moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Monument pamięci

Warszawski Grób Nieznanego Żołnierza, miejsce państwowych uroczystości i ważny symbol pamięci, ma już 88 lat. 2 listopada 1925 roku złożono tutaj ciało nieznanego polskiego żołnierza, obrońcy Lwowa. Dziś płonie tu wieczny znicz, służbę pełni warta honorowa, a odwiedzić grób protokół dyplomatyczny nakazuje wszystkim zagranicznym delegacjom.


Pomysł budowy symbolicznego grobu upamiętniającego bezimiennych poległych żołnierzy narodził się po I wojnie. – W Polsce zabiegi o wybudowanie w Warszawie takiego pomnika-grobu podjęto w 1921 roku – mówi historyk Waldemar Strzałkowski, autor książek o Grobie Nieznanego Żołnierza.

Jednak dopiero cztery lata później na lokalizację grobu wybrano centralny punkt kolumnady warszawskiego Pałacu Saskiego, wówczas będącego siedzibą Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

W listopadzie 1925 roku podczas specjalnej ceremonii sprowadzono z Cmentarza Obrońców Lwowa szczątki bezimiennego polskiego żołnierza. Pobojowisko, z którego ekshumowano jego ciało, wybrano w drodze losowania spośród 15 pól bitewnych z lat 1918–1920.

Szczątki nieznanego obrońcy Lwowa – 14-letniego ochotnika w maciejówce – 2 listopada 1925 r. spoczęły w zaprojektowanym przez rzeźbiarza Stanisława Ostrowskiego grobowcu pod kolumnadą Pałacu Saskiego. Prezydent Stanisław Wojciechowski zapalił przy grobie wieczny ogień, a pierwszą wartę zaciągnęli kombatanci powstania styczniowego.

– W okresie międzywojennym młode pary zaraz po ślubie składały tam kwiaty – opowiada Waldemar Strzałkowski. Jak dodaje, przed grobem obowiązywał też zwyczaj zdejmowania nakrycia głowy, a żołnierze przechodząc obok niego, salutowali.


Grób nie uniknął zniszczenia podczas wojny. Pod koniec 1944 roku wycofujące się z Warszawy niemieckie oddziały wysadziły w powietrze Pałac Saski. Ocalała tylko część arkad nad samym grobem. Po wkroczeniu polskich wojsk 17 stycznia 1945 roku żołnierze rozpalili przy jego gruzach ognisko. Honorową wartę zaciągnęły kobiety z 1 Samodzielnego Batalionu im. Emilii Plater.

Monument odbudowano, odnawiając trzy środkowe arkady pałacu, i odsłonięto ponownie 9 maja 1946 roku. Komunistyczne władze dodały na nim tablice upamiętniające walki z okresu II wojny, usunęły za to przedwojenne płyty z nazwami pól bitewnych z lat 1914–1920.

Grób Nieznanego Żołnierza był potem kilkakrotnie remontowany, jednak najważniejsze zmiany nastąpiły po 1989 roku. Dzięki pracy zespołu pod kierunkiem Waldemara Strzałkowskiego, powołanego przez ówczesnego wiceministra obrony Bronisława Komorowskiego, 11 listopada 1990 roku na filarach grobu zamontowano kopie czterech tablic z 1925 roku. Odsłonięto też 14 nowych płyt, które upamiętniają 180 najważniejszych bitew w historii Polski. – To była jedna z najważniejszych chwil w historii grobu – uważa historyk.

– Dziś przy Grobie Nieznanego Żołnierza płonie wieczny znicz, a wartę honorową pełnią żołnierze Batalionu Reprezentacyjnego WP – wylicza pomocnik dowódcy Garnizonu Warszawa ds. ceremoniału wojskowego płk Mariusz Kubarek. Protokół dyplomatyczny nakazuje odwiedzić grób wszystkim przybywającym do Polski delegacjom zagranicznym.

Obchodzone są tutaj też najważniejsze święta państwowe. Teraz wkoło grobu kończy się trwający od pół roku remont. Nowa nawierzchnia placu Marszałka Józefa Piłsudskiego ma być gotowa na uroczystości Święta Niepodległości 11 listopada.

