„Po dziesięciu dniach istnienia komitetu, a dwudziestu ośmiu dniach niszczenia Warszawy nie otrzymaliśmy z Lublina żadnej pomocy. [...] Obawiamy się, że przy takim tempie komitet niesienia pomocy Warszawie zmieni się w białostocki komitet do badania zbrodni i strat”
Audycja Polskiego Radia o lubelskim Komitecie Niesienia Pomocy WarszawieIdentyfikacja i grzebanie ofiar nalotu z Filharmonii nieopodal Domu pod Orłami. Fot. Joachim Joachimczyk „Joachim”, arch. Muzeum Powstania Warszawskiego.
W nocy około 300-osobowy oddział Armii Ludowej opuszcza wyznaczone pozycje i po sterroryzowaniu ochrony włazu przechodzi kanałami na Żoliborz. Akcję tę AL przeprowadza bez zgody dowództwa obrony Starego Miasta. Oddziały na Żoliborzu dostają rozkaz rozbrojenia grupy i traktowania jak dezerterów.
Niemcy zajmują Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych, o którą walki trwały od 2 sierpnia. Powstańcze oddziały wycofują się na barykady przy Zakroczymskiej i Rynku Nowego Miasta. Wzięci do niewoli obrońcy zostają natychmiast rozstrzelani. Podobny los spotyka około 30 rannych z polowego szpitala, który mieści się w piwnicach budynku. Razem z rannymi zostaje zabity opiekujący się nimi personel i chroniąca się w suterenach ludność cywilna.
Stan liczebny obrońców Starego Miasta wynosi około 2 tys. żołnierzy – głodnych i skrajnie wyczerpanych. W dzielnicy szaleją pożary, których nie ma już czym gasić, a zapasy amunicji są na wyczerpaniu. W obliczu tych faktów ppłk „Wachnowski” podejmuje decyzję o przebiciu się do Śródmieścia. Razem z żołnierzami ewakuowani mają być ranni i ludność cywilna.
Bibliografia:
Władysław Bartoszewski „Dni walczącej Stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego”
Władysław Bartoszewski „1859 dni Warszawy”
Andrzej Kunert „Kronika Powstania Warszawskiego”
Tadeusz Bór-Komorowski „Powstanie Warszawskie”
Władysław Bartoszewski, Michał Komar „Władysław Bartoszewski. Wywiad rzeka”
Norman Davies „Powstanie'44”
Muzeum Powstania Warszawskiego, www.1944.pl
Materiały Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego, www.sppw1944.org