SIŁA W ZESPOLE

Przez lata w wielu armiach NATO snajperzy byli zorganizowani w zespoły dwuosobowe. Na podstawie doświadczeń z działań bojowych w Afganistanie i Iraku, liczebność niektórych z nich zwiększono.

 

W wyniku wojny z terroryzmem, która rozpoczęła się po zamachach z 11 września 2001 roku w USA, nastąpił renesans snajperów. Do tego czasu w jednostkach wojsk lądowych traktowano ich jako element pomocniczy. Niekonwencjonalne działania w Afganistanie czy Iraku w pełni pokazały walory strzelców potrafiących, często z odległości setek metrów, wyeliminować wroga jednym strzałem.

 

Rozbudowa i kumulacja

Na kilka lat przed 11 września amerykańscy wojskowi, przygotowujący struktury dla nowych brygad wyposażonych w kołowe wozy bojowe Stryker, postanowili umieścić snajperów w dwóch miejscach w strukturze batalionu zmechanizowanego. Dwa zespoły miały tworzyć siedmioosobową drużynę w kompanii dowodzenia batalionu. Pozostałe trzy przydzielili, po jednym, do kompanii zmechanizowanych.

Nowością były trzyosobowe zespoły, które składały się z dowódcy, snajpera i żołnierza osłony. Zespół zamierzano wyposażyć w dwa różne typy broni do strzelania precyzyjnego. W przypadku snajpera był to karabin powtarzalny z zamkiem czterotaktowym M24 SWS, którego konstrukcję oparto na Remingtonie 700. W wersji pierwotnej broń była przystosowana do strzelania standardową amunicją NATO 7,62x51 mm. Potem opracowano nową odmianę, z dłuższą komorą, która umożliwia strzelanie silniejszym nabojem .300 Winchester Magnum (7,62x67 mm), znacząco zwiększając skuteczny zasięg ognia. Jako drugą broń precyzyjną zespołu snajperów wskazano przyszły, wielkokalibrowy karabin na nabój 0.50 BMG (12,7x99 mm). Trzeci członek grupy miał zostać wyposażony w karabinek automatyczny z podwieszanym granatnikiem 40-milimetrowym.

Na początku minionej dekady w innych jednostkach piechoty US Army były zespoły dwuosobowe, złożone ze strzelca i obserwatora. W etacie batalionu powietrznodesantowego i lekkiej piechoty przewidziano trzy takie grupy, a batalionu zmechanizowanego na bojowych wozach piechoty Bradley – cztery. Wtedy zespoły snajperów były w składzie kompanii piechoty.

Działania w Afganistanie i Iraku spowodowały, że szybko podwojono liczebność zespołu snajperów. Dodano żołnierza z karabinem 12,7 mm oraz kolejnego do ochrony. Zwiększono też liczbę samych zespołów. W książce „Ultimate Sniper: Updated & Expanded Edition” mjr John Plaster podał jako przykład 7 Dywizję Piechoty, której każdy batalion miał w 2004 roku 18 zespołów snajperów. Ponadto snajperów przesunięto z kompanii piechoty do kompanii dowodzenia, tworząc z nich jeden z jej pododdziałów. Poprzednio takie rozwiązanie – plutony snajperów złożone z siedmiu dwuosobowych zespołów – działały w US Army podczas wojny wietnamskiej.

 

U marines inaczej

Korpus Piechoty Morskiej od dawna miał inne niż US Army rozwiązania organizacyjne dotyczące snajperów. W materiale z 2006 roku „A needed change for the scout sniper platoon” podano, że przed wybuchem wojny z terroryzmem pluton zwiadowców-snajperów składał się z oficera, sierżanta-szefa oraz ośmiu dwuosobowych zespołów. Autor artykułu proponował, by w nowej strukturze pluton miał trzy dziesięcioosobowe zespoły. Każdy z nich dysponowałby dwoma karabinami snajperskimi M40 (podobnie jak M24, oparty na konstrukcji Remingtona 700) na amunicję 7,62x51 mm i jednym M82A3 SASR 12,7 mm oraz karabinem maszynowym M240 kalibru 7,62 mm.

