Szablą odbierzemy
A
A
A
Przez 123 lata zaborów kolejne pokolenia Polaków czuły, że jedynym sposobem odzyskania niepodległości będzie wywalczenie jej na polu bitwy. Dopiero jednak wybuch I wojny światowej, gdy carska Rosja i Cesarstwo Niemieckie stanęły zbrojnie przeciw sobie, dał Polsce szansę na realizację tego celu. Umiejętne wykorzystanie wojny między zaborcami i umiędzynarodowienie sprawy polskiej doprowadziły do szczęśliwego końca.Żołnierze Legionów Polskich w bitwie pod Kostiuchnówką (4–6 lipca 1916 r.). Fot. CAW
Szablą odbierzemy!
| Dlaczego świętujemy właśnie 11 listopada? Przy okazji celebrowania rocznicy odzyskania niepodległości często zapominamy, że data tego święta została ustalona arbitralnie. Proces ten był bowiem bardzo złożony i rozłożony w czasie. Problem z wyznaczeniem konkretnego dnia był jednym z powodów, dlaczego przed wojną święto obchodzono zaledwie dwa razy. |
||
| Wielka Wojna, która zmieniła świat Miała trwać kilka tygodni, a ciągnęła się przez ponad cztery lata i pochłonęła miliony istnień. Zakończyła epokę wielkich monarchii, których miejsce zajęły państwa narodowe, w tym Polska. W lipcu 1914 roku wybuchła I wojna światowa – największy konflikt zbrojny w Europie od czasu wojen napoleońskich. |
||
| Sto lat temu Polacy nie chcieli przysięgać Niemcom 9 lipca 1917 roku większość żołnierzy Legionów Polskich w odpowiedzi na wezwanie Józefa Piłsudskiego odmówiła złożenia przysięgi na braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami. Kryzys przysięgowy spowodował rozwiązanie Legionów, internowanie żołnierzy, ale jednocześnie pomógł w zaliczeniu Polski do zwycięskich państw ententy. |
||
| 1 grudnia 1916 roku: Legioniści w Warszawie! Biało-czerwone flagi, kokardy z orłem strzeleckim, tarcze z godłami Polski i Litwy, wizerunki Matki Boskiej – wkroczenie Legionów do Warszawy miało wzbudzić nadzieje Polaków na odzyskanie wolności. Ale też spowodować, że szeregi wojska zasilą żołnierze, którzy będą chcieli walczyć u boku niemieckiej armii. Niemieckie plany pokrzyżował… plan Piłsudskiego. |
||
| Rudka Miryńska – ostatnia bitwa Legionów Polskich 3 sierpnia 1916 roku pod Rudką Miryńską nad rzeką Stochód miała miejsce ostatnia bitwa Legionów Polskich. Wzięła w niej udział cała dywizja, czyli wszystkie trzy brygady, obydwa pułki ułanów i pułk artylerii. W zachowanych książeczkach wojskowych i kartach legionistów Rudka Miryńska kończy długi wykaz starć i bitew, w których dany legionista brał udział. |
||
| Przegrana bitwa, która przyniosła zwycięstwo Pierwszy raz od 1939 polscy żołnierze powrócili na Wołyń w sierpniu tego roku, by uczestniczyć w uroczystych obchodach setnej rocznicy walk Legionów Polskich pod Kostiuchnówką. Bitwa, w której wykrwawione polskie oddziały zostały zmuszone do odwrotu, przyniosła nieoczekiwany skutek polityczny. Stała się zaczynem Królestwa Polskiego. |
||
| Kostiuchnówka, lipcowe piekło legionistów Walki pod Kostiuchnówką na Wołyniu (4-6 lipca 1916 roku) były największą bitwą Legionów Polskich i jednocześnie pierwszym starciem w XX wieku stoczonym przez polskich żołnierzy, które miało polityczne konsekwencje. Pod wpływem oceny tego właśnie wysiłku legionistów został wydany przez cesarzy austro-węgierskiego i niemieckiego Akt 5 listopada. W dokumencie tym znalazła się obietnica utworzenia Królestwa Polskiego. |
||
| Bitwa pod Gorlicami To była jedna z najważniejszych i największych bitew I wojny światowej. 2 maja 1915 roku pod Gorlicami starło się 300 tysięcy żołnierzy niemieckich, austriackich i rosyjskich. Klęska Rosjan umożliwiła przełamanie frontu wschodniego i przyspieszyła upadek caratu, wpłynęła też na powstanie niepodległej Polski. |