* * * * *

Pomysł oddania hołdu poległym w walkach nieznanym żołnierzom narodził się po I wojnie światowej we Francji. Jednak pierwszy taki symboliczny grób powstał 11 listopada 1920 r. w Wielkiej Brytanii w londyńskim opactwie westminsterskim. Tego samo dnia do Paryża dotarł pociąg z ciałem nieznanego żołnierza spod Verdun, jednak grób pod Łukiem Triumfalnym nie był jeszcze wykończony. Trumnę umieszczono tam dopiero 28 stycznia 1921 r. W tym samym roku w podobny sposób uczczono poległych wojskowych w USA na waszyngtońskim cmentarzu Arlington.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Zbigniew Furman

dodaj komentarz

komentarze


Owad z drukarki
Norwegowie zaczynają szkolenia Ukraińców w Polsce
Dzień Bezpieczeństwa na Baltexpo
W poszukiwaniu majora Serafina
Ustawa schronowa – nowe obowiązki dla deweloperów
Polskie „Tygrysy” nagrodzone w Portugalii
Kaczka wodno-lądowa (nie dziennikarska)
Rozkaz: zatankować kompanię Abramsów
F-35 z Norwegii znowu w Polsce
Konie dodawały pięciobojowi szlachetności
Ograniczenia w ruchu lotniczym na wschodzie Polski
Jak skutecznie szkolić polskie wojsko?
Terytorialsi dłużej będą wspierać Straż Graniczną
Lubuscy pancerniacy sforsują Odrę
Wioślarze mistrzami świata, a pięcioboiści znów na podium
Kopuła nad bewupem
Wojsko podzieli się Merkurym 2.0
Medycyna na trudne czasy
Zjednoczyć wysiłek w przeciwdziałaniu presji migracyjnej
Władze USA zapowiadają poważne zmiany w amerykańskiej armii
W wojsku orientują się najlepiej
„Road Runner” w Libanie
Jednym głosem w sprawie obronności
Apache i Chinook a sprawa polska
Żołnierz na urlopie i umowie zlecenie?
Koniec dzieciństwa
Drony w natarciu
Dziki na Legwanach
Koniec pewnej epoki
AWL zainaugurowała rok akademicki 2025/26
Przedwczesny triumf
Wyzwaniem – czas
Maratońskie święto w Warszawie
Weterani pamiętają
Wyspa komandosów i walka z morskim żywiołem
Para ratowników i pies w kopalni złota
Historia jest po to, by z niej czerpać
Wkrótce rusza pilotaż powszechnych szkoleń obronnych
Od doświadczeń z wojny do pokolenia Z
Świadczenia mieszkaniowe w górę
Kawaleria pancerna spod znaku 11
Okiełznać Borsuka
Nowe horyzonty medyków
Trwa dobra passa reprezentantów Wojska Polskiego
MON chce nowych uprawnień dla marynarki
Rozwijanie śmigłowcowych zdolności
Pływali jak morscy komandosi
W obronie gazoportu
Kraków – strategiczne centrum wojskowej medycyny
Na Baltexpo o bezpiecznym morzu
Rekompensaty na nowych zasadach
GROM w obiektywie. Zobaczcie sami!
Natowska sieć rurociągów obejmie Polskę
Brytyjczycy na wschodniej straży
Strategiczna inwestycja w Bumarze-Łabędy
Europa ma być zdolna do obrony
Polsko-unijne rozmowy o „murze dronowym”
Terytorialsi ćwiczyli taktykę i walkę z pożarem
Baltexpo ‘25 wystartowały
Abolicja dla ochotników
Kircholm 1605
Australijski AWACS rozpoczął misję w Polsce
Polski „Wiking” dla Danii
Bataliony Chłopskie – bojowe szeregi polskiej wsi
Żołnierze testują nowoczesne drony. To polska robota
MSPO 2025 – serwis specjalny „Polski Zbrojnej”
Medale pięcioboistów Wojska Polskiego
Unia chce zbudować „mur dronowy"
Pokój na Bliskim Wschodzie? Podpisano kluczowe porozumienie
Speczespół wybierze „Orkę”
RAF nad Polską. Cel: patrolować i odstraszać

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO