moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Monument pamięci

Warszawski Grób Nieznanego Żołnierza, miejsce państwowych uroczystości i ważny symbol pamięci, ma już 88 lat. 2 listopada 1925 roku złożono tutaj ciało nieznanego polskiego żołnierza, obrońcy Lwowa. Dziś płonie tu wieczny znicz, służbę pełni warta honorowa, a odwiedzić grób protokół dyplomatyczny nakazuje wszystkim zagranicznym delegacjom.


Pomysł budowy symbolicznego grobu upamiętniającego bezimiennych poległych żołnierzy narodził się po I wojnie. – W Polsce zabiegi o wybudowanie w Warszawie takiego pomnika-grobu podjęto w 1921 roku – mówi historyk Waldemar Strzałkowski, autor książek o Grobie Nieznanego Żołnierza.

Jednak dopiero cztery lata później na lokalizację grobu wybrano centralny punkt kolumnady warszawskiego Pałacu Saskiego, wówczas będącego siedzibą Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

W listopadzie 1925 roku podczas specjalnej ceremonii sprowadzono z Cmentarza Obrońców Lwowa szczątki bezimiennego polskiego żołnierza. Pobojowisko, z którego ekshumowano jego ciało, wybrano w drodze losowania spośród 15 pól bitewnych z lat 1918–1920.

Szczątki nieznanego obrońcy Lwowa – 14-letniego ochotnika w maciejówce – 2 listopada 1925 r. spoczęły w zaprojektowanym przez rzeźbiarza Stanisława Ostrowskiego grobowcu pod kolumnadą Pałacu Saskiego. Prezydent Stanisław Wojciechowski zapalił przy grobie wieczny ogień, a pierwszą wartę zaciągnęli kombatanci powstania styczniowego.

– W okresie międzywojennym młode pary zaraz po ślubie składały tam kwiaty – opowiada Waldemar Strzałkowski. Jak dodaje, przed grobem obowiązywał też zwyczaj zdejmowania nakrycia głowy, a żołnierze przechodząc obok niego, salutowali.


Grób nie uniknął zniszczenia podczas wojny. Pod koniec 1944 roku wycofujące się z Warszawy niemieckie oddziały wysadziły w powietrze Pałac Saski. Ocalała tylko część arkad nad samym grobem. Po wkroczeniu polskich wojsk 17 stycznia 1945 roku żołnierze rozpalili przy jego gruzach ognisko. Honorową wartę zaciągnęły kobiety z 1 Samodzielnego Batalionu im. Emilii Plater.

Monument odbudowano, odnawiając trzy środkowe arkady pałacu, i odsłonięto ponownie 9 maja 1946 roku. Komunistyczne władze dodały na nim tablice upamiętniające walki z okresu II wojny, usunęły za to przedwojenne płyty z nazwami pól bitewnych z lat 1914–1920.

Grób Nieznanego Żołnierza był potem kilkakrotnie remontowany, jednak najważniejsze zmiany nastąpiły po 1989 roku. Dzięki pracy zespołu pod kierunkiem Waldemara Strzałkowskiego, powołanego przez ówczesnego wiceministra obrony Bronisława Komorowskiego, 11 listopada 1990 roku na filarach grobu zamontowano kopie czterech tablic z 1925 roku. Odsłonięto też 14 nowych płyt, które upamiętniają 180 najważniejszych bitew w historii Polski. – To była jedna z najważniejszych chwil w historii grobu – uważa historyk.

– Dziś przy Grobie Nieznanego Żołnierza płonie wieczny znicz, a wartę honorową pełnią żołnierze Batalionu Reprezentacyjnego WP – wylicza pomocnik dowódcy Garnizonu Warszawa ds. ceremoniału wojskowego płk Mariusz Kubarek. Protokół dyplomatyczny nakazuje odwiedzić grób wszystkim przybywającym do Polski delegacjom zagranicznym.