Według „Introduction to crew served weapons B3M4078 student handout”, materiału przygotowanego przez dowództwo szkolenia korpusu marines, pluton zwiadowców-snajperów liczy 26 żołnierzy: dowódca, sierżant i cztery sześcioosobowe zespoły. Pododdział ten jest częścią kompanii broni wsparcia (weapons company). Pluton jest uzbrojony w osiem karabinów snajperskich M40 i cztery M82A3 SASR. Przed kilku laty pojawiła się koncepcja, by wyłączyć plutony zwiadowców-snajperów z batalionów piechoty i stworzyć z nich batalion na szczeblu dywizji.

 

Własne rozwiązania

Podobnych zmian jak US Army dokonali Kanadyjczycy. W artykule „Canadian Army snipers gain from Afganistan experience”, który ukazał się w 2004 roku, podano, że kanadyjskie wojska lądowe przeszły z dwu- na czteroosobowe zespoły snajperów. Jednak w późniejszym materiale, „DiManno: Canadian snipers are a high-valued asset” z 2011 roku, znalazła się informacja, że w Afganistanie działały zespoły pięcioosobowe.

Po doświadczeniach afgańskich i irackich reorganizacja nie ominęła też snajperów w armii brytyjskiej. Ponownie, jak w czasach I wojny światowej, zgrupowano ich w plutony w kompaniach wsparcia batalionów piechoty. Pluton snajperów tworzą dwie drużyny, z których każda ma cztery zespoły dwuosobowe. W 2006 roku w artykule „After 90 years, Army sets its sights on new sniper platoons”, zamieszczonym w dzienniku „The Telegraph”, pojawiła się informacja, że pododdział ten miał liczyć 18 żołnierzy.

Z myślą o snajperach we wszystkich rodzajach sił zbrojnych brytyjskie ministerstwo obrony złożyło zamówienie na 580 karabinów L115A3. Broń ta jest przystosowana do naboju .338 Lapua Magnum (8,59x70 mm). W listopadzie 2009 roku uzbrojony w L115A3 brytyjski snajper wyeliminował dwóch talibów strzelających z karabinów maszynowych znajdujących się 2475 m od niego.

W ostatnich latach misji ISAF w Afganistanie w brytyjskiej drużynie piechoty jeden z żołnierzy był uzbrojony w karabin wyborowy L129A1 z 20-nabojowym magazynkiem i dwójnogiem. Broń na amunicję 7,62x51 mm zapewnia dużą precyzję ognia do 800 m. Tym samym był to strzelec wyborowy (sharpshooter).

 

Doświadczenia z misji

Również w armii francuskiej rozróżnia się strzelców wyborowych (tireurs de precision) i snajperów (tireurs d’elite), którzy są w pułkach i batalionach piechoty. Pierwsi z nich zostali ulokowani, po dwóch, w grupie dowodzenia plutonu piechoty. Ich bronią jest karabin piechoty FR F2 na standardową amunicję 7,62x51 mm. Z kolei snajperzy tworzą pluton (section) w kompanii rozpoznania i wsparcia. Pierwsze takie pododdziały zaczęto tworzyć już w 2001 roku, a wpływ na to miały doświadczenia z operacji w Libanie w latach 1982–1984 oraz Bośni Hercegowinie w latach 1992–1995. Francuska sekcja ma dowództwo i cztery pięcioosobowe grupy (czasami może być dodany szósty żołnierz do ochrony). Każda z nich składa się z dowódcy i dwóch zespołów (dowódca-obserwator i strzelec z karabinem Hekate II 12,7 mm). Dowódca zespołu ma karabinek automatyczny FAMAS oraz karabin FR F2. Ulokowanie snajperów w jednostkach francuskich wynika z przeznaczenia broni kalibru 12,7 mm, która służy częściej do niszczenia sprzętu wojskowego niż siły żywej. Francuzi uwzględniają współpracę snajperów z obsługą 20-milimetrowych armat automatycznych.

Wojna z terroryzmem, po 11 września 2001 roku, to działania asymetryczne, w których ogromne znaczenie ma znalezienie wroga i zlikwidowanie go z bezpiecznego dystansu. Wyeliminowanie liderów zawsze osłabia wszelkie rebelie. Niemniej jednak, jak udowodniła historia obu wojen światowych, snajperzy – jeśli są rozsądnie wykorzystani – potrafią być zabójczo skuteczni, a ich działania miewają demoralizujący wpływ na żołnierzy wroga. Dlatego ich liczba w batalionach została zwiększona. Każda armia ma jednak własne rozwiązania, jeśli chodzi o liczebność plutonów i zespołów snajperów oraz ich umiejscowienie w strukturze jednostek.

Tadeusz Wróbel

autor zdjęć: USMC





Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO