Żołnierze Września ’39, Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” są wśród 20 ofiar niemieckiego i komunistycznego terroru odnalezionych i zidentyfikowanych przez Instytut Pamięci Narodowej. Dotychczas IPN odnalazł szczątki ponad 2 tys. Polaków, a ponad 260 z nich zostało zidentyfikowanych.
– Rzeczpospolita za sprawą Instytutu Pamięci Narodowej upomina się o swoich synów, dla których jedyną wartością była niepodległa Polska – mówił dr Karol Nawrocki, prezes IPN, podczas wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar niemieckiego i komunistycznego terroru. Uroczystość odbyła się w Belwederze.
„Ojczyzna to ziemia i groby. To kraj naszych przodków i pamięć o tych, którzy poprzedzili nas w sztafecie pokoleń, oraz nieprzemijająca chwała, jaką okryli się bohaterowie, w obronie wolności i pomyślności narodu ponosząc ofiarę najwyższą” – napisał w liście do uczestników spotkania prezydent Andrzej Duda. Zapewnił, że państwo polskie robi wszystko, aby nazwiska i czyny osób poświęcających się dla kraju znalazły się w kronikach. „Już po raz dziesiąty krewni bohaterów otrzymują oficjalne dokumenty potwierdzające tożsamość ich odnalezionych zmarłych. […] Ufam, że ten symboliczny akt przybliża zamknięcie bolesnego rozdziału w Państwa rodzinnych historiach” – dodał prezydent.
Z kolei dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, zastępca prezesa IPN – dyrektor Biura Poszukiwań i Identyfikacji, przypomniał, że pracownicy Instytutu odnaleźli już w kilkuset miejscach w Polsce i za granicą szczątki ponad 2 tys. Polek i Polaków, a ponad 260 z nich zostało zidentyfikowanych i pochowanych z wojskowymi honorami. Dr Szwagrzyk podkreślił też, że IPN wypełni do końca misję poszukiwania Polaków poległych i pomordowanych w XX wieku.
– Noty identyfikacyjne to nie tylko potwierdzenie tożsamości naszych bliskich. One przynoszą też ulgę i pocieszenie rodzinom, to symboliczny krok w kierunku sprawiedliwości i rozliczenia z przeszłością – mówiła w imieniu rodzin Renata Kisiołek, krewna Jana Kowalskiego „Bystrego”, żołnierza Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, który zginął z bronią w ręku w walce z komunistami. Podziękowała też IPN za pracę i zaznaczyła, że pamięć o bohaterach ciągle jest żywa. – Dzięki nim mamy wolność. Oni oddali życie za wolny kraj – dodała Renata Kisiołek.
Wśród zidentyfikowanych osób są żołnierze Września ’39, Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” oraz inne ofiary terroru komunistycznego. Polegli oni w walce, zostali zamordowani przez Niemców lub komunistyczne władze albo zmarli w więzieniach. Ich szczątki zostały odnalezione podczas prac prowadzonych m.in. na terenie Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie, Cmentarza Rakowickiego w Krakowie, cmentarza parafialnego w Lubartowie, Cmentarza Osobowickiego we Wrocławiu czy Cmentarza Jeruzalem w Raciborzu, a także na Litwie i w Ukrainie.
Zidentyfikowano też kilku żołnierzy NSZ z oddziału kpt. Henryka Flamego „Bartka”, zamordowanych we wrześniu 1946 roku przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa pod Malerzowicami Wielkimi oraz w Starym Grodkowie, pochowanych w pobliżu tych miejsc. Wśród odnalezionych są szczątki jednego z braci Dańców: Leopolda lub Józefa. Niestety badania genetyczne nie pozwalają określić, o którego z braci chodzi.
Nazwiska zidentyfikowanych ofiar: Edward Borkowski, Napoleon Ciukszo ps. „Waligóra”, Walenty Czaiński, Leopold Daniec ps. „Leszek” lub Józef Daniec ps. „Jastrząb”, Wojciech Duśko, Edmund Kasprzyk ps. „Lech”, „Matniak”, „Czarny”, Ludwik Kawik ps. „Czujny”, Ludwik Kłósko ps. „Wigura”, Jan Kowalski, Jan Kowalski ps. „Bystry”, Józef Lewicki ps. „Józef”, Marian Misiak ps. „Anioł”, Tadeusz Obtułowicz ps. „Juhas”, Alojzy Ogrocki, Tomasz Piątek, Witold Poliński, Henryk Skałecki ps. „Suchy”, Henryk Szwejcer, Eugeniusz Tomasik ps. „Kruk”, Władysław Wójcik. Biogramy 20 osób opublikowano na stronie IPN.
Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN prowadzi badania na terenie całego kraju oraz poza jego granicami, by odnaleźć ofiary terroru. Eksperci IPN przebadali już kilkaset miejsc w Polsce, a także m.in.: w Ukrainie, na Białorusi, Łotwie, w Gruzji, na Litwie, w Szwajcarii i w Niemczech.
autor zdjęć: Mikołaj Bujak (IPN)
komentarze