Osiemdziesiąt lat temu Marian Rejewski złamał kody niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. W rocznicę tego wydarzenia polski matematyk zostanie pośmiertnie odznaczony Medalem Knowltona przez amerykański wywiad wojskowy.
Zbudowana tuż po I Wojnie Światowej Enigma przez długi czas uznawana była za jedno z najlepszych tego typu urządzeń. Tak skutecznie kodowała wiadomości, że kupowały ją nie tylko firmy do zabezpieczania swojej handlowej korespondencji, ale również rządowe instytucje na całym świecie. Ze specjalnie ulepszonych Enigm korzystała także niemiecka armia. Kody Enigmy chcieliśmy złamać nie tylko my, ale również Francuzi, Brytyjczycy, Rosjanie i Amerykanie. Jednak tylko Polacy wierzyli, że kluczem do pokonania niemieckich zabezpieczeń jest matematyka.
Zachodnie mocarstwa, które stawiały na tradycyjne, lingwistyczne metody kryptologii, na początku lat trzydziestych były tak zrezygnowane, że praktycznie zaniechały własnych badań. Francuzi posunęli się nawet do tego, że przekazali nam zdobyte przez swoich szpiegów plany Enigmy. Choć nad złamaniem kodów pracowała cała grupa polskich matematyków (m.in. Henryk Zygalski i Jerzy Różycki), tym któremu udało się w końcu rozszyfrować niemieckie depesze był młody bydgoszczanin, Marian Rejewski. To on, zaledwie kilka tygodniu po rozpoczęciu badań nad Enigmą, opracował matematyczne równania, dzięki którym odkryto, w jaki sposób działa jej serce, czyli wirniki kodujące. Po raz pierwszy kod Enigmy złamano w 1932 roku.
Niestety, jego sukces nie pomógł nam pokonać Niemców. Gdy hitlerowska armia na początku 1939 roku zmieniła system szyfrowania, Polacy nie mając pieniędzy na dalsze badania, zaproponowali współpracę wywiadowi brytyjskiemu i francuskiemu. Efekty tej kooperacji były oszałamiające. W angielskim laboratorium tajne, niemieckie meldunki łamano w jeden dzień. Niestety, taki rezultat udało się osiągnąć dopiero w 1940 roku. Brytyjczycy fakt rozszyfrowania Enigmy utrzymywali w tajemnicy aż do początku lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Zrobili tak, gdyż po zakończeniu II Wojny Światowej wiele państw wierząc w bezpieczeństwo szyfrowanych za pomocą Enigmy depesz, nadal używało tych maszyn (w wersji handlowej). Dla angielskiego i amerykańskiego wywiadu taka korespondencja była jak otwarta księga.
80 lat po złamaniu kodu Enigmy, córka polskiego uczonego Janina Sylwestrzak, odbierze w imieniu zmarłego ojca Medal Knowltona. Rejewskiemu przyznał go Związek Korpusów Wywiadu Wojskowego Armii USA. Odznaczenie to przyznaje się osobom, które wniosły znaczący wkład w osiągnięcia i sukcesy Wywiadu Wojskowego USA. Z wnioskiem o uhonorowanie medalem śp. Mariana Rejewskiego wystąpiło Dowództwo Kontrwywiadu Dowództw Sojuszniczych NATO, które uznało, że polski matematyk swoimi innowacyjnymi metodami dekryptażu walnie przyczynił się do zwycięstwa Aliantów nad hitlerowskimi Niemcami.
Ceremonia wręczenia medalu odbędzie się we wtorek, 4 września 2012, w Centrum Szkolenia Sił Połączonych w Bydgoszczy.
komentarze