||
| Szarża pod Rokitną To była jedna z najważniejszych bitew stoczonych przez polską kawalerię. 13 czerwca 1915 roku pod Rokitną 63 ułanów ruszyło do ataku na rosyjskie pozycje. W brawurowej szarży w kwadrans przedarli się przez trzy linie okopów wroga. Koszty walki były jednak wysokie – poległa ponad jedna czwarta kawalerzystów. |
||
| Polski legion w rosyjskiej armii 13 stycznia 1915 roku powstał Legion Puławski – formacja około tysiąca ochotników, którzy w czasie I wojny walczyli w armii rosyjskiej przeciwko Niemcom. Jego żołnierze bili się tak ofiarnie, że oddział został zdziesiątkowany po kilku miesiącach. Ocalali legioniści tworzyli w Rosji kolejne polskie formacje, przyczyniając się do odzyskania przez Polskę niepodległości. |
||
| Bitwa pod Łowczówkiem Była jedną z pierwszych, w której walczyli legioniści. Dziś jest symbolem polskiej drogi do niepodległości. O wydarzeniach sprzed 102 lat opowiada nakręcony właśnie dokument. – Starałem się pokazać współczesnej młodzieży, że w okopach często walczyli ich rówieśnicy – mówi Marek Kołdras, współtwórca filmu. |
||
| POW, czyli Piłsudski buduje zaplecze Powstała, by przynieść Polsce niepodległość. Szkoliła żołnierzy, którzy brali udział w akcjach dywersyjnych przeciwko zaborcom, walczyli w powstaniach na Śląsku, w Wielkopolsce oraz na Suwalszczyźnie. 103 lata temu została powołana do życia Polska Organizacja Wojskowa, która stała się filarem odradzającej się armii. |
||
| Wymarsz Pierwszej Kadrowej Ci, którzy wyruszyli 6 sierpnia 1914 roku z krakowskich Oleandrów i obalili rosyjskie słupy graniczne – żołnierze 1 Kompanii Kadrowej – byli pierwszym oddziałem Wojska Polskiego w XX wieku. Pierwszym od powstania styczniowego. Kadrówka była też zalążkiem Legionów Polskich. |
||
| Powstali przeciw rosyjskiej potędze W styczniu 1863 roku Polacy rzucili wyzwanie armii rosyjskiej. Ponieśli druzgocącą klęskę – zginęło kilkadziesiąt tysięcy powstańców, drugie tyle zesłano na Syberię. Jednak niepodległościowy zryw zapoczątkował korzystne zmiany, takie jak uwłaszczenie chłopów. |
||
| Ostrołęka – początek końca powstania listopadowego To była jedna z największych batalii powstania listopadowego. 26 maja 1831 roku pod Ostrołęką starły się wojska dowodzone przez generała Jana Skrzyneckiego i feldmarszałka Iwana Dybicza. Bitwa pochłonęła po obu stronach ponad 10 tysięcy zabitych i rannych. |
||
| Polskie wojska powstrzymały carską armię To była najkrwawsza bitwa powstania listopadowego. 25 lutego 1831 roku na przedpolach warszawskiej Pragi polskie oddziały zatrzymały armię rosyjską, udaremniając jej szturm na stolicę. „Nieprzeliczone były kolumny, które się z lasu przeciw nam wysypały. Najstarsi żołnierze nie pamiętają walki tak straszliwej” – napisał w pamiętnikach Napoleon Sierawski, jeden z polskich oficerów. |
||
| Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Nocą z 29 na 30 listopada 1830 roku grupa słuchaczy Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie pod wodzą ppor. Piotra Wysockiego zaatakowała Belweder – rezydencję Wielkiego Księcia Konstantego, rosyjskiego dowódcy polskiej armii. To wydarzenie rozpoczęło powstanie listopadowe, a jego rocznica obchodzona jest w wojskowych uczelniach jako Dzień Podchorążego. |
||
| |
Generał Kościuszko – przyjaciel wolności Stał się symbolem niezłomnej walki o wolność. Chciał ją wywalczyć dla Polski i Stanów Zjednoczonych, dla wyzyskiwanych na plantacjach bawełny niewolników i obrabiających pola chłopów pańszczyźnianych. 15 października mija 200. rocznica śmierci generała Tadeusza Kościuszki, przywódcy insurekcji i bohatera dwóch narodów. |