„Warszawa walczy! Warszawa szarpie wroga. Nareszcie na rękach naszych niemiecka krew, tych wściekłych psów, tych zbójców, którzy poniewierali i plugawili przez pięć niekończących się lat wszystko co dla nas święte”
Warszawa powstała, Biuletyn Informacyjny nr 35Barykada oddzielająca plac Napoleona od ulicy Szpitalnej, wzmocniona niemieckim samobieżnym działem przeciwpancernym Jagdpanzer 38(t) „Hetzer” (powstańczy „Chwat”). Fot. Eugeniusz Lokajski „Brok”, arch. Muzeum Powstania Warszawskiego.
Ludność Warszawy, która entuzjastycznie powitała decyzję o wybuchu walk, przez całą noc pomaga budować barykady. Powstają umocnienia, rowy łącznikowe, zapory przeciwczołgowe. Organizuje się cywilne zaplecze Powstania Warszawskiego.
Powstańcy odnoszą kilka ważnych zwycięstw, przede wszystkim na Starym Mieście i w Śródmieściu. Zdobywają Pocztę Główną, Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych, Pałac Krasińskich, fabrykę Monopolu Tytoniowego oraz Elektrownię Warszawską na Powiślu. Stare Miasto jest niemal całkowicie pod kontrolą Polaków.
W pozostałych dzielnicach Armii Krajowej nie udaje się osiągnąć zamierzonych celów. Oddziały z Ochoty i Żoliborza, które dostały rozkaz wyjścia z miasta do pobliskich lasów, opuszczają Warszawę. Wojska niemieckie rozpoczynają pierwsze kontrataki. Żołnierze dopuszczają się zbrodni przeciwko ludności cywilnej i powstańcom, m.in. na terenie więzienia przy ul. Rakowieckiej rozstrzelano ok. 600 przetrzymywanych tam osób. Niemcy w walce wykorzystują cywilów jako żywe tarcze.
Powstańcy zdobywają niemieckie działo pancerne Jagdpanzer 38 (t) Hetzer, nazwane później „Chwat” oraz dwa niemieckie czołgi typu PzKpfw V Panther, z których utworzony zostaje pluton pancerny „Wacek”.
Zaczyna nadawanie radiostacja w fabryce Kamlera na rogu Okopowej i Dzielnej. Dowództwo powstania wysyła szereg komunikatów do Londynu, m.in. informując o przebiegu walk w mieście i prosząc o wsparcie walczących poprzez uruchomienie zrzutów broni i zaopatrzenia z powietrza.
W nakładzie 20 tys. egzemplarzy wychodzi pierwszy numer powstańczego dziennika – „Biuletynu Informacyjnego”. Pismo, jako tygodnik, wydawane było w podziemiu od listopada 1939 roku. Jego twórcą i redaktorem naczelnym był, aż do zakończenia Powstania Warszawskiego, Aleksander Kamiński, autor słynnych „Kamieni na szaniec”.
Bibliografia:
Władysław Bartoszewski „Dni walczącej Stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego”
Władysław Bartoszewski „1859 dni Warszawy”
Andrzej Kunert „Kronika Powstania Warszawskiego”
Tadeusz Bór-Komorowski „Powstanie Warszawskie”
Władysław Bartoszewski, Michał Komar „Władysław Bartoszewski. Wywiad rzeka”
Norman Davies „Powstanie'44”
Muzeum Powstania Warszawskiego, www.1944.pl
Materiały Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego, www.sppw1944.org