W polskiej armii jest niemal 10 tysięcy weteranów misji poza granicami kraju. To oni, tysiące kilometrów od domów, dbali również o nasze bezpieczeństwo. Pełnili służbę w Iraku czy Afganistanie, stali na straży pokoju także na Wzgórzach Golan, w Wietnamie i na Bałkanach. W tym tygodniu weterani obchodzą swoje święto.
Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa oraz Międzynarodowy Dzień Uczestników Misji Pokojowych ONZ obchodzone są w Polsce po raz trzeci. Co roku gospodarzem jest inne miasto. Tym razem uroczystości zostały zorganizowane w Szczecinie. Gośćmi honorowymi będą Tomasz Siemoniak, minister obrony narodowej oraz Bartłomiej Sienkiewicz, minister spraw wewnętrznych.
Status weterana otrzymało już 9,6 tysiąca żołnierzy. Nie jest to liczba ostateczna, bo w sumie do Ministerstwa Obrony Narodowej wpłynęło ponad 10 tysięcy wniosków o przyznanie statusu. 500 żołnierzy uzyskało status weterana poszkodowanego.
W środę, a więc w przeddzień głównych obchodów Dnia Weterana, Stowarzyszenie Rannych zorganizowało zawody strzelnicze. – Chcieliśmy, aby środowisko żołnierzy weteranów poszkodowanych zintegrowało się, aby takie spotkania traktowali jako możliwość wymiany informacji na temat przysługujących im praw i wsparcia – mówi Tomasz Kloc, prezes Stowarzyszenia. Dodaje, że obchodzone od trzech lat święto weteranów jest w Polsce coraz popularniejsze. – Dzięki temu społeczeństwo bardziej rozumie i lepiej postrzega żołnierzy, którzy wyjeżdżają na misje. W tym roku w kampanię na rzecz budowania szacunku dla nich włączyły się gwiazdy, m.in. aktorka Małgorzata Kożuchowska czy kierowca rajdowy Krzysztof Hołowczyc. – To bardzo cenna inicjatywa – podkreśla Tomasz Kloc.
Film: MON
Dzięki uchwalonej w 2012 roku ustawie o weteranach żołnierze, którzy w czasie pełnienia misji zostali ranni, mogli korzystać m.in. z bezpłatnej pomocy psychologicznej, dopłaty do nauki czy dodatku finansowego. Tego rodzaju wsparcia udzielono 55 weteranom poszkodowanym (na kwotę 113.116,60 zł).
Nowe przepisy dały im także prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz bezpłatnych leków. Z kolei członkowie ich najbliższej rodziny mają prawo do bezpłatnej pomocy psychologa w jednostkach wojskowych lub ośrodkach zdrowia nadzorowanych przez MON.
Od 1953 roku w ponad 80 misjach i operacjach pokojowych organizowanych przez ONZ, OBWE i NATO uczestniczyło ponad 100 tysięcy polskich żołnierzy i pracowników cywilnych wojska. Pierwsze zwarte jednostki Wojska Polskiego pojawiły się w misjach wojskowych na szeroką skalę w 1973 roku podczas operacji UNEF II w Egipcie. Obecnie polscy żołnierze biorą udział w czterech misjach: w Afganistanie (PKW Afganistan), w Kosowie (PKW KFOR), w Bośni i Hercegowinie (PKW EUFOR/MITT) oraz w państwach bałtyckich (PKW Orlik). W trakcie misyjnej służby zginęło ponad stu Polaków. Najwięcej w Iraku (22 w latach 2003-2008) i w Afganistanie (43 od 2002 roku), dokąd Polska wysyłała najliczniejsze kontyngenty.