Nareszcie! Dziś, po kilku nieudanych podejściach, wyruszyła kosmiczna misja Axiom 4 z drugim w historii polskim astronautą dr. Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie. Podczas pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej naukowiec przeprowadzi 13 eksperymentów na rzecz polskich firm i instytucji. Dwa z nich opracowali specjaliści z Wojskowej Akademii Technicznej.
Rakieta Falcon 9 z kapsułą Dragon wystartowała z Centrum Kosmicznego im. J.F. Kennedy’ego na Florydzie dzisiaj, 25 czerwca, o 8.31 czasu polskiego. Jednym z czterech uczestników misji jest Polak – dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. W trakcie swojego dwutygodniowego pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS naukowiec będzie prowadził między innymi badania i testy związane z projektami zaproponowanymi przez polskie instytucje naukowe i przemysł kosmiczny. Programy te zostały wyłonione w ramach konkursu ogłoszonego przez Europejską Agencję Kosmiczną (European Space Agency – ESA) we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii oraz Polską Agencją Kosmiczną (POLSA). Wśród 13 zwycięskich projektów znalazły się dwa zgłoszone przez Centrum Inżynierii Biomedycznej Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej z Warszawy.
Dr Uznański-Wiśniewski będzie przeprowadzał eksperymenty między innymi w ramach projektu „Immune Multiomics”, którego celem jest zrozumienie, jak mikrograwitacja wpływa na układ odpornościowy człowieka. Naukowcy z WAT-u dzięki analizie komórek krwi astronautów chcą zbadać, czy działanie ich układu odpornościowego zmienia się w czasie pobytu na ISS i czy po powrocie na Ziemię wszystko wraca do normy.
– Liczymy na to, że eksperyment pozwoli odkryć nowe mechanizmy odpowiedzialne za zmiany ekspresji genów w komórkach układu odpornościowego w warunkach mikrograwitacji. Znajomość tych mechanizmów może w przyszłości pozwolić na skuteczniejsze zadbanie o zdrowie astronautów – informuje dr n. med. Alicja Trębińska-Stryjewska, kierowniczka projektu.
Drugi projekt WAT-u – „Human Gut Microbiota” – także dotyczy wpływu niskiej grawitacji na zdrowie astronautów i skupia się na zmianach w ich mikrobiomie jelitowym. – Eksperyment dotyczy badania drobnoustrojów żyjących w ludzkim przewodzie pokarmowym w niebezpiecznych dla zdrowia warunkach środowiska. Drobnoustroje te nazywamy mikrobiotą jelitową i od nich zależy dobrostan człowieka – tłumaczy kierująca programem prof. dr hab. Elżbieta Trafny.
Wyniki badań mogą wpłynąć na przyszłe strategie żywieniowe astronautów przebywających na niskiej orbicie okołoziemskiej. Dzięki nim będzie można jeszcze lepiej zadbać o zdrowie i wydajność pracy uczestników misji kosmicznych.
Film: NASA
Pozostałe projekty realizowane przez polskiego astronautę dotyczą m.in.: zastosowania rozwiązań sztucznej inteligencji w kosmosie (Leopardiss), monitorowania poziomu hałasu na ISS (Wireless Acoustics), wykorzystania mikroglonów w przyszłych misjach kosmicznych i medycynie kosmicznej (Space Volcanic Algae), badania wpływu izolacji kosmicznej na zdrowie psychiczne człowieka (Astromentalhealth), kontrolowania aktywności mózgowej przez skupienie lub relaksację (EEG Neurofeedback) czy badania wpływu misji kosmicznych na tkanki miękkie astronautów (Astro Performance).
Programy zostały zgłoszone przez uczelnie: Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Szczeciński, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Akademię Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, Akademię Górniczo-Hutniczą, Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN oraz firmy: KP Labs, Extremo Technologies, Svantek, Cortivision, Sigma Labs i Smarter Diagnostics. – Realizacja eksperymentów w warunkach mikrograwitacji zwiększy konkurencyjność polskich badań oraz przyspieszy komercjalizację polskich technologii kosmicznych – ocenia prof. Grzegorz Wrochna, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, w komunikacie instytucji. Jak dodaje, każdy z zaplanowanych eksperymentów nie tylko przyczyni się do rozwoju wiedzy naukowej, lecz także daje unikatową szansę na praktyczne zastosowanie wyników badań w przyszłych rozwiązaniach technologicznych na Ziemi.
Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, inżynier pracujący w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN w Genewie, jest drugim w historii polskim astronautą po gen. Mirosławie Hermaszewskim, który poleciał w kosmos. Rakieta Falcon 9 z Polakiem na pokładzie pierwotnie miała wystartować z Centrum Kosmicznego 11 czerwca, jednak firma Axiom Space, która organizuje lot, kilkakrotnie przekładała lot między innymi z powodu problemów technicznych wykrytych w czasie testu silników rakiety oraz silnego wiatru.
– Drogie Polki i Polacy! Dziś robimy ogromny krok w stronę przyszłości technologicznej Polski. Polski opartej na nauce, wiedzy i wizji. Niech ta misja będzie początkiem epoki, w której nasza odwaga i nieustępliwość kształtują nowoczesną Polskę dla nas i dla przyszłych pokoleń – przemówił astronauta z pokładu kapsuły Dragon. – Powodzenia panie Sławoszu! To wspaniała i historyczna chwila dla całego narodu – zwrócił się do astronauty za pośrednictwem mediów społecznościowych wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz.
autor zdjęć: Axiom Space
komentarze