14 lutego odbyły się uroczystości z okazji 81. rocznicy utworzenia Armii Krajowej. To szczególna data w sercach żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej, którzy z dumą dziedziczą tradycje, dorobek, dzielność i nieustępliwość żołnierzy Armii Krajowej.

Armia Krajowa i Wojska Obrony Terytorialnej, to dwie formacje, które dzieli czas, ale łączy system wartości. Dziedziczenie tradycji AK przez WOT wynika wprost z bliskości formy działania obydwu formacji, jak również potrzeby budowy etosu WOT na wartościach, z którymi identyfikują się żołnierze. Terytorialsi, jak niegdyś AK-owcy, mają bardzo silną motywację do służby i kierują się tymi samymi przekonaniami, gotowością obrony Ojczyzny.

Jak zaznacza dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej, gen. bryg. Maciej KLISZ: - Mimo upływu ponad osiemdziesięciu lat kotwica Polski Walczącej na mundurze najmocniej wskazuje na „sztafetę pokoleń” - istniejącą między żołnierzami Armii Krajowej oraz żołnierzami WOT. To jest tym bardziej ważne, że zarówno dowództwo WOT jak i Brygady Obrony Terytorialnej z dumą kultywują tradycje Armii Krajowej. W tym roku staramy się oddać hołd żyjącym nadal wśród nas żołnierzom Armii Krajowej, ale także upamiętnić tych bohaterów, którzy już od nas odeszli.

Dlaczego 14 lutego jest tak ważny dla terytorialsów?

Czemu data 14 lutego jest dla żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej tak niezwykle ważna? Wynika to z faktu dziedziczenia przez Terytorialsów tradycji Komendy Głównej Armii Krajowej. 14 lutego 1942 r. - to dzień przekształcenia przez gen. Władysława Sikorskiego, Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. Komendantem AK został gen. Stefan Rowecki ps. „Grot” (stąd także nazwa karabinka dedykowanego żołnierzom OT – MSBS „GROT”). Żołnierze Armii Krajowej zajmują wiec w sercach Terytorialsów niezwykłe miejsce. Od początku formowania Wojsk Obrony Terytorialnej pewne było, że tradycje formacji lokowane będą w Armii Krajowej. Już na początku tworzenia się WOT, Prezydium Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej (ŚZŻAK) jednogłośnie zaakceptowało prośbę o wyrażenie zgody na umieszczenie na tarczy Orła WOT, Znaku Polski Walczącej („Kotwicy”) oraz na dziedziczenie tradycji przez Dowództwo i Brygady Obrony Terytorialnej. 28 czerwca 2017 r. Dowództwo WOT uroczyście przejęło dziedzictwo tradycji Komendy Głównej AK, a w dniu 27 września – obchodzone jest święto WOT (na pamiątkę utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego). Żołnierze WOT otrzymali także od prof. Leszka Żukowskiego, byłego prezesa Światowego Związku Żołnierzy AK, Testament żołnierzy i obywateli Polskiego Państwa Podziemnego.

Symbolika ma ogromne znaczenie dla Formacji!

Dziedzicząc tradycję Komendy Głównej Armii Krajowej, Terytorialsi zobowiązani są do kultywowania pamięci o swoich bohaterach. Niezwykłym tego wyrazem jest fakt, iż znacząca większość patronów brygad i jednostek Wojsk Obrony Terytorialnej ma rodowód związany z Armią Krajową. Niezwykle istotna jest również strona wizualna symboliki WOT, która nawiązuje do tradycji Armii Krajowej. Decyzją ministra obrony narodowej z dnia 10 maja 2019 r. wprowadzono oznaki rozpoznawcze jednostek wojskowych Wojsk Obrony Terytorialnej. Oznaka WOT w swojej centralnej części ma, otoczony wieńcem liści dębowych i laurowych, znak "Polski Walczącej" - gdzie "P" symbolizuje Polskę i Polaków, a "Kotwica" oznacza nadzieję lub "W" - walkę. Liście dębowe i laurowe są alegorią męstwa, odwagi i zwycięstwa. Całość otacza pierścień, który symbolizuje zbiór Polaków-patriotów oddanych swojej Ojczyźnie. Nad oznaką umieszczone jest motto WOT Zawsze Gotowi, Zawsze Blisko. Orzeł WOT - nawiązuje do wizerunku „Orła Białego” z okresu II Rzeczypospolitej, który ma wzniesione skrzydła, głowę zwróconą w prawo, siedzący na tarczy amazonek. Na szlaku tarczy widnieje 13 gwoździ, a w centrum tarczy jest wypukły emblemat Polskiego Państwa Podziemnego. Sztandary brygad w swojej symbolice nawiązują do tradycji AK i walki o Niepodległość. Na płacie mają wyhaftowane litery „AK”. Odznaka Pamiątkowa Dowództwa WOT - kolorem przewodnim jest kolor czarny, nawiązujący do zwyczaju malowania w okupowanej Warszawie symboli Polski Walczącej farbą smolistą przez pododdziały harcerzy i żołnierzy Armii Krajowej. Tło odznaki wypełniają symbole Polski Walczącej oparte na wieńcu laurowym.

Chwała bohaterom!

Niegdyś to ONI walczyli o wolną Polskę, dziś to my-żołnierze WOT, jesteśmy odpowiedzialni za nich! Pod opieką Terytorialsów znajdują się kombatanci z całej Polski – bohaterowie podziemia niepodległościowego. Żołnierze WOT pomagają im w codziennych czynnościach, dostarczają zakupy, a gdy trzeba również posiłki, pomagają także w transporcie do lekarzy i w wielu innych sytuacjach. Kombatanci służą zaś wiedzą, chętnie uczestniczą w życiu brygad i żołnierzy, a także poświęcają im czas np. podczas tzw. lekcji żywej historii – kiedy to mogą opowiedzieć o swoich przeżyciach i doświadczeniach. Niestety z roku na rok kolejni z naszych bohaterów odchodzą na wieczną wartę. Pozostają jednak żywi w sercach żołnierzy. Terytorialsi hołdując tradycji o zmarłych bohaterach dbają również o groby i miejsca pamięci.

Tekst: Elżbieta Obrębska/ rzecznik prasowy 5 MBOT