moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Zagon na Korosteń – czyli największy rajd kawaleryjski XX wieku

Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku polscy ułani przeprowadzili największy rajd kawaleryjski XX wieku. Chodzi o zagon na Korosteń, który trwał od 8 do 12 października 1920 roku. Operacja trwała dokładnie 102 godziny. Przez ten czas kawalerzyści przebyli 250 kilometrów, rozbili dwie bolszewickie brygady, wzięli do niewoli 4 tysiące jeńców, zdobyli także m.in. 22 działa, ponad 100 karabinów maszynowych.

Jednym z tradycyjnych sposobów walki jazdy były zagony. Polegały one na wykonaniu wypadu w głąb terytorium przeciwnika w celu wzięcia jeńców i łupów. Celowali w tym zwłaszcza Tatarzy. Innym celem zagonu było zdezorganizowanie obrony przeciwnika i odwrócenie uwagi od działań głównych sił. W XX wieku odpowiednikiem zagonów są działania rajdowe. Rajd, podobnie jak zagon, polega na dokładnym rozpoznaniu, szybkim wejściu w ugrupowanie przeciwnika, uderzeniu i planowym wycofaniu. Rajdy na głębokie tyły przeciwnika należą do najniebezpieczniejszych i najbardziej śmiałych działań bojowych.

W 1920 roku polscy kawalerzyści przeprowadzili największy rajd kawaleryjski XX wieku. Chodzi o zagon na Korosteń, który trwał od 8 do 12 października, a przeprowadził go Korpus Jazdy. Składał się on z dwóch dywizji jazdy po dwie brygady i liczył ogółem 12 pułków ułanów i szwoleżerów. Były to zarówno pułki regularne, jak i rezerwowe (z numeracją zaczynającą się od 100) oraz ochotnicze (z numeracją zaczynającą się od 200).

Do 1 Dywizji Jazdy należała 6 Brygada Jazdy, nazywana „Żelazną”. Była ona dowodzona przez płk. Konstantego Plisowskiego i składała się z 1 Pułku Ułanów Krechowieckich, 12 Pułku Ułanów Podolskich i 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich oraz 1 i 2 baterii 3 dywizjonu artylerii konnej. Dywizję tworzyła też 7 Brygada Jazdy płk. Henryka Brzezowskiego. W jej skład wchodziły: 2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich, 8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego i 9 Pułk Ułanów oraz 2 bateria 6 dak. Do 1 Dywizji Jazdy należał Batalion Szturmowy kpt. Stanisława Maczka.

2 Dywizją Jazdy dowodził płk Gustaw Orlicz-Dreszer. Dywizja miała dwie brygady. 8 Brygada Jazdy pod dowództwem podpułkownika Stanisława Grzmota-Skotnickiego składała się z 202 Pułku Ułanów Grochowskich, 108 Pułku Ułanów, 115 Pułku Ułanów oraz 8 dywizjonu artylerii konnej. 9 Brygada Jazdy mjr. Jana Głogowskiego składała się z 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, 201 Pułku Szwoleżerów i 203 Pułku Ułanów oraz 1 baterii 4 dywizjonu artylerii konnej. Pułki były zgrane i zaprawione w boju. Nacierały na każdego i zawsze zwyciężały. Korpusem Jazdy dowodził dowódca 1 Dywizji Jazdy, płk Juliusz Rómmel. Szefem sztabu Korpusu był rtm. Aleksander Pragłowski, szef sztabu tejże samej dywizji jazdy.

Sztab Korpusu opracował dwa warianty działań, które przedłożył dowodzącemu 6 Armią gen. S. Hallerowi. Były to zagon na Kijów i zagon na Korosteń. Ten ostatni był ważnym węzłem kolejowym na północny zachód od Kijowa. Jego zniszczenie sparaliżowałoby całkowicie komunikację przeciwnika na froncie. Naczelne Dowództwo wyraziło zgodę na zagon na Korosteń.

Operacja ta, podobnie jak większość akcji podczas tamtej wojny, była wielką improwizacją. Brakowało amunicji artyleryjskiej, a konie w dywizjonach artylerii nie były zdolne do marszu kłusem. Z tego powodu płk Rómmel, sam artylerzysta konny, podjął decyzję, że marsze podczas zagonu będą wykonywane stępem. Było to usypiające tempo, przez które w nocy rwały się kolumny.

Początek zagonu został wyznaczony na 8 października. Wcześniej patrole wysadziły mosty kolejowe. Dzięki temu unieruchomiono trzy bolszewickie pociągi pancerne, które mogły zablokować zagon. Korpus maszerował na Korosteń czterema kolumnami. Po dwóch dniach marszu przerywanego potyczkami z bolszewikami, Korpus dotarł do miasta o świcie. Rozpoczęło się natarcie.

Od wschodu do miasta wdarły się pułki 1 Dywizji Jazdy. Z kolei 2 Dywizja odcięła bolszewikom odwrót. 4 Szwadron 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich por. Jakubowskiego zdobył dworzec atakiem na bagnety. Pancerny pociąg został zniszczony ogniem baterii artylerii konnej, którą dowodził jednooki por. Kopański. Jak wspominał płk Rómmel „bateria ta […] odznaczyła się ponad wszelką pochwałę, działając stale poszczególnymi działonami w pierwszych rzutach kawalerii”. Do południa zajęto całe miasto. Do niewoli wzięto parę tysięcy jeńców, zdobyto kilkadziesiąt armat, przejęto niezliczoną ilość amunicji. Zdobyto trzy pociągi pancerne („Groza”, „Komunar” i „Centobron”). Podczas walk o Korosteń poległo czterech oficerów (w tym por. Jakubowski) i 66 szeregowców. Rannych zostało dwóch oficerów i 171 szeregowców.

Dowódca korpusu postanowił wracać krótszą trasą wzdłuż toru kolejowego Korosteń – Zwiahel, aby oszczędzić siły ludzi i koni. 11 października, po zniszczeniu urządzeń na stacji i wysadzeniu mostu kolejowego na Słuczy oraz podpaleniu magazynów pułki ruszyły z powrotem na zachód. Po drodze dochodziło jeszcze do potyczek z oddziałami bolszewików. Tego dnia 1 pułk szwoleżerów „odparł” szarżę Brygady Baszkirskiej. W rozwiniętym szyku przy dźwiękach orkiestry brygada ruszyła stępem do szarży, ale zobaczywszy pełny pułk szwoleżerów przed sobą, wykonała regulaminowy „w tył zwrot” i zniknęła w lasach. W nocy podczas walki 8 Brygady Jazdy pod Rudnią Baranowską zginął dowódca 8 DAK-u, ppłk Artur baron Buol, Wegier. Jego ostatnie słowa brzmiały: „Spłacam Polsce dług Węgier za jej pomoc w powstaniu 1848 roku”. 12 października do korpusu dociera rozkaz informujący o podpisaniu rozejmu. Dalszy marsz staje się już marszem podróżnym.

Ocenia się, że podczas operacji Korpus przebył 250 kilometrów, rozbił dwie bolszewickie brygady, wziął do niewoli 4 tysiące jeńców, zdobył 22 działa, ponad 100 karabinów maszynowych oraz wiele sprzętu wojskowego. A swoimi działaniami całkowicie zdezorganizował obronę bolszewicką XII Armii.

ppłk Andrzej Łydka z Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych, znawca i miłośnik historii

dodaj komentarz

komentarze


Ocalały z transportu do Katynia
 
Przygotowania czas zacząć
Tusk i Szmyhal: Mamy wspólne wartości
Sprawa katyńska à la española
W Brukseli o wsparciu dla Ukrainy
Strażacy ruszają do akcji
Gen. Kukuła: Trwa przegląd procedur bezpieczeństwa dotyczących szkolenia
Kolejne FlyEle dla wojska
Strategiczna rywalizacja. Związek Sowiecki/ Rosja a NATO
Wojna w świętym mieście, część trzecia
Sandhurst: końcowe odliczanie
NATO on Northern Track
Bezpieczeństwo ważniejsze dla młodych niż rozrywka
Barwy walki
Morska Jednostka Rakietowa w Rumunii
W Rumunii powstanie największa europejska baza NATO
Więcej pieniędzy dla żołnierzy TSW
Wieczna pamięć ofiarom zbrodni katyńskiej!
Cyberprzestrzeń na pierwszej linii
Rakiety dla Jastrzębi
Potężny atak rakietowy na Ukrainę
Wojna w świętym mieście, część druga
Żołnierze-sportowcy CWZS-u z medalami w trzech broniach
Front przy biurku
Optyka dla żołnierzy
Wojna w świętym mieście, epilog
Polscy żołnierze stacjonujący w Libanie są bezpieczni
Koreańska firma planuje inwestycje w Polsce
Prawda o zbrodni katyńskiej
Zbrodnia made in ZSRS
Puchar księżniczki Zofii dla żeglarza CWZS-u
Głos z katyńskich mogił
Kosiniak-Kamysz o zakupach koreańskiego uzbrojenia
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Ramię w ramię z aliantami
Marcin Gortat z wizytą u sojuszników
Jakie wyzwania czekają wojskową służbę zdrowia?
SOR w Legionowie
Żołnierze ewakuują Polaków rannych w Gruzji
V Korpus z nowym dowódcą
Wojna w Ukrainie oczami medyków
Zmiany w dodatkach stażowych
Aleksandra Mirosław – znów była najszybsza!
Charge of Dragon
Przełajowcy z Czarnej Dywizji najlepsi w crossie
Zachować właściwą kolejność działań
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Na straży wschodniej flanki NATO
Systemy obrony powietrznej dla Ukrainy
25 lat w NATO – serwis specjalny
Szpej na miarę potrzeb
WIM: nowoczesna klinika ginekologii otwarta
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Rozpoznać, strzelić, zniknąć
Święto stołecznego garnizonu
Kadisz za bohaterów
Polak kandydatem na stanowisko szefa Komitetu Wojskowego UE
NATO na północnym szlaku
NATO zwiększy pomoc dla Ukrainy
Szarża „Dragona”
Mundury w linii... produkcyjnej
Odstraszanie i obrona

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO