moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

„Paszporty Ładosia” ratowały życie

3262 nazwisk znalazło się na liście zidentyfikowanych osób pochodzenia żydowskiego, których polscy dyplomaci w Szwajcarii próbowali ratować w czasie II wojny światowej wystawiając im fałszywe paszporty. Publikacja Instytutu Pileckiego zawiera spis tylko części osób objętych akcją, według badaczy mogło ich być nawet 8-10 tys.

– Nasza publikacja to pierwsza próba odtworzenia imiennej listy posiadaczy dokumentów, które symbolicznie nazwano „paszportami życia” – mówił dr Wojciech Kozłowski, dyrektor Instytutu Pileckiego, podczas konferencji w Warszawie. Na spotkaniu w IP zaprezentowano książkę „Lista Ładosia”, czyli imienny spis 3262 Żydów zagrożonych zagładą, którym w czasie wojny polskie poselstwo w Szwajcarii wystawiło fałszywe paszporty. Dokumenty te wielu z nich pomogły uniknąć wywózek do obozów zagłady i przetrwać Holokaust. – Publikacja ma przełomowe znaczenie dla ukazania zaangażowania państwa polskiego w organizację pomocy dla ludności żydowskiej zagrożonej Holokaustem – zauważył Piotr Gliński, minister kultury.

Lista dotyczy działalności tzw. grupy berneńskiej, czyli polskich dyplomatów z poselstwa RP w Bernie oraz przedstawicieli organizacji żydowskich. Liderem grupy był Aleksander Ładoś, pełniący w czasie wojny misję polskiego posła w Bernie.

Od 1941 roku do końca 1943 roku członkowie grupy nielegalnie kupowali, sporządzali i dostarczali osobom zagrożonym zagładą sfałszowane paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa czterech państw Ameryki Południowej i Środkowej: Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru. Latynoamerykańskie paszporty pomagały ich posiadaczom uniknąć wywózek do obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano zwykle do obozów dla internowanych, gdzie pewna część doczekała końca wojny. Oprócz Ładosia w akcję paszportową zaangażowani byli pracownicy konsulatu: Stefan Ryniewicz, Konstanty Rokicki, Juliusz Kühl oraz członkowie żydowskich organizacji: Abraham Silberschein i Chaim Eiss.

– Pełna liczba osób, którym wystawiono dokumenty pozostaje nieznana, jednak zachowane numery seryjne oraz raporty Silberscheina pozwalają oszacować, że akcja paszportowa mogła objąć 8-10 tys. osób – mówił dr Jakub Kumoch, ambasador Polski w Szwajcarii i redaktor naukowy publikacji. Z tej grupy badaczom udało się zidentyfikować 3262 osoby. Większość z nich – 2306 osób – to obywatele Polski, 381 – Niemiec i 377 – Holandii.

Na liście można znaleźć m.in. nazwiska uczestników powstania w getcie warszawskim Cywii Lubetkin i Icchaka Cukiermana oraz Adama Daniela Rotfelda, późniejszego polskiego ministra spraw zagranicznych. – Grupa Ładosia pomagała też Żydom z 12 innych krajów europejskich m.in. Czechosłowacji, Austrii, Francji i Węgier – dodała Monika Maniewska z IP, współautorka „Listy Ładosia”.

Spośród tych 3262 osób ocalało 796 Żydów, 957 nie udało się przeżyć wojny, losy pozostałych są nieznane. Zdaniem badaczy, liczba uratowanych dzięki grupie berneńskiej osób jest jednak znacznie dłuższa. – Szacujemy, że grupa Ładosia przyczyniła się do ocalenia 2-3 tys. Żydów – podał dr Kumoch.

