Żegnamy dziś wielkiego Polaka. Honorowego prezesa Światowego Związku Żołnierzy AK. Kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari, żołnierza powojennej konspiracji antykomunistycznej. Wieloletniego więźnia politycznego. Wybitnego patriotę, do końca wiernego żołnierskiej przysiędze, który z bronią w ręku walczył o niepodległą i demokratyczną Polskę – tymi słowami pożegnał w liście Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej, pułkownika Stanisława Oleksiaka ps. „Kozic”, który zmarł 25 lipca br. w wieku 93 lat.

W czwartek w Katedrze Polowej Wojska Polskiego odprawiona została msza święta pogrzebowa w intencji płk. Oleksiaka. Zmarłego żegnała rodzina, przyjaciele oraz przedstawiciele środowisk kombatanckich. Ministra Obrony Narodowej reprezentował podsekretarz stanu Marek Łapiński.

Decyzją szefa MON Mariusza Błaszczaka ppłk Oleksiak został w dniu 1 sierpnia 2018 roku, pośmiertnie awansowany na stopień pułkownika. - Dziękujemy za osobiste męstwo i ofiarność wykazane w walce z niemieckimi i sowieckimi okupantami, uhonorowane w sposób najwyższy z możliwych – Orderem Wojennym Virtuti Militari. Dziękujemy za głoszenie prawdy o polskiej drodze do wolności oraz szerzenie narodowej pamięci. Dziękujemy za wszystko, coś - dzielny żołnierzu - uczynił dla Ojczyzny – napisał w liście minister Błaszczak.

Po nabożeństwie, które sprawował w intencji zmarłego płk. Oleksiaka biskup polowy Wojska Polskiego ks. Józef Guzdek, odbyły się uroczystości pogrzebowe na warszawskich Powązkach.

***

Stanisław Oleksiak urodził się 12 października 1924 r. w podlaskiej wsi Przeździatka. Od 1939 r. udzielał się w konspiracji młodzieży szkolnej, potem – za sprawą dwóch braci – zaangażował się w antyniemiecką działalność zbrojną. Zajmował się przewożeniem meldunków i tworzeniem tekstów nasłuchów radiowych, które drukowane były w pierwszym piśmie konspiracyjnym „Przedświt" w Obwodzie AK „Sęp-Proso" Sokołów Podlaski. Jako członek lokalnych struktur Kedywu, brał udział w akcjach dywersyjnych.
Latem 1943 r. wraz z oddziałem partyzanckim Konfederacji Narodu przedostał się na ziemię białostocką. Tam służył w Uderzeniowych Batalionach Kadrowych 77 pułku piechoty Armii Krajowej. Jego żołnierską służbę zakończyła akcja „Burza” w okręgach nowogródzkim i wileńskim i udział w operacji „Ostra Brama", mającej na celu wyzwolenie Wilna. Oleksiak – po rozbiciu jednostek AK przez Armię Czerwoną – uniknął aresztowania.
Po rozformowaniu batalionu, w którym służył, wrócił na rodzinne Podlasie, po czym – jako dowódca specjalnego oddziału dyspozycyjnego komendy Obwodu Bielsk Podlaski, prowadził walkę partyzancką z UB i NKWD. Jesienią 1944 r., poważnie ranny w jednej z potyczek z bezpieką, został aresztowany i osadzony w Siedlcach. Z więzienia wyszedł w czerwcu 1945 r. Powrócił do antykomunistycznej konspiracji, został jednak ponownie zatrzymany i tym razem skazany na 10 lat pozbawienia wolności.
Karę odbywał w więzieniu na ul. Rakowieckiej w Warszawie oraz we Wronkach; przymusowo pracował także w kopalniach węgla w Sierszy Wodnej i Brzeszczach. Warunkowo wyszedł na wolność w grudniu 1954 r.
Wyrazem jego zaangażowania w kultywację idei walki o niepodległość było wstąpienie do powołanego w marcu 1990 r. Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – największego w kraju stowarzyszenia kombatanckiego, zrzeszającego byłych żołnierzy AK oraz członków innych organizacji niepodległościowych. W 1996 r. został wybrany na wiceprezesa Zarządu Głównego ŚZŻAK, jednak w 2005 r. – ze względów zdrowotnych – przestał pełnić to stanowisko.
15 maja 2010 r. decyzją IX Zjazdu Delegatów ŚZŻAK – Nadzwyczajnego został wybrany na prezesa Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W marcu 2013 r., po rezygnacji z pełnienia tej funkcji, nadano mu tytuł prezesa honorowego stowarzyszenia. W 2014 r. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej otrzymał nadawaną przez IPN nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej.
Ppłk Stanisław Oleksiak był kawalerem Orderu Wojennego Virtuti Militari i Krzyża Walecznych. W 2009 r. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przyznała mu Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej.
Podpułkownik Oleksiak zmarł 25 lipca 2018 roku. 1 sierpnia 2018 roku, decyzją ministra obrony narodowej został pośmiertnie mianowany na stopień pułkownika.

Źródło: MON, IPN