W bydgoskim Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych (CDiS SZ) trwają przygotowania do międzynarodowej konferencji naukowej GlobState III, która będzie poświęcona zasadom sztuki wojennej i operacyjnej w kontekście przyszłego środowiska bezpieczeństwa – z perspektywy Europy środkowo-wschodniej.

Konferencja odbędzie się w dniach 16-20 listopada 2020 r., a udział w niej zadeklarowało wielu wyższych dowódców Sił Zbrojnych RP oraz NATO, a także liczne grono krajowych i zagranicznych ekspertów oraz naukowców w dyscyplinie nauk o bezpieczeństwie.

Konferencja GlobState III jest kolejnym przedsięwzięciem realizowanym przez CDiS SZ w ramach kampanii analiz środowiska bezpieczeństwa i środowiska operacyjnego pod nazwą „Nowe Urządzenie Polskie” – NUP 2X35. NUP 2X35 jest zainicjowanym półtora roku temu przez szefa Sztabu Generalnego WP projektem, którego istotą jest podjęcie debaty ukierunkowanej na określenie, jak ma wyglądać „urządzenie” Sił Zbrojnych RP w XXI wieku. Podstawą do tego musi być jednak zidentyfikowanie i analiza wiodących trendów oraz czynników w środowisku bezpieczeństwa Polski w perspektywie najbliższych lat. To z kolei pozwoli na określenie zmian w środowisku operacyjnym, w którym będą działać nasze siły zbrojne, a w dalszej kolejności takie przygotowanie ich do użycia, żeby mogły sprostać przyszłym wyzwaniom.
Na polecenie szefa Sztabu Generalnego WP kampanię NUP 2X35 koordynuje Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych. Instytucja ta, która w ciągu kilku lat urosła do rangi wojskowego think tanku, posiada znaczący potencjał intelektualny i jest organizatorem wielu przedsięwzięć o charakterze naukowym. Tylko w ramach kampanii NUP 2X35 bydgoskie Centrum zorganizowało, oprócz konferencji naukowych z cyklu GlobState (GlobState I oraz GlobState II), ok. 20 seminariów i webinariów z udziałem naukowców oraz ekspertów zajmujących się szeroko rozumianą problematyką bezpieczeństwa. Wokół CDiS SZ zgromadziły się wspólnoty ekspertów z kilkudziesięciu uczelni i instytucji naukowych, prowadząc debaty o – między innymi – geopolityce, ekonomii, klimacie, urbanizacji, demografii, rozwoju technologii oraz wpływie tych czynników na bezpieczeństwo państwa i prowadzenie operacji przez siły zbrojne.

We współczesnym świecie widmo konfliktu zbrojnego nie jest jedynym zagrożeniem, a bezpieczeństwo państwa ma wiele wymiarów. Stąd też w analizach na ten temat trzeba wyjść poza zagadnienia stricte wojskowe – z zakresu strategii, sztuki operacyjnej czy taktyki. Świat ciągle nas zaskakuje, pojawiają się wciąż nowe zagrożenia i nowe wyzwania. Choćby ostatnio: pandemia COVID-19, która „zdemolowała” dotychczasowe życie i rzuciła wyzwanie całej społeczności międzynarodowej, wszystkim państwom, ich gospodarkom, systemom zdrowia oraz systemom bezpieczeństwa, w tym siłom zbrojnym. Doświadczamy więc na własne oczy swoistego testowania odporności państwa. Kompleksowe, wielodomenowe analizy w ramach kampanii NUP 2X35 mają właśnie temu służyć, udzielając odpowiedzi na pytania – jak przygotować państwo i jego siły zbrojne na nowe zagrożenia wynikające z procesów globalizacji, z rywalizacji w cyberprzestrzeni oraz we wprowadzaniu nowych technologii, ze zmian klimatycznych i demograficznych, a także kataklizmów na miarę obecnej pandemii.