Publikacja opracowana i wydana przez Instytut Pileckiego jest efektem blisko dwuletnich badań. Autorzy opracowania: dr Kumoch, Monika Maniewska, Jędrzej Uszyński i Bartłomiej Zygmunt prace badawcze prowadzili przy wsparciu ekspertów z Instytutu Pamięci Narodowej, Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Przeszukali wiele archiwów, między innymi Bad Arolsen, Yad Vashem czy Archiwum Akt Nowych w Warszawie

Jak zapowiedział dyrektor Instytutu, badania będą kontynuowane. – Planujemy wydać kolejną, uaktualnioną listę i mamy nadzieje, że dzięki rozpowszechnieniu wiedzy o grupie Ładosia zgłoszą się do nas osoby, które pomogą dotrzeć do informacji o kolejnych osobach objętych akcją paszportową – apelował dr Kozłowski.

Publikacja „Lista Ładosia” od przyszłego tygodnia będzie dostępna przez stronę Instytutu Pileckiego. Tam też można znaleźć elektroniczną wersję tej listy.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Igor Smirnow/ KPRP, Anna Dąbrowska

dodaj komentarz

komentarze


Żołnierz na urlopie i umowie zlecenie?
Na Baltexpo o bezpiecznym morzu
Koniec dzieciństwa
Terytorialsi dłużej będą wspierać Straż Graniczną
Sk@rp do ochrony wybrzeża
Europa ma być zdolna do obrony
Abolicja dla ochotników
Maratońskie święto w Warszawie
F-35 z Norwegii znowu w Polsce
Historia jest po to, by z niej czerpać
Baltexpo ‘25 wystartowały
Rozkaz: zatankować kompanię Abramsów
Terytorialsi ćwiczyli taktykę i walkę z pożarem
RAF nad Polską. Cel: patrolować i odstraszać
Unia chce zbudować „mur dronowy"
Żandarmeria skontroluje także cywilów
W obronie gazoportu
Władze USA zapowiadają poważne zmiany w amerykańskiej armii
Para ratowników i pies w kopalni złota
Medale pięcioboistów Wojska Polskiego
Logistycy świętują
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Od doświadczeń z wojny do pokolenia Z
Natowska sieć rurociągów obejmie Polskę
Cios w plecy
AWL zainaugurowała rok akademicki 2025/26
Polski „Wiking” dla Danii
Wyzwaniem – czas
Brytyjczycy na wschodniej straży
Wyspa komandosów i walka z morskim żywiołem
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Bataliony Chłopskie – bojowe szeregi polskiej wsi
Kraków – strategiczne centrum wojskowej medycyny
Polsko-unijne rozmowy o „murze dronowym”
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
15 lat pomocy i pamięci
Umowa na rakiety do F-35 jeszcze w tym roku
Norwegowie zaczynają szkolenia Ukraińców w Polsce
Wioślarze mistrzami świata, a pięcioboiści znów na podium
Koniec pewnej epoki
Speczespół wybierze „Orkę”
Rozwijanie śmigłowcowych zdolności
Wojsko podzieli się Merkurym 2.0
Żołnierze testują nowoczesne drony. To polska robota
Apache i Chinook a sprawa polska
Nowe horyzonty medyków
Kircholm 1605
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
Rekompensaty na nowych zasadach
Owad z drukarki
Przedwczesny triumf
„Road Runner” w Libanie
Drony w natarciu
Medycyna na trudne czasy
Jak skutecznie szkolić polskie wojsko?
Trwa dobra passa reprezentantów Wojska Polskiego
Świadczenia mieszkaniowe w górę
Pokój na Bliskim Wschodzie? Podpisano kluczowe porozumienie
Wkrótce rusza pilotaż powszechnych szkoleń obronnych
Komandosi szkolą cywilnych medyków
Jednym głosem w sprawie obronności
W crossie w Lublińcu powtórka sprzed roku
W poszukiwaniu majora Serafina
Strategiczna inwestycja w Bumarze-Łabędy
Ustawa schronowa – nowe obowiązki dla deweloperów
Lubuscy pancerniacy sforsują Odrę
Pływali jak morscy komandosi
Kawaleria pancerna spod znaku 11

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO