Oni przeżyli piekło wojny

wtorek, 26 listopada 2019

Jesteśmy bardzo zdziwieni, że nasze historie mogą państwa zainteresować – mówili bohaterowie wywiadów o II wojnie światowej podczas spotkania promocyjnego książki „Jedno z moich imion brzmi życie”. Wydana przez Wojskowy Instytut Wydawniczy publikacja to zbiór rozmów jakie dziennikarze i współpracownicy „Polski Zbrojnej” przeprowadzili z osobami, które przeżyły piekło wojny.

– Chcemy, by książka „Jedno z moich imion brzmi życie” trafiła do jak najszerszego grona czytelników. Dlatego spotykamy się tu dziś z państwem, by jej bohaterowie opowiedzieli wam o niej osobiście – mówiła Izabela Borańska-Chmielewska, redaktor naczelna „Polski Zbrojnej”, przedstawiając gości wieczoru autorskiego poświęconego książce „Jedno z moich imion brzmi życie”. Wczoraj wieczorem w warszawskim Przystanku Historia byli z nami Juliusz Kulesza „Julek”, ostatni żyjący żołnierz z załogi Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych w czasie Powstania Warszawskiego, Alina Dąbrowska „Falka”, więźniarka pięciu niemieckich obozów koncentracyjnych i Antoni Łapiński, zesłaniec, uczestnik bitwy pod Monte Cassino.

To trzech z 34 bohaterów rozmów, które przeprowadzili dziennikarze oraz współpracownicy „Polski Zbrojnej”. Wszystkie wywiady zostały opublikowane na łamach miesięcznika, a teraz zebrane w książce „Jedno z moich imion brzmi życie”. – Historie naszych bohaterów, choć oni nie chcą, by tak ich nazywać, są bardzo różne. Mamy nadzieję, że wywiady, które z nimi przeprowadziliśmy będą nicią łączącą nas z nimi. Nasza książka ma być sposobem na to, by tę nić wzmacniać – mówiła Izabela Borańska-Chmielewska.

– Jesteśmy zaskoczeni, zdziwieni i niezwykle szczęśliwi, że kogoś te historie interesują, że chcieliście państwo je spisać – mówiła jedna z bohaterek wieczoru, Alina Dąbrowska. Goście opowiadali o swoich wojennych przeżyciach, podkreślając, że wojna to coś okrutnego. – To, co wtedy przeżyliśmy zostało w nas na zawsze, wspomnienia bywają bardzo żywe – mówił Antoni Łapiński. – Nigdy więcej wojny! – takie przesłanie przewija się przez wszystkie karty tej wyjątkowej publikacji i być może ostatniego takiego świadectwa, jakie udało się zarejestrować w XXI wieku – podkreślał redaktor Piotr Korczyński, jeden z autorów rozmów.


Film: Paweł Sobkowicz/ portal polska-zbrojna.pl

O książce, pracy nad wywiadami i spotkaniach z rozmówcami, opowiadali autorzy książki, dziennikarze i współpracownicy „Polski Zbrojnej”. – Z tej pracy narodziły się przyjaźnie – zapewniał Jacek Matuszak. – W pewnym momencie bywałem u swoich rozmówczyń co najmniej raz na trzy tygodnie, a gdy tylko za długo się nie odzywałem, dzwoniły do mnie, by zapytać, czy wszystko u mnie gra – mówił o Danucie Przystasz i jej kuzynce.

– Mogę dziś ze stuprocentową pewnością powiedzieć, że te spotkania zmieniły moje życie – mówił Piotr Korczyński, redaktor ”Polski Zbrojnej Historia”. – Te spotkania były bardzo radosne. Nie zapomnę tryskającego humorem Witolda Kruczka-Abuładze i prof. Jerzego Majkowskiego, którego nie ma już z nami. Żartowaliśmy, śmialiśmy się... Nie było w tych spotkaniach patosu – wspominał Piotr Korczyński. – Z drugiej strony, świadomość tego, z kim się rozmawia, na początku budziła niepokój. Pamiętam, że przed spotkaniem z panią Aliną Dąbrowską biłem się z myślami. O co można pytać więźniarkę pięciu obozów koncentracyjnych? Wszystko wydawało się nie na miejscu. Na szczęście uśmiech pani Aliny rozwiewał każde niepokoje, jej otwartość sprawiała, ze wszystkie pytania były takie naturalne – dodał Korczyński.

Do niektórych rozmówców nie było łatwo dotrzeć. Bohaterki wywiadu Anny Dąbrowskiej – Krystyna Olchowa i Ludwika Torowskaja mieszkają w Rosji, a w Polsce bywają tylko w rocznicę Powstania Warszawskiego. – Zazdroszczę moim kolegom, którzy mogą spotykać się częściej ze swoimi bohaterami. Ja miałam bardzo utrudniony kontakt z paniami, nie mają telefonu, nie mówiąc o adresie mailowym. Widziałyśmy się krótko, zaledwie dwie, może trzy godziny. Pewnie mogłabym je zapytać o dużo więcej, gdyby mieszkały w Polsce – mówiła Anna Dąbrowska.

Jeśli chcecie przeczytać wspomnienia bohaterów, książka jest dostępna w sklepie online. A od 28 listopada do 1 grudnia znajdziecie ją na naszym stoisku nr 60 na Targach Książki Historycznej w Arkadach Kubickiego w Warszawie.

KE

autor zdjęć: Michał Niwicz