Dostrzegamy, że zmiany zachodzące w środowisku bezpieczeństwa, a pośrednio i w środowisku operacyjnym, stają się coraz bardziej zaskakujące, wielowymiarowe, złożone, a nawet trudno przewidywalne. Dowódcy oraz sztabowcy, planując operacje, muszą więc często wyjść poza wiedzę wojskową. Potrzebują rozumienia zjawisk geopolitycznych, makroekonomicznych, społecznych, klimatycznych i tych zachodzących w świecie technologii. Dlatego też głównym celem kampanii NUP 2X35 jest wypracowanie nowego spojrzenia na rozwój oraz przygotowanie Sił Zbrojnych RP do działania w odpowiedzi na zidentyfikowane wyzwania.

Centrum Doktryn i Szkolenia SZ do prac w ramach NUP 2X35 zaprosiło szerokie grono naukowców oraz ekspertów, zarówno wojskowych, jak i cywilnych. Dzięki temu powstała przestrzeń, która z jednej strony stwarza siłom zbrojnym możliwość absorbowania wiedzy eksperckiej ze środowiska akademickiego, z drugiej zaś daje uczelniom wyższym i ośrodkom naukowo-badawczym szanse upowszechniania wyników badań, a tym samym oddziaływania na środowiska cywilne na rzecz proobronnej edukacji społeczeństwa. Miejscem dyskusji są konferencje naukowe, warsztaty, seminaria, a w ostatnim czasie – ze względu na pandemię – głównie internet i organizowane w środowisku sieciowym webinaria.

Z wyników tych prac korzystali między innymi twórcy Narodowej Strategii Bezpieczeństwa. Stanowią one też istotny wkład w opracowywaną w Sztabie Generalnym WP Wielodomenową Koncepcję Operacyjną Sił Zbrojnych RP. Analizy w ramach kampanii NUP 2X35 wzbudzają także odzew i zainteresowanie w strukturach oraz centrach eksperckich NATO, czyli tam, gdzie wypracowywane są koncepcje operacyjne całego Sojuszu, w tym Strategic Foresight Analysis. Oficerowie – analitycy CDiS SZ także mają więc w nich swój skromny udział, przedstawiając nasze prace i narodowe stanowisko w gremiach NATO. Mając to na uwadze, zbliżająca się konferencja GlobState III wyjdzie poza krajowe „podwórko” i będzie miała wymiar międzynarodowy, z udziałem cywilnych ekspertów oraz naukowców, a także wojskowych praktyków z wielu państw sojuszniczych. Poprzednie konferencje GlobState miały na celu określenie wyzwań dla Polski w kontekście zmian w środowisku bezpieczeństwa. Natomiast obecna przedstawi te wyzwania z perspektywy Europy środkowo-wschodniej, a do tego podejmie tematykę zmian w zasadach sztuki wojennej i operacyjnej. Kilkudniowa debata zostanie podzielona na kilka obszarów tematycznych, a wystąpienia i dyskusje będą przebiegać w odrębnych panelach.

Poniżej główne zagadnienia debaty:

Przyszłe środowisko bezpieczeństwa i środowisko operacyjne z perspektywy wschodniej flanki NATO.
Zmiany geopolityczne w XXI wieku.
Środowisko bezpieczeństwa w świecie postpandemicznym.
Działania i zagrożenia w cyberprzestrzeni.
Wyzwania związane z użyciem nowych technologii na współczesnym polu walki.
Zasady sztuki operacyjnej w teorii i praktyce.
Operacje połączone a operacje wielodomenowe.
Metodyka prowadzenia analiz środowiska bezpieczeństwa.
Przywództwo wojskowe w przyszłości.

W związku z międzynarodowym charakterem konferencji odbędzie się ona w języku angielskim. A mając na uwadze pandemię COVID-19, zostanie przeprowadzona metodą hybrydową, przede wszystkim on-line. Z jej szczegółami organizacyjnymi można się zapoznać na stronie internetowej www.cdissz.wp.mil.pl w zakładce: GlobState III.

W najbliższych dniach zainteresowanym zostanie przedstawiony dokładny program konferencji, będą też udostępniane kolejne informacje i komunikaty. Natomiast szczegółowe omówienia dyskusji panelowych będzie można śledzić codziennie w trakcie konferencji na stronie internetowej CDiS SZ.

Tekst: Grzegorz Knasiak