W roku 2018 przypada setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości, ale w roku tym mają miejsce również inne, doniosłe wydarzenia. Jednym z nich był XXX Jubileuszowy Zjazd Kawalerzystów, objęty Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który odbył się w dniach od 24 do 26 sierpnia w Grudziądzu - stolicy polskiej kawalerii i zgromadził liczne grono miłośników kawaleryjskich tradycji.
Trochę historii
Grudziądz – miasto, malowniczo położone w dolnym biegu Wisły na jej prawym brzegu, w czasach II Rzeczypospolitej było miejscem stacjonowania Centrum Wyszkolenia Kawalerii, kuźni kadr jednostek kawaleryjskich Wojska Polskiego oraz 18 Pułku Ułanów Pomorskich. W latach 1920 –1939, wyszkolono w Centrum prawie pięć tysięcy absolwentów, służących we wszystkich pułkach kawalerii Wojska Polskiego.
W roku 1988, do dowódcy 8 pułku zakłóceń radiowych, płk. Andrzeja Skorackiego, przybyło kilku przedstawicieli absolwentów, mieszczącego się w tych samych koszarach przed wojną Centrum Wyszkolenia Kawalerii, z prośbą o pozwolenie na zorganizowanie na terenie Jednostki kawaleryjskiego spotkania. Inicjatywa ułanów zyskała aprobatę władz wojskowych i po pięćdziesięciu latach od chwili zakończenia działalności Centrum, 10 września 1989 roku do Grudziądza, z całej Polski i często z odległych zakątków świata, zjechało się ponad trzystu absolwentów. W roku 1990, podczas II Zjazdu Kawalerzystów, uczestnicy zaproponowali utworzenie Fundacji na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej. Założycielami Fundacji zostali:
rtm. Włodzimierz Bernard (19. Pułk Ułanów Wołyńskich)
rtm. Władysław Janiszewski ( 4. Pułk Strzelców Konnych)
rtm. Stanisław Radomyski (16. Pułk Ułanów Wielkopolskich)
rtm. Andrzej Sobański ( 1. Pułk Ułanów Krechowieckich)
Organizacja postawiła sobie za cel prowadzenie działalności muzealnej związanej z historią jazdy polskiej, upowszechnianie jej dziejów oraz popularyzację tej tematyki. Od wielu lat Przewodniczącą Zarządu Fundacji jest pani mgr Karola Skowrońska, która wraz z innymi członkami Fundacji oraz osobami pragnącymi zachować pamięć o ułanach, szwoleżerach i strzelcach konnych, dokłada wszelkich starań, aby kultywować piękne, kawaleryjskie tradycje Wojska Polskiego, Te szczytne zadania są w pełni realizowane, a najlepiej o tym świadczy fakt, że w tym roku odbył się już XXX Jubileuszowy Zjazd Kawalerzystów.
XXX Jubileuszowy Zjazd Kawalerzystów
Program tegorocznego Zjazdu, trwającego trzy dni, był jak zwykle bogaty w różnego rodzaju uroczystości i imprezy. Pierwszego dnia Zjazdu, w piątek 24 sierpnia uroczystości rozpoczęły się o godzinie piętnastej odsłonięciem tablicy pamiątkowej na grobie zmarłego w ubiegłym roku absolwenta Centrum, płk. Zbigniewa Makowieckiego, pochowanego w Alei Żołnierzy Września 1939 roku na grudziądzkim cmentarzu parafialnym. W tym miejscu warto przedstawić sylwetkę tego niezwykłego kawalerzysty. Był on absolwentem wchodzącej w skład Centrum Wyszkolenia Kawalerii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii, rocznik 1935 - 1936. Służył w 1. Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego i Pułku 3. Strzelców Konnych, do którego został zmobilizowany w 1939 r. We wrześniu przebył szlak bojowy od Augustowa do Kocka. W niemieckiej niewoli więziony był między innymi w oflagach Colditz, Prenzlau, Gross-Born. W maju 1945 roku wstąpił do 10. Pułku Dragonów 10. Brygady Kawalerii Pancernej w 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Wraz z dywizją był dwa lata w Niemczech. W 1947 roku przyjechał do Wielkiej Brytanii. Będąc na emigracji aktywnie działał w londyńskim Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego i w Zrzeszeniu Kół Pułkowych Kawalerii i Artylerii Konnej (od 2008 - 2013 r. jako prezes). Od 1991 roku był członkiem Rady Fundacji na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej w Grudziądzu. Corocznie uczestniczył w Zjazdach Kawalerzystów II RP oraz spotkaniach w jednostkach Wojska Polskiego kultywujących kawaleryjskie tradycje. Mimo sędziwego wieku podziw wzbudzała Jego sprawność intelektualna, gdy zabierając głos w swoich przemówieniach nie korzystał z żadnych przygotowanych na kartkach zapisków i fizyczna. Pan Pułkownik Zbigniew Makowiecki zmarł w Londynie 24 października 2017 roku w wieku stu lat.
Kolejnym punktem uroczystości było złożenie kwiatów przy tablicy Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii oraz na grobie pierwszego Komendanta Centrum, gen. Stefana de Castenedolo Kasprzyckiego na cmentarzu garnizonowym. Imprezą towarzyszącą uroczystościom był zorganizowany po raz pierwszy „Bieg Ułański o Złotą Ostrogę Centrum Wyszkolenia Kawalerii”. Bieg zgromadził na starcie ponad dwieście uczestniczek oraz uczestników i odbył się w scenerii, położonych na wschodnich krańcach miasta, fortyfikacji Księżych Gór.
W drugim dniu XXX Jubileuszowego Zjazdu Kawalerzystów rano złożono kwiaty przy obelisku gen. Tadeusza Bora Komorowskiego, który od listopada 1938 do września 1939 roku był ostatnim w kolejności Komendantem Centrum. Następnie uroczystości kontynuowane były na terenie koszar im. księcia Józefa Poniatowskiego, przed wojną miejscu stacjonowania Centrum Wyszkolenia Kawalerii, a obecnie 8 Grudziądzkiego batalionu Walki Radioelektronicznej im. gen. bryg. Zygmunta Podhorskiego. Batalion nosi imię najdłużej dowodzącego Centrum Komendanta. Uroczysta zbiórka batalionu z okazji Zjazdu Kawalerzystów rozpoczęła się o godzinie dziesiątej. Dowódca 8 GbWRE ppłk Mariusz Szablewski powitał przybyłych do jednostki gości, w tym przedstawicieli rodzin Komendantów i kawalerzystów – absolwentów Centrum, a następnie - sentymentalnie i wzruszająco - historię Zjazdów Kawalerzystów oraz historię Centrum przypomnieli pani Karola Skowrońska i płk Andrzej Skoracki. Część oficjalną uroczystości na terenie koszar zakończyło złożenie kwiatów pod płytą upamiętniającą absolwentów Szkoły Podchorążych Kawalerii. Następnie goście Zjazdu mieli możliwość zwiedzenia Sali Tradycji 8 batalionu, obejrzenia sprzętu, który znajduje się w wyposażeniu Jednostki, a w przedwojennych stajniach – współczesnych garażach - miła niespodzianka. Tak jak dawniej, przy zachowanych żłobach stało kilkadziesiąt kawaleryjskich koni, czekających na inne, wspaniałe wydarzenie, które tego samego dnia miało się odbyć na nadwiślańskich błoniach. Nadwiślańskie błonia w Grudziądzu, to miejsce przedwojennych promocji absolwentów Centrum Wyszkolenia Kawalerii i wojskowych parad. I tak jak dawniej, po południu z koszar przy ulicy gen. Józefa Hallera, ulicami przystrojonymi flagami w barwach Centrum Wyszkolenia Kawalerii (amarantowo – granatowe) przejechał nad Wisłę orszak jeźdźców na koniach. Tutaj bowiem odbyły się tego dnia pokazy musztry paradnej pododdziału wystawionego przez 15 Giżycką Brygadę Zmechanizowaną im. Zawiszy Czarnego oraz pokazy kawaleryjskie Szwadronu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego i oddziałów ochotniczych kultywujących tradycje Pomorskiej Brygady Kawalerii. Ponad godzinne popisy jeźdźców i koni bardzo podobały się zarówno uczestnikom Zjazdu Kawalerzystów, jak również licznym mieszkańcom miasta i turystom, obserwującym to niezwykłe wydarzenie.
Trzeci i ostatni dzień Zjazdu rozpoczął się od mszy w grudziądzkiej Bazylice Kolegiackiej, po której przed pomnikami Żołnierza Polskiego oraz marszałka Józefa Piłsudskiego złożono kwiaty. W muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi wręczone zostały osobom zasłużonym Odznaki Honorowe Fundacji na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej, a następnie odbył się koncert zespołu wokalnego Klubu Marynarki Wojennej. XXX Jubileuszowy Zjazd Kawalerzystów zakończył się Posiedzeniem Rady Fundacji.
„Zostały tylko ślady podków…”
XXX Jubileuszowy Zjazd Kawalerzystów, tak jak i poprzednie, przeszedł do historii. Zostanie na pewno we wspomnieniach, na fotografiach i filmach utrwalających to wydarzenie. Dzięki wysiłkowi, wsparciu, pomocy i staraniom Członków Fundacji na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej, Władz i Służb Grudziądza, Żołnierzy i Pracowników Wojska Polskiego z:
8 Grudziądzkiego batalionu Walki Radioelektronicznej im. gen. bryg. Zygmunta Podhorskiego;
15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego;
Szwadronu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego;
Centrum Szkolenia Logistyki im. Kazimierza I Odnowiciela;
Orkiestry Wojskowej z Bydgoszczy;
Żandarmerii Wojskowej,
a także Pasjonatom z ochotniczych oddziałów kultywujących kawaleryjskie tradycje, miał uroczystą, piękną i niepowtarzalną oprawę.
Grudziądz – Stolica Polskiej Kawalerii, dzięki tym wszystkim, którym tradycja i pamięć o chwalebnej historii Wojska Polskiego nie jest obojętna, przyciąga jak magnes. I tylko słona łza kręci się w oku, że był to pierwszy w historii Zjazd, na którym nie było już przedwojennych kawalerzystów, którzy na swych koniach, wiernych towarzyszach żołnierskiej służby, odjechali na wieczną wartę.
Tekst: płk rez. Piotr Kowaluk
autor zdjęć: płk rez. Piotr Kowaluk
komentarze