mnóstwo szczęścia. Do tego oczywiście dochodzi dobre dowodzenie i niezwykła ofiarność żołnierzy – twierdzą zgodnie historycy. W sierpniu 1920 roku polskie wojska pobiły na przedpolach Warszawy Armię Czerwoną i zatrzymały jej pochód na zachodnią Europę. |
||
Jak marynarze pobili bolszewików Choć wojna polsko-bolszewicka 1920 roku toczyła się w głębi kraju, czynny udział wzięła w niej Marynarka Wojenna. Należące do niej jednostki stoczyły nawet zwycięską bitwę z przeważającymi siłami wroga. Bohaterem była rzeczna Flotylla Pińska. |
||
Na pamiątkę powrotu nad Bałtyk Generał Józef Haller wjechał konno na pochylnię dla wodnosamolotów, a stamtąd ruszył w kierunku morza. Po chwili wygłosił formułę: „W imieniu Najjaśniejszej Rzeczpospolitej obejmuję w posiadanie ten oto prastary Bałtyk słowiański”. Tak właśnie dokonał się symboliczny akt zaślubin Polski z morzem. |
||
Bydgoszcz wraca do macierzy Bydgoszczanie czekali na powrót swojego miasta do macierzy aż 148 lat zaborów. Ostatecznie nastąpiło to 19 stycznia 1920 roku, a dzień później do miasta wkroczyła polska armia, co uczczono ogłoszeniem Święta Narodowego. |
||
Ławica – krótka bitwa o wielkim znaczeniu Szturm trwał zaledwie 20 minut, niemiecka załoga poddała się, powstańcy zaś zdobyli ogromny wojenny łup. W ich ręce wpadło około 300 samolotów, broń, zapas bomb i części zamiennych. 6 stycznia 1919 roku rozegrała się bitwa o Ławicę, jedna z najważniejszych operacji wojskowych powstania wielkopolskiego. |
||
Powstanie Wielkopolskie Poparcie mocarstw, doskonała organizacja i ogromna ofiarność – oto recepta na zwycięstwo powstania wielkopolskiego, jednego z niewielu zrywów w polskiej historii, który zakończył się sukcesem. Stworzona wówczas armia stała się częścią sił zbrojnych odrodzonej Rzeczypospolitej. |
||
Powstanie sejneńskie – zwycięski zryw Polaków Rankiem 23 sierpnia 1919 roku żołnierze Polskiej Organizacji Wojskowej rozpoczęli walkę o włączenie wschodniej Suwalszczyzny do Rzeczypospolitej. Trwające tydzień powstanie sejneńskie było wymierzone w litewską administrację. To jeden z nielicznych polskich zrywów zakończonych zwycięstwem. |
||
Wizyta, po której ruszyła lawina Ignacy Jan Paderewski jechał do Warszawy, by łagodzić polityczne spory, targające Rzecząpospolitą u zarania jej niepodległości. Gdy przybył do Poznania, mimowolnie uruchomił lawinę zdarzeń, które znacząco powiększyły polskie terytorium. |