Musimy zaakceptować przewagę USA oraz Chin i pracować, by Europie udało się utrzymać miejsce na podium w globalnej grze. Ta pozycja nie jest nam dana raz na zawsze – powiedział Aleksander Kwaśniewski, który był gościem Akademii Obrony Narodowej.
Były prezydent w wykładzie „Świat na zakręcie. Wyzwania wobec Polski i Europy”, wygłoszonym we Wszechnicy Bezpieczeństwa działającej przy Akademii Obrony Narodowej, przekonywał: – Rozwiązaniem nie jest zamykanie się Europy. Więcej demokracji, pogłębianie integracji i dalsze rozszerzanie Unii Europejskiej to jedyna droga, by poradzić sobie z kryzysem i odzyskać dynamikę. W przeciwnym wypadku grozi nam, że staniemy się skansenem świata.
Aleksander Kwaśniewski podkreślał, że Europa musi odnaleźć się w nowej rzeczywistości świata wielobiegunowego. Po upadku starego ładu, opartego o pat atomowy, mieliśmy do czynienia z hegemonią Stanów Zjednoczonych. Zdaniem prezydenta, także ten układ jest już przeszłością. – Coraz silniejsze są potęgi regionalne i w globalnej grze należy brać pod uwagę wielu równorzędnych partnerów – mówił, wskazując na Chiny, Indie, Brazylię i Indonezję jako kraje, których pozycja dynamicznie rośnie.
– Przy wszystkich zagrożeniach, jakie ze sobą niesie wielobiegunowość, widzę ogromne pozytywy. Starą równowagę strachu zastąpiła nowa – równowaga współzależności – zaznaczył Aleksander Kwaśniewski. Skala międzynarodowych powiązań gospodarczych jest tak ogromna, że ewentualny konflikt zbrojny byłby zbyt kosztowny, by komukolwiek się opłacał.
To jednak nie oznacza, że nie występują zagrożenia dla światowego pokoju. Kryzys gospodarczy, problemy demograficzne, migracje ludności i ich integracja w nowych społeczeństwach tworzą ryzyka, z którymi Europa musi sobie poradzić. – Model turbokapitalizmu, który ma oczywiście wiele sukcesów, wyczerpał się – przekonywał prezydent. Jego zdaniem, należy wrócić do zarzuconych w ostatnich latach teorii ekonomicznych, które zalecają aktywną rolę państwa w społeczeństwie i gospodarce.
W tym świetle przed Polską stoją dwa najpoważniejsze wyzwania – budowa siły konkurencyjności oraz praca nad międzynarodową pozycją. – Możemy konkurować tylko jakością kapitału ludzkiego. Największy rezerwuar możliwości tkwi w edukacji. Jeżeli nie nastąpi w tym obszarze rewolucja, będzie to wielki błąd wobec przyszłych pokoleń – mówił.
Pasywna postawa na arenie międzynarodowej to, zdaniem gościa Wszechnicy, najkrótsza droga do marginalizowania swojej pozycji. Dlatego Polska musi być wiarygodnym i aktywnym uczestnikiem dyskusji zarówno wewnątrz zjednoczonej Europy, ale także wobec tych krajów, które uzyskały w ostatnich latach status potęg regionalnych.
Zdaniem prezydenta Kwaśniewskiego, najpoważniejszym gwarantem bezpieczeństwa Polski nadal pozostaje NATO. Jednak tak jak zmieniają się współczesne zagrożenia, tak samo Sojusz musi ewoluować. Niezbędne jest też powołanie struktur uzupełniających, lepiej przygotowanych do podejmowania działań w niektórych sytuacjach. – Musimy jednak uważać, by tworząc je, jednocześnie nie osłabiać siły NATO. Nowe podmioty nie od razu będą w stanie przejąć zadania Paktu – podsumował.
Wszechnica Bezpieczeństwa Akademii Obrony Narodowej to inicjatywa rektora Akademii gen. dyw. Bogusława Packa. Jest forum wymiany myśli i poglądów na temat bezpieczeństwa Polski, Europy i świata. Na wykłady i do uczestnictwa w dyskusji zapraszane są osoby, które w przeszłości w istotny sposób uczestniczyły w tworzeniu podstaw światowego bezpieczeństwa lub obecnie je kształtują. Poprzednim gościem Wszechnicy był prezydent Lech Wałęsa. Następne wykłady już w styczniu.
autor zdjęć: AON
komentarze