moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Bohaterowie II Rzeczypospolitej – zmarli w USA, spoczną w Polsce

Szczątki płk. Ignacego Matuszewskiego i mjr. Henryka Floyar-Rajchmana, bohaterskich oficerów II Rzeczypospolitej, spoczną na Wojskowych Powązkach. Minister Antoni Macierewicz powołał komitet, który sprowadzi ich prochy z Nowego Jorku do Warszawy. Oficerowie we wrześniu 1939 roku uratowali przed okupantem 75 ton złota Banku Polskiego, wywożąc je za granicę. Majątek ten przeznaczono potem na polską armię i rząd emigracyjny.

– Obaj bohaterowie chcieli wrócić do wolnej Polski, nie doczekali jednak niepodległości kraju. Dlatego teraz nadszedł czas realizacji ich marzeń – stwierdził dr hab. Sławomir Cenckiewicz, dyrektor Wojskowego Biura Historycznego, podczas konferencji w Dowództwie Garnizonu Warszawa. Poinformowano na niej o utworzeniu specjalnego komitetu, który sprowadzi do Warszawy szczątki płk. Ignacego Matuszewskiego i mjr. Henryka Floyar-Rajchmana. Była to inicjatywa Cenckiewicza. – To realizacja testamentu tych bohaterów i sposób na oddanie im hołdu – podkreślał dziś historyk.

Twórca wywiadu

Powołany przez ministra obrony Antoniego Macierewicza komitet honorowy do sprowadzenia prochów oficerów tworzą m.in. minister skarbu Dawid Jackiewicz, wiceminister spraw zagranicznych Jan Dziedziczak, szefowie wywiadu i kontrwywiadu wojskowego oraz przedstawiciele Instytutu Józefa Piłsudkiego w Nowym Jorku. Na czele komitetu stanął szef MON, a sekretarzem tego gremium został dr Cenckiewicz.

– Realizując testament oficerów, chcemy pamiętać o polskiej historii – mówił Macierewicz. Minister przypomniał, że płk Matuszewski był m.in. jednym z twórców wywiadu wojskowego. – Jego wkład w zwycięstwo nad bolszewikami w 1920 roku można porównywać tylko z zasługami Józefa Piłsudskiego – uważa minister. Sam Piłsudski po wygranej nad Sowietami napisał, że dzięki pułkownikowi była to pierwsza od stuleci wojna, w czasie której Polska miała więcej informacji o nieprzyjacielu niż on o nas.

– Ignacy Matuszewski był też ministrem skarbu II Rzeczypospolitej, który przeprowadził Polskę przez światowy kryzys finansowy. Natomiast mjr Rajchman w okresie międzywojennym był m.in. wiceministrem, a potem ministrem przemysłu i handlu – dodał minister Jackiewicz. 

Ewakuacja złota

Pułkownik Ignacy Matuszewski był nie tylko szefem Oddziału II Naczelnego Dowództwa odpowiedzialnym za wywiad wojskowy, lecz również m.in. attaché wojskowym w Rzymie. Ministerstwem Skarbu kierował w latach 1929–1931. Przewidując rychły wybuch wojny, prowadził kampanię na rzecz zwiększenia budżetu wojskowego. Był mężem Haliny Konopackiej, lekkoatletki i pierwszej polskiej złotej medalistki olimpijskiej.

Major Henryk Floyar-Rajchman w czasie I wojny był żołnierzem Legionów Polskich, potem służył m.in. w Biurze Inspekcji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych w Warszawie oraz jako attaché wojskowy w Tokio. Wspomnianym wiceministrem, a potem ministrem przemysłu i handlu był w latach 1933–1935.

Jak dodał Jackiewicz, obaj oficerowie na polecenie polskiego rządu we wrześniu 1939 roku nadzorowali ewakuację 75 ton złota Banku Polskiego do Francji, gdzie majątek pomógł w tworzeniu polskiej armii i działalności politycznej polskiego rządu emigracyjnego z gen. Władysławem Sikorskim na czele.

Zgromadzony przez Bank Polski kruszec był wart blisko 400 mln zł. Został wywieziony koleją przez Rumunię do portu w Konstancy nad Morzem Czarnym. Stamtąd na pokładzie tankowca trafił do Stambułu, a 22 września na terytorium Bejrutu podległego sojuszniczej Francji. W październiku skarb II Rzeczypospolitej znalazł się w Never nad Loarą w centralnej Francji.

Powrót oficerów

Bohaterscy oficerowie w 1941 roku przedostali się do Stanów Zjednoczonych Ameryki. W Nowym Jorku wspólnie organizowali Komitet Narodowy Amerykanów Polskiego Pochodzenia oraz Instytut Józefa Piłsudskiego. We wrześniu 1944 roku Niemcy rozstrzelali córkę pułkownika, Ewę Matuszewską, która podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką pułku „Baszta”. Oficer zmarł nagle 3 sierpnia 1946 roku. Major Floyar-Rajchman kilka lat później – 22 marca 1951 roku. Obaj spoczywają na nowojorskim cmentarzu w dzielnicy Quinns.

Na razie nie wiadomo, ile potrwają formalności związane ze sprowadzeniem ich szczątków do Polski. – Aby przewieźć ich do kraju, musimy założyć sprawę przed sądem w Nowym Jorku i uzyskać zgodę na ekshumację oraz transport szczątków – tłumaczył dr Cenckiewicz. Wiceminister Dziedziczak zapewniał, że nasze służby konsularne dołożą wszelkich starań, aby operacja przebiegła sprawnie.

Zgodnie z decyzją ministra obrony, bohaterowie spoczną na Wojskowych Powązkach.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: mjr Robert Siemaszko/CO MON

dodaj komentarz

komentarze


Priorytetowe zaangażowanie
Dywersanci atakują
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Więcej szpitali przyjaznych wojsku
„Steadfast Noon”, czyli nuklearne odstraszanie
Trwa dobra passa reprezentantów Wojska Polskiego
Żołnierze na trzecim stopniu podium
„Droga do GROM-u”
Trzeba wzmocnić suwerenność technologiczną Polski
Bataliony Chłopskie – bojowe szeregi polskiej wsi
MON chce nowych uprawnień dla marynarki
Polskie Bayraktary nad Turcją
DragonFly czeka na wojsko
Korpus bezzałogowców i nowe specjalności w armii
Kircholm 1605
„Road Runner” w Libanie
Człowiek jest najważniejszy
Koniec dzieciństwa
Uczniowie poznają zasady bezpieczeństwa
Abolicja dla ochotników
Wojny na rzut kostką
Czarnomorski szlif minerów
Terytorialsi w akcji
Ustawa schronowa – nowe obowiązki dla deweloperów
Kaczka wodno-lądowa (nie dziennikarska)
Medycy na start
Miliardy na inwestycje dla PGZ-etu
Konie dodawały pięciobojowi szlachetności
F-35 z Norwegii znowu w Polsce
Pocisk o chirurgicznej precyzji
Kopuła nad bewupem
Pokój na Bliskim Wschodzie? Podpisano kluczowe porozumienie
Były szef MON-u bez poświadczenia bezpieczeństwa
Zawiszacy na Litwie
Wojskowi rekruterzy zawsze na posterunku
Młodzi i bezzałogowce
W wojsku orientują się najlepiej
Broń i szkolenia. NATO wspiera Ukrainę systemowo
Deterrence in Polish
Pływali jak morscy komandosi
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Maratońskie święto w Warszawie
Izrael odzyskał ostatnich żywych zakładników
Polski „Wiking” dla Danii
Kawaleria w szkole
Kosmiczny Perun
Brytyjczycy na wschodniej straży
Mity i manipulacje
Speczespół wybierze „Orkę”
Pasja i fart
Orientuj się bez GPS-u
Żołnierz na urlopie i umowie zlecenie?
MON i MSWiA: Polacy ufają swoim obrońcom
Zełenski po raz trzeci w Białym Domu
Wojskowe przepisy – pytania i odpowiedzi
Kawaleria pancerna spod znaku 11
Koniec pewnej epoki
Medicine for Hard Times
Jelcz się wzmacnia
W poszukiwaniu majora Serafina
W Brukseli o bezpieczeństwie wschodniej flanki i Bałtyku

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO