Pokoje zagadek, gry planszowe, rozmowy ze świadkami historii, filmy, sztuki teatralne i komiksy – w ramach II edycji akcji BohaterON – włącz historię! nauczyciele i uczniowie ze szkół z całej Polski zrealizowali prawie 200 autorskich miniprojektów związanych z Powstaniem Warszawskim i Polskim Państwem Podziemnym. Zespół kampanii wraz z Instytutem Pamięci Narodowej wyłonił trzy zwycięskie drużyny, które w nagrodę wybiorą się na wycieczkę po wojennej Warszawie i spotkają z uczestnikiem walk o stolicę. 

W realizowaną wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej i pod patronatem honorowym Ministra Edukacji Narodowej część edukacyjną kampanii BohaterON – włącz historię! zaangażowało się 162 nauczycieli i edukatorów ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych z całej Polski. Na początku pedagodzy wzięli udział w seminariach, podczas których poznali aktywne formy nauczania oraz dowiedzieli się, jak przeprowadzić rozmowę ze świadkiem historii i jak takie nagranie wykorzystać podczas zajęć z młodzieżą. Następnie nie tylko wykorzystywali wypraktykowane metody w pracy z uczniami, ale również realizowali autorskie inicjatywy promujące historię Polskiego Państwa Podziemnego i Powstania Warszawskiego. Pokłosiem ich działań jest prawie 200 miniprojektów.

– Jesteśmy pod ogromnym wrażeniem kreatywności uczniów i nauczycieli. Projekty były różnorodne – od konkursów i wystaw przez szkolne akademie po gry miejskie i krótkometrażowe filmy. Młodzież zaangażowała w swoje działania nie tylko społeczność szkolną, ale także lokalne instytucje i osoby prywatne. Co dla nas szczególnie istotne, wiele grup projektowych nawiązało kontakt z miejscowymi organizacjami kombatanckimi i świadkami historii, przeprowadzając z nimi wywiady wykorzystywane później podczas lekcji. Bardzo trudno było nam wybrać trzy zwycięskie zespoły. – mówi Agnieszka Łesiuk-Krajewska, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego kampanii BohaterON – włącz historię!

Podczas oceny projektów organizatorzy kampanii brali pod uwagę przede wszystkim mnogość i różnorodność działań podjętych przez uczniów, wyjście poza szkolne mury – zaangażowanie w akcję społeczności lokalnych, a także realizację spotkań ze świadkami historii. W rywalizacji placówek z całej Polski zwyciężyły:

– Szkoła Podstawowa nr 16 im. Tadeusza Kościuszki w Białymstoku (woj. podlaskie) – koordynator Beata Jatel;

– Szkoła Podstawowa nr 33 im. Funduszu Narodów Zjednoczonych w Olsztynie (woj. warmińsko-mazurskie) – koordynator Joanna Mieszczyńska;

– Szkoła Podstawowa nr 1 im. Wojciecha Bogusławskiego w Suchym Lesie (woj. wielkopolskie) – koordynator Ewa Groszewska.

Poza realizacją szeregu działań angażujących instytucje lokalne, wyjazdami edukacyjnymi i spotkaniami z żołnierzami Armii Krajowej, uczniowie Szkoły Podstawowej nr 33 w Olsztynie nawiązali kontakt z byłymi więźniami obozu Stutthof: łączniczkami i sanitariuszkami Powstania Warszawskiego – Marią Kowalską „Myszką" i Barbarą Braun "Basię Białą", a także Edwardem Andersem i Piotrem Łubieńskim, poznając ich indywidualne losy.

Uczestnicy projektu w Suchym Lesie zajęli się uporządkowaniem grobów bohaterów walk o stolicę spoczywających w Poznaniu, zorganizowali „Dzień gier historycznych” autorstwa uczniów, a także przedstawili Powstanie Warszawskie w komiksie; z kolei dzieci ze Szkoły Podstawowej w Białymstoku na podstawie wspomnień Powstańca harcerza Tymoteusza Duchowskiego przygotowały inscenizację „Mały Powstaniec”, koncert piosenek patriotycznych i szkolny quiz Kahoot! dotyczący Polskiego Państwa Podziemnego i Powstania Warszawskiego.

– Udział w kampanii umożliwił nam „wyjście” poza klasę, poza zwykłą lekcję i spotkanie z bezpośrednimi świadkami historii. Różne działania podejmowane w ramach akcji, a w szczególności osobisty kontakt z Powstańcami poprzez listy, według moich uczniów, był najlepszym sposobem obcowania z „żywą historią” – napisała w sprawozdaniu z przeprowadzonego projektu Beata Jatel, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej nr 16 im. Tadeusza Kościuszki w Białymstoku.

Wysoki poziom realizowanych projektów, nieszablonowe podejście do tematu oraz kreatywność młodego pokolenia skłoniły organizatorów do przyznania nagród dodatkowych. Wyróżnionych zostało pięć szkół:

– III Liceum Ogólnokształcące w Świdnicy (woj. dolnośląskie) – koordynator Joanna Szałek – za  projekt „Świdnicka Sztafeta Pokoleń” i kontakt z członkami organizacji kombatanckich i związków żołnierskich;

– XIV Liceum Ogólnokształcące im. Zbigniewa Herberta w Lublinie (woj. lubelskie) – koordynatorzy Małgorzata Sidor i Bartosz Czajka – za film o trudach partyzanckiego życia;

– XIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Piotrowiczowej w Łodzi (woj. łódzkie) – koordynator Ilona Fituch – za grę szkolną „Kurier PPP”, której uczestnicy wcielili się w kurierów Polskiego Państwa Podziemnego i – za pomocą oryginalnej scenografii – przenieśli się na chwilę w realia wojennej Warszawy;

– Zespół Szkół Techniczno-Ekonomicznych w Skawinie (woj. małopolskie) – koordynator Piotr Kazana – za organizację przez zespół projektowy warsztatów dla innych szkół z regionu i wykorzystanie niestandardowych metod nauczania;

– Zespół Szkół Specjalnych nr 105 im. Juliana Tuwima w Poznaniu (woj. wielkopolskie) – koordynator Łukasz Hampel – za przygotowanie Escape Room '44, w którym uczniowie mogli wcielić się w schwytany oddział powstańców warszawskich i przez 45 minut zaplanować i uskutecznić ucieczkę.

– Zaangażowanie uczniów i nauczycieli w realizację autorskich projektów okazało się strzałem w dziesiątkę. Tak naprawdę wszystkie zespoły zasłużyły na wyróżnienie. Młodzi ludzie po raz kolejny udowodnili, że mają głowy pełne wspaniałych pomysłów. Przeprowadzenie własnych inicjatyw od A do Z nie tylko pomogło im utrwalić wiedzę zdobytą podczas lekcji, ale również uwrażliwiło na losy ludzi żyjących w czasach II wojny światowej. W następnej edycji kampanii będziemy kontynuowali działania edukacyjne dla uczniów i nauczycieli. Niebawem ruszy rekrutacja. Już teraz zapraszamy wszystkich zainteresowanych – dodaje Agnieszka Łesiuk-Krajewska.

Laureaci akcji na początku czerwca wybiorą się na organizowaną dzięki wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej wycieczkę po wojennej Warszawie. Oprócz zwiedzania Muzeum Powstania Warszawskiego i miejsc pamięci uczniowie będą mieli okazję porozmawiać z jednym z uczestników walk o stolicę. Wyróżnione placówki zostaną nagrodzone warsztatami przeprowadzonymi przez zespół kampanii BohaterON,a także pakietami materiałów dydaktycznych przekazanymi przez IPN.

BohaterON – włącz historię! to projekt mający na celu upamiętnienie i uhonorowanie uczestników Powstania Warszawskiego. Ma edukować społeczeństwo, pokazując nie tylko tło historyczne, ale także sukcesy, dramaty i emocje osób żyjących w czasach II wojny światowej. Kampania składa się z trzech głównych filarów: akcji wysyłania kartek do Powstańców Warszawskich, edukacji w szkołach oraz internetowego leksykonu Powstańców. Dotychczas odbyły się jej dwie edycje. Projekt jest realizowany przez Fundację Rosa i Fundację Sensoria.

Szersze informacje o kampanii są dostępne na stronie: www.bohateron.pl