Obchodzone są tutaj też najważniejsze święta państwowe. Teraz wkoło grobu kończy się trwający od pół roku remont. Nowa nawierzchnia placu Marszałka Józefa Piłsudskiego ma być gotowa na uroczystości Święta Niepodległości 11 listopada.

* * * * *

Pomysł oddania hołdu poległym w walkach nieznanym żołnierzom narodził się po I wojnie światowej we Francji. Jednak pierwszy taki symboliczny grób powstał 11 listopada 1920 r. w Wielkiej Brytanii w londyńskim opactwie westminsterskim. Tego samo dnia do Paryża dotarł pociąg z ciałem nieznanego żołnierza spod Verdun, jednak grób pod Łukiem Triumfalnym nie był jeszcze wykończony. Trumnę umieszczono tam dopiero 28 stycznia 1921 r. W tym samym roku w podobny sposób uczczono poległych wojskowych w USA na waszyngtońskim cmentarzu Arlington.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Zbigniew Furman

dodaj komentarz

komentarze


Grupa WB rozszerza ofertę Warmate’ów
Unia chce zbudować „mur dronowy"
Polskie wojsko na Gotlandii
Polsko-unijne rozmowy o „murze dronowym”
Bohaterowie, których etos trwa
Cichociemni w oczach swoich następców
Soboty z wojskiem
Umowa na rakiety do F-35 jeszcze w tym roku
Podniebny sprawdzian
Rozkaz: zatankować kompanię Abramsów
Od doświadczeń z wojny do pokolenia Z
Święto w stolicy polskiego pentatlonu
Maratońskie święto w Warszawie
WOT na froncie walki w cyberprzestrzeni
Medale pięcioboistów Wojska Polskiego
Taktyczne nowości (nie tylko) dla służb
W Sejmie o konsultacjach z sojusznikami
K2 bardziej polski i... bezpieczny dla załogi
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Wioślarze mistrzami świata, a pięcioboiści znów na podium
Brytyjczycy żegnają Malbork
Pięciobojowe duety na medal
Szpej, czyli ma być skrojone na miarę
Kolejne Legwany dla Wojska Polskiego
Polska nadal będzie finansować Stralinki dla Ukrainy
Kluczowa inwestycja dla sojuszników
Jak postępuje modernizacja sił powietrznych?
Norwegowie zaczynają szkolenia Ukraińców w Polsce
Pomoc dla rodziny w Wyrykach
Szczeciński Korpus rośnie w siłę
Brytyjczycy na wschodniej straży
Rekompensaty na nowych zasadach
Dwie agresje, dwie okupacje
„Gaudeamus igitur” u wojskowych medyków
Rekordowy rocznik rozpoczął naukę na WAT
Jednym głosem w sprawie obronności
Nielekka budowa kompleksu dla 21 Lekkiego Batalionu Górskiego
W obronie gazoportu
Cios w plecy
„Road Runner” w Libanie
Orlik na Alfę
Kawaleria pancerna spod znaku 11
Człowiek w pętli
Nurkowie kontra dywersanci
Na tropie Bursztynowej Komnaty
Zawiszacy mają „Zjawę”
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
W poszukiwaniu majora Serafina
Polski „Wiking” dla Danii
Śmierć żołnierza Wojsk Obrony Terytorialnej
Krótka droga na Gotlandię
Kircholm 1605
Przedwczesny triumf
Obowiązek budowy schronów staje się faktem
Szósta generacja myśliwców coraz bliżej
„Cichociemni – Pług”. Premiera dokumentu
Żołnierze USA i Bradleye jadą do Polski
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Su-22 odleciały. Teraz w Mirosławcu rządzą Bayraktary
Medale na ściance i na torze regatowym
Władze USA zapowiadają poważne zmiany w amerykańskiej armii
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Żandarmeria skontroluje także cywilów
RAF nad Polską. Cel: patrolować i odstraszać
Koniec dzieciństwa
Rosja eskaluje napięcie w Europie Wschodniej
Europa ma być zdolna do obrony
Speczespół wybierze „Orkę”